Kecap rundayan (basa Sunda)

Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas
Topik Kecap Basa Sunda
Kotak ieu: temposawalaédit

Kecap rundayan dina Basa Sunda nyaéta kecap asal anu geus dirarangkénan. Ku ayana rarangkén ieu, hiji kecap asal bisa ngajanggélék jadi ratusan kecap.

Topik Kecap Rundayan dina Basa Sunda

Rarangkén hareup:
N-, di-, ka-, pa-, pi-, barang-, silih-, ti- ba- ting- pada- si- sang- per-
Rarangkén tengah:
-ar-, -um-, -in-,
Rarangkén tukang:
-an, -eun, -keun, -na,
Rarangkén barung:
ka--an, pa--an, pang--keun, pi--eun, pika--eun, sa--eun,

Kotak ieu: temposawalaédit

Aturan rarangkén basa Sunda jeung kumaha conto cara ngalarapkeunana, bisa ditoong dina Poesaka Soenda (PS) No.4-6 Oct-Dec 1924 [1]. Tétéla ku cara ngarundaykeun, hiji kecap dasar bisa jadi puluhan kecap. Komo deui upamana digabungkeun jeung ngarajék.

Rupa-rupa Rarangkén[édit sumber]

Dina basa Sunda, aya opat rupa rarangkén:

  • Rarangkén gabungan
  • Rarangkén tengah
  • Rarangkén tukang
  • Rarangkén barung

Rarangkén hareup[édit sumber]

Rarangkén hareup (en:afix}), nyaéta rarangkén anu ngantét dihareupeun kecap dasarna.

Rarangkén tengah[édit sumber]

Rarangkén tengah (en:infix), nyaéta rarangkén anu nyalusup ditengaheun kecap dasarna.

Rarangkén tukang[édit sumber]

Rarangkén tukang (en:suffix), nyaéta rarangkén anu ngantét ditukangeun kecap dasarna.

Rarangkén barung[édit sumber]

Rarangkén barung (en:confix), nyaéta leuwih ti hiji rarangkén anu dipakéna babarengan, anu upama dileungitkeun salah sahiji, éta kecap jadi euweuh hartina.


Conto[édit | édit sumber]

Contona, tina kecap serat bisa dirundaykeun jadi :

Kecap Katerangan Kecap Katerangan Kecap Katerangan
1. serat 30. diseratkeunana 15 + -na 59. disareratna
2. nyerat N- + 1 31. kaseratkeunana 16 + -na 60. kasarerat
3. diserat di- + 1 32. silihseratan silih- + 5 61. kasareratna
4. kaserat ka- + 1 33. silihseratanana 62. nyareratan
5. seratan 1 + -an 34. silihseratkeun 63. nyareratanana
6. nyeratan N- + 5 35. silihseratkeunana 64. disareratan
7. diseratan di- + 5 36. panyeratan 65. disareratna
8. kaseratan ka- + 5 37. panyeratanana 66. disareratkeun
9. paseratan pa- + 5 38. pangnyeratkeun pang- + 14 67. disareratkeunana
10. serateun -eun + 1 39. dipangnyeratkeun di- + 38 68. sarerat 1 + -ar-
11. piserateun pi- + 10 40. dipangnyeratkeunana 69. sareratna
12. pinyerateun pi- + 2-eun 41. pangnyeratankeun 70. sarerateun
13. seratkeun 1 + -keun 42. dipangnyeratankeun 71. sarerateunana
14. nyeratkeun 2 + -keun 43. dipangnyeratankeunana 72. sarerataneun
15. diseratkeun 3 + -keun 44. serataneun 73. sarerataneunana
16. kaseratkeun 4 + -keun 45. serataneunana 74. sareratkeun
17. seratna 1 + -na 46. seratkeuneun 75. sareratkeuneun
18. nyeratna 2 + -na 47. seratkeuneunana 76. sareratkeuneunana
19. diseratna 3 + -na 48. mangnyeratkeun N- + 38 77. pipaserataneun pi- + pa- + 44
20. kaseratna 4 + -na 49. mangnyeratkeunana 78. pipaserataneunana
21. seratanana 5 + -na 50. mangnyeratankeun 79. pikaserateun
22. nyeratanana 6 + -na 51. mangnyeratankeunana 80. pikaserataneunana
23. diseratanana 7 + -na 52. sinerat 1 + -in- 81. pidiserateun
24. kaseratanana 8 + -na 53. sineratna 82. pidiserateunana
25. paseratanana 9 + -na 54. barangserat barang- + 1 83. pimangnyeratankeun pi- + 50
26. serateunana 10 + -na 55. barangseratan 84. pimangnyeratankeunana
27. piserateunana 11 + -na 56. nyarerat 2 + -ar- 85. pimangnyeratkeun
28. pinyerateunana 13 + -na 57. nyareratna 86. pimangnyeratkeunana
29. nyeratkeunana 14 + -na 58. disarerat

Sumber[édit | édit sumber]

  1. Garapan KBS 1924 anu dimuat dina Poesaka Soenda No. 4-6 Oct-Dec 1924. [[1]]