Épidémiologi
Épidémiologi téh cabang élmu biologi anu ngulik jeung nganalisis ngeunaan panyebaran, pola, jeung hal-hal anu nangtukeun kaayaan kaséhatan jeung panyakit dina hiji populasi.[1]
Épidémiologi mangrupakeun dasar pikeun kaséhatan masarakat, anu ngabentuk nyieunna kaputusan dina kawijakan umum jeung prakték dumasar bukti kalayan ngaidéntifikasi faktor résiko panyakit sarta nangtukeun tujuan pencegahan panyakit. Ahli épidémiologi nulungan dina ngarancang ulikan, ngumpulkeun jeung nganalisis data statistik, nyieun interprétasi, sarta nyebarkeun pamangihan (kaasup sakapeung ngaliwatan tinjauan sejawat jeung tinjauan sistematis). Épidémiologiogé geus ngabantu ngembangkeun métodologi anu dipaké dina panalungtikan klinis, panalungtikan kaséhatan masarakat, jeung, dina tingkat anu leuwih handap, panalungtikan dasar dina biologi.[2]
Widang utama ulikan épidémiologi ngawengku sabab panyakit, panyebaran panyakit, panalungtikan wabah, pangawasan kaséhatan, épidémiologi lingkungan, épidémiologi forénsik, épidémiologi pagawéan, panyulangan, pamantauan hayati, sarta ngabandingkeun épék pangobatan saperti dina uji klinis. Ahli épidémiologi ngandelkeun disiplin élmu séjén saperti biologi pikeun leuwih ngarti kana prosés panyakit, statistika pikeun ngamangpaatkeun data sacara éfisién sarta nyokot kacindekan anu pas, élmu sosial pikeun leuwih ngarti kana sabab langsung jeung pang deukeutna, jeung rékayasa pikeun ngukur paparan.
Kecap épidémiologi sacara harfiah hartina "studi ngeunaan naon anu aya di antara jalma", asalna tina basa Yunani epi anu hartina "di antara", demos anu hartina "jalma, distrik", jeung logos anu hartina "studi, kecap, wacana", anu nuduhkeun yén épidémiologi ngan ukur lumaku pikeun populasi manusa. Sanajan kitu, istilah ieu loba dipaké dina ulikan populasi sasatoan (épidémiologi sato), sanajan istilah "épizoologi" ogé aya, sarta geus dipaké ogé pikeun ulikan populasi pepelakan (épidémiologi panyakit tutuwuhan).[3]
Bédana antara "epidemi" jeung "endemi" munggaran ditétélakeun ku Hippokrates, pikeun ngabédakeun antara panyakit anu "nganjang" ka hiji populasi (epidemi) jeung panyakit anu "cicing di jero" hiji populasi (endemi). Istilah "épidémiologi" sigana munggaran dipaké pikeun ngajelaskeun ulikan epidemi dina taun 1802 ku dokter Spanyol ngaranna Villalba dina karyana, Epidemiología Española. Ahli épidémiologiogé ngulik interaksi panyakit dina hiji populasi, hiji kaayaan anu disebut sindemik.
Istilahépidémiologi ayeuna loba dipaké pikeun ngajelaskeun gambaran jeung sabab rupa-rupa kaayaan kaséhatan, lain ukur panyakit epidemi, tapi ogé panyakit sacara umum, komo kaayaan anu lain panyakit tapi aya hubunganana jeung kaséhatan, saperti tekanan darah tinggi, déprési, jeung kabagisan. Ku kituna, epidemiologi dumasar kana kumaha pola panyakit bisa nyababkeun robahna fungsi awak manusa.
Sumber Rujukan
[édit | édit sumber]- ↑ Susilawati; Bachtiar, N (2018). Biologi Dasar Terintegrasi (PDF). Pekanbaru: Kreasi Edukasi. ISBN 978-602-6879-99-8.
- ↑ Miquel, Porta (2014). A Dictionary of Epidemiology (Edisi 6). New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-997673-7.
- ↑ Nutter Jr., Forrest W. (1999). "Understanding the Interrelationships Between Botanical, Human, and Veterinary Epidemiology: The Ys and Rs of It All". Ecosystem Health (Dina basa Inggris). 5 (3): 131–140. doi:10.1046/j.1526-0992.1999.09922.x. ISSN 1526-0992.