Kénozoikum: Béda antarrépisi

Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas
Konten dihapus Konten ditambahkan
Astrom Geo (obrolan | kontribusi)
Tag: Éditan sélular Éditan wéb HP
 
Astrom Geo (obrolan | kontribusi)
Tag: Éditan sélular Éditan wéb HP
Baris ka-1: Baris ka-1:
[[Gambar:Arsinoitherium zitteli.jpg|jmpl|Fosil ti jaman [[Oligosin]], Kénozoikum.]]
'''Éra Kénozoikum''' nyaéta salah sahiji périodeu anu paling narik dina sajarah Bumi, sacara géologis, iklim, biologis. Éta ogé périideu sajarah pangahirna (jeung ayeuna). Éra Kénozoikum kabagi dua périodeu, nyaéta [[Paleogene]] sareng [[Neogene]] anu kabagi dina jaman. Kénozoikum parantos ningali kapunahan dinosaurus non-avian sareng naékna umat manusa. Ditandaan ku [[Peristiwa Kapunahan Kapur-Térsiér|Peristiwa kapunahan Kapur-térsiér]] dina tungtung périodeu [[Kapur (periodé)|Kapur]] sareng tungtung Éra Mésozoikum. [[Périodeu (waktos géologis)|Périodeu]] ieu mangrupikeun périodeu kahirupan ayar. [[Mamalia]] panginteun henteu parantos bangkit tina lautan ayeuna, tapi aranjeunna mekar jadi rupa-rupa bentuk téréstrial, laut, sareng avian.
'''Éra Kénozoikum''' atawa '''Néozoikum''' nyaéta salah sahiji périodeu anu paling narik dina sajarah Bumi, sacara géologis, iklim, biologis. Éta ogé périideu sajarah pangahirna (jeung ayeuna). Éra Kénozoikum kabagi dua périodeu, nyaéta [[Paleogene]], [[Neogene]], sareng [[Kuarter]] anu kabagi dina jaman. Kénozoikum parantos ningali kapunahan dinosaurus non-avian sareng naékna umat manusa. Ditandaan ku [[Peristiwa Kapunahan Kapur-Térsiér|Peristiwa kapunahan Kapur-térsiér]] dina tungtung périodeu [[Kapur (periodé)|Kapur]] sareng tungtung Éra Mésozoikum. [[Périodeu (waktos géologis)|Périodeu]] ieu mangrupikeun périodeu kahirupan ayar. [[Mamalia]] panginteun henteu parantos bangkit tina lautan ayeuna, tapi aranjeunna mekar jadi rupa-rupa bentuk téréstrial, laut, sareng avian.

== Étimologi ==
Ngartos Kénozoikum atanapi Néozoikum asalna tina [[basa Yunani]] anu diwangun ku kecap, keno (καινός kainós) hartosna énggal, sareng zoikum = zoic (ζωή zōḗ) hartosna hirup. Nami anu diusulkeun dina taun 1840 ku ahli géologi Inggris [[John Phillips]] (1800 - 1874) kalayan nami Kénozoikum titik tumpu para ahli sareng ngagampangkeun pengklasifikasian waktos-waktos dina élmu géologi anu saméméhna dingaranan Kénozoikum.<ref>{{Cite web|url=https://zonapenemuan.blogspot.com/2019/05/zaman-kenozoikum-neozoikum.html|title=Pengertian dan Ciri-Ciri Zaman Neozoikum atau Kenozoikum|website=Zona Penemuan|language=en-GB|accessdate=2019-11-21}}</ref>


== Kajadian géologis ==
== Kajadian géologis ==

Révisi nurutkeun 21 Nopémber 2019 09.27

Fosil ti jaman Oligosin, Kénozoikum.

Éra Kénozoikum atawa Néozoikum nyaéta salah sahiji périodeu anu paling narik dina sajarah Bumi, sacara géologis, iklim, biologis. Éta ogé périideu sajarah pangahirna (jeung ayeuna). Éra Kénozoikum kabagi dua périodeu, nyaéta Paleogene, Neogene, sareng Kuarter anu kabagi dina jaman. Kénozoikum parantos ningali kapunahan dinosaurus non-avian sareng naékna umat manusa. Ditandaan ku Peristiwa kapunahan Kapur-térsiér dina tungtung périodeu Kapur sareng tungtung Éra Mésozoikum. Périodeu ieu mangrupikeun périodeu kahirupan ayar. Mamalia panginteun henteu parantos bangkit tina lautan ayeuna, tapi aranjeunna mekar jadi rupa-rupa bentuk téréstrial, laut, sareng avian.

Étimologi

Ngartos Kénozoikum atanapi Néozoikum asalna tina basa Yunani anu diwangun ku kecap, keno (καινός kainós) hartosna énggal, sareng zoikum = zoic (ζωή zōḗ) hartosna hirup. Nami anu diusulkeun dina taun 1840 ku ahli géologi Inggris John Phillips (1800 - 1874) kalayan nami Kénozoikum titik tumpu para ahli sareng ngagampangkeun pengklasifikasian waktos-waktos dina élmu géologi anu saméméhna dingaranan Kénozoikum.[1]

Kajadian géologis

Kajadian géologis anu utami dina Éra Kénozoikum nyaéta buana pindah kana posisi ayeuna. Saatos bengkahna sareng Gondwana dina awal périodeu Cretaceous, Australis-New Guinea ngalayangkeun kalér sareng tabrakan sareng Asia Tenggara. Antartika pindah kana posisi ayeuna dina Kutub Kidul sareng Samudra Atlantik ngalegaan. Antukna, Amérika Kidul janten napel na Amérika Kalér. India tabrakan dareng Asia antara 55 sareng 45 juta taun ka tukang; Arab bertembung sareng Érasia, nutup Samudra Tethys sakitar 35 juta taun ka tukang.

Iklim

Sacara iklim, Éra Kénozoikum parantos diering. Penciptaan Drake Passage ngabalukkarkeun Amérika Kidul ngiringan pinuh Antartika nalika Ogoliosin, iklim anu tiis kusabaab kaayaan Antartika Circumpolar anu ngalaksanakeun cai Antartika anu tiis sareng jero. Tren penyejukan diteruskeun di Miosin, kalayan waktos anu langkung anget. Nalika Amérika Kidul janten napel na Amérika Kalér (Isthmus of Panama), wilayah Arktik tiis kusabab penguatan arus Humbold sareng Teluk Stream. Ieu ahirna nuju ka jaman és Pleistosin.

Biologis

Sacara biologis, Éra Kénozoikum disebut salaku Jaman Mamalia, sanaos manuk langkung seueur mamalia dua-hiji. Kénozoikum nyaéta umurna sapertos savannah, umur tutuwuhan anu gumantung sareng serangga, atanapi umurna manuk sapertos éta yuswa mamalia. Seueur spésies-spésies parantos ngalaman dina éra ieu. Jukut parantos maenkeun peran anu penting pisan dina périodeu ieu. Éta geus ngawangun épolusi manuk sareng mamalia pakan di dinya. Salah sahiji grup anu bénten-bénten sacara signifikan dina Kénozoikum nyaéta oray. Dina éta Kénozoikum, oray mekar dina sagala rupa wangun, khususna kolubrid, nuturkeun épolusi sumber utami ayeuna, éta rodénsia. Dina bagian awal Kénozoikum, dunya dikawasa ku manuk gencar, dunya dumasar taneuh sareng sakelompok mamalia anu ageung. Nalika leuweung mimiti suram sareng iklim mimiti niiskeun, mamalia anu sanés nguasaan.[2]

Réferénsi

  1. "Pengertian dan Ciri-Ciri Zaman Neozoikum atau Kenozoikum". Zona Penemuan (dalam en-GB). Diakses tanggal 2019-11-21. 
  2. Coffey, Jerry. "Cenozoic Era". Universe Today (dalam en-US). Diakses tanggal 2019-11-21. 

Tempo ogé