Kénozoikum: Béda antarrépisi

Konten dihapus Konten ditambahkan

Sebaris

Révisi nurutkeun 23 Nopémber 2019 02.48

Éra Kénozoikum atawa Néozoikum nyaéta salah sahiji périodeu anu paling narik dina sajarah Bumi, sacara géologis, iklim, biologis. Éta ogé périideu sajarah pangahirna (jeung ayeuna). Éra Kénozoikum kabagi dua périodeu, nyaéta Paleogene, Neogene, jeung Kuarter anu kabagi dina jaman. Kénozoikum geus ningali kapunahan dinosaurus non-avian jeung naékna umat manusa. Ditandaan ku Peristiwa kapunahan Kapur-térsiér dina tungtung périodeu Kapur jeung tungtung Éra Mésozoikum. Périodeu ieu mangrupa périodeu kahirupan ayar. Mamalia panginteun henteu geus bangkit tina lautan ayeuna, tapi maranéhna mekar jadi rupa-rupa bentuk téréstrial, laut, jeung avian.

Étimologi

Ngartos Kénozoikum atawa Néozoikum asalna tina basa Yunani anu diwangun ku kecap, keno (καινός kainós) hartosna énggal, jeung zoikum = zoic (ζωή zōḗ) hartosna hirup. ngaran anu diusulkeun dina taun 1840 ku ahli géologi Inggris John Phillips (1800 - 1874) kalawan ngaran Kénozoikum titik tumpu para ahli jeung ngagampangkeun pengklasifikasian waktu-waktu dina élmu géologi anu saméméhna dingaranan Kénozoikum.^[1]

Kajadian géologis

Kajadian géologis anu utama dina Éra Kénozoikum nyaéta buana pindah kana posisi ayeuna. Saatos bengkahna jeung Gondwana dina awal périodeu Cretaceous, Australis-New Guinéa ngalayangkeun kalér jeung tabrakan jeung Asia Tenggara. Antartika pindah kana posisi ayeuna dina Kutub Kidul jeung Samudra Atlantik ngalegaan. Antukna, Amérika Kidul jadi napel na Amérika Kalér. India tabrakan dareng Asia antara 55 jeung 45 juta taun ka tukang; Arab bertembung jeung Érasia, nutup Samudra Tethys sakitar 35 juta taun ka tukang.

Iklim

Sacara iklim, Éra Kénozoikum geus diering. Penciptaan Drake Passage ngabalukkarkeun Amérika Kidul miluan pinuh Antartika nalika Ogoliosin, iklim anu tiis kusabaab kaayaan Antartika Circumpolar anu ngalaksanakeun cai Antartika anu tiis jeung jero. Tren penyejukan diteruskeun di Miosin, kalawan waktu anu leuwih anget. Nalika Amérika Kidul jadi napel na Amérika Kalér (Isthmus of Panama), wilayah Arktik tiis ku sabab penguatan arus Humbold jeung Teluk Stream. Ieu ahirna nuju ka jaman és Pleistosin.

Biologis

Sacara biologis, Éra Kénozoikum disebut salaku Jaman Mamalia, sanajan manuk leuwih loba mamalia dua-hiji. Kénozoikum nyaéta umurna saperti savannah, umur tutuwuhan anu gumantung jeung serangga, atawa umurna manuk saperti éta yuswa mamalia. loba spésies-spésies geus ngalaman dina éra ieu. Jukut geus maenkeun peran anu penting pisan dina périodeu ieu. Éta geus ngawangun épolusi manuk jeung mamalia pakan di dinya. Salah sahiji grup anu béda-béda sacara signifikan dina Kénozoikum nyaéta oray. Dina éta Kénozoikum, oray mekar dina sagala rupa wangun, khususna kolubrid, nuturkeun épolusi sumber utama ayeuna, éta rodénsia. Dina bagian awal Kénozoikum, dunya dikawasa ku manuk gencar, dunya dumasar taneuh jeung sakelompok mamalia anu gedé. Nalika leuweung mimiti suram jeung iklim mimiti niiskeun, mamalia anu sanés nguasaan.^[2]

Réferénsi

↑ "Pengertian dan Ciri-Ciri Zaman Neozoikum atau Kenozoikum". Zona Penemuan (dalam en-GB). Diakses tanggal 2019-11-21.
↑ Coffey, Jerry. "Cenozoic Era". Universe Today (dalam en-US). Diakses tanggal 2019-11-21.

Tempo ogé

[1] "Pengertian dan Ciri-Ciri Zaman Neozoikum atau Kenozoikum". Zona Penemuan (dalam en-GB). Diakses tanggal 2019-11-21.

[2] Coffey, Jerry. "Cenozoic Era". Universe Today (dalam en-US). Diakses tanggal 2019-11-21.

[1]

[2]

@@ Baris ka-1: / Baris ka-1: @@
 [[Gambar:Arsinoitherium zitteli.jpg|jmpl|Fosil ti jaman [[Oligosin]], Kénozoikum.]]
-'''Éra Kénozoikum''' atawa '''Néozoikum''' nyaéta salah sahiji périodeu anu paling narik dina sajarah Bumi, sacara géologis, iklim, biologis. Éta ogé périideu sajarah pangahirna (jeung ayeuna). Éra Kénozoikum kabagi dua périodeu, nyaéta [[Paleogene]], [[Neogene]], sareng [[Kuarter]] anu kabagi dina jaman. Kénozoikum parantos ningali kapunahan dinosaurus non-avian sareng naékna umat manusa. Ditandaan ku [[Peristiwa Kapunahan Kapur-Térsiér|Peristiwa kapunahan Kapur-térsiér]] dina tungtung périodeu [[Kapur (periodé)|Kapur]] sareng tungtung Éra Mésozoikum. [[Périodeu (waktos géologis)|Périodeu]] ieu mangrupikeun périodeu kahirupan ayar. [[Mamalia]] panginteun henteu parantos bangkit tina lautan ayeuna, tapi aranjeunna mekar jadi rupa-rupa bentuk téréstrial, laut, sareng avian.
+'''Éra Kénozoikum''' atawa '''Néozoikum''' nyaéta salah sahiji périodeu anu paling narik dina sajarah Bumi, sacara géologis, iklim, biologis. Éta ogé périideu sajarah pangahirna (jeung ayeuna). Éra Kénozoikum kabagi dua périodeu, nyaéta [[Paleogene]], [[Neogene]], jeung [[Kuarter]] anu kabagi dina jaman. Kénozoikum geus ningali kapunahan dinosaurus non-avian jeung naékna umat manusa. Ditandaan ku [[Peristiwa Kapunahan Kapur-Térsiér|Peristiwa kapunahan Kapur-térsiér]] dina tungtung périodeu [[Kapur (periodé)|Kapur]] jeung tungtung Éra Mésozoikum. [[Périodeu (waktos géologis)|Périodeu]] ieu mangrupa périodeu kahirupan ayar. [[Mamalia]] panginteun henteu geus bangkit tina lautan ayeuna, tapi maranéhna mekar jadi rupa-rupa bentuk téréstrial, laut, jeung avian.
 == Étimologi ==
-Ngartos Kénozoikum atanapi Néozoikum asalna tina [[basa Yunani]] anu diwangun ku kecap, keno (καινός kainós) hartosna énggal, sareng zoikum = zoic (ζωή zōḗ) hartosna hirup. Nami anu diusulkeun dina taun 1840 ku ahli géologi Inggris [[John Phillips]] (1800 - 1874) kalayan nami Kénozoikum titik tumpu para ahli sareng ngagampangkeun pengklasifikasian waktos-waktos dina élmu géologi anu saméméhna dingaranan Kénozoikum.<ref>{{Cite web|url=https://zonapenemuan.blogspot.com/2019/05/zaman-kenozoikum-neozoikum.html|title=Pengertian dan Ciri-Ciri Zaman Neozoikum atau Kenozoikum|website=Zona Penemuan|language=en-GB|accessdate=2019-11-21}}</ref>
+Ngartos Kénozoikum atawa Néozoikum asalna tina [[basa Yunani]] anu diwangun ku kecap, keno (καινός kainós) hartosna énggal, jeung zoikum = zoic (ζωή zōḗ) hartosna hirup. ngaran anu diusulkeun dina taun 1840 ku ahli géologi Inggris [[John Phillips]] (1800 - 1874) kalawan ngaran Kénozoikum titik tumpu para ahli jeung ngagampangkeun pengklasifikasian waktu-waktu dina élmu géologi anu saméméhna dingaranan Kénozoikum.<ref>{{Cite web|url=https://zonapenemuan.blogspot.com/2019/05/zaman-kenozoikum-neozoikum.html|title=Pengertian dan Ciri-Ciri Zaman Neozoikum atau Kenozoikum|website=Zona Penemuan|language=en-GB|accessdate=2019-11-21}}</ref>
 == Kajadian géologis ==
-Kajadian géologis anu utami dina Éra Kénozoikum nyaéta buana pindah kana posisi ayeuna. Saatos bengkahna sareng [[Gondwana]] dina awal périodeu [[Cretaceous]], Australis-New Guinea ngalayangkeun kalér sareng tabrakan sareng [[Asia Tenggara]]. [[Antartika]] pindah kana posisi ayeuna dina [[Kutub kidul|Kutub Kidul]] sareng [[Samudra Atlantik]] ngalegaan. Antukna, [[Amérika Kidul]] janten napel na [[Amérika Kalér]]. [[Subbuana India|India]] tabrakan dareng [[Asia]] antara 55 sareng 45 juta taun ka tukang; [[Semenanjung Arab|Arab]] bertembung sareng [[Érasia]], nutup [[Samudra Tethys]] sakitar 35 juta taun ka tukang.
+Kajadian géologis anu utama dina Éra Kénozoikum nyaéta buana pindah kana posisi ayeuna. Saatos bengkahna jeung [[Gondwana]] dina awal périodeu [[Cretaceous]], Australis-New Guinéa ngalayangkeun kalér jeung tabrakan jeung [[Asia Tenggara]]. [[Antartika]] pindah kana posisi ayeuna dina [[Kutub kidul|Kutub Kidul]] jeung [[Samudra Atlantik]] ngalegaan. Antukna, [[Amérika Kidul]] jadi napel na [[Amérika Kalér]]. [[Subbuana India|India]] tabrakan dareng [[Asia]] antara 55 jeung 45 juta taun ka tukang; [[Semenanjung Arab|Arab]] bertembung jeung [[Érasia]], nutup [[Samudra Tethys]] sakitar 35 juta taun ka tukang.
 == Iklim ==
-Sacara iklim, Éra Kénozoikum parantos diering. Penciptaan [[Drake Passage]] ngabalukkarkeun Amérika Kidul ngiringan pinuh Antartika nalika [[Ogoliosin]], iklim anu tiis kusabaab kaayaan Antartika Circumpolar anu ngalaksanakeun cai Antartika anu tiis sareng jero. Tren penyejukan diteruskeun di [[Miosin]], kalayan waktos anu langkung anget. Nalika Amérika Kidul janten napel na Amérika Kalér ([[Isthmus of Panama]]), wilayah Arktik tiis kusabab penguatan arus [[Humbold]] sareng [[Teluk Stream]]. Ieu ahirna nuju ka jaman és [[Pleistosin]].
+Sacara iklim, Éra Kénozoikum geus diering. Penciptaan [[Drake Passage]] ngabalukkarkeun Amérika Kidul miluan pinuh Antartika nalika [[Ogoliosin]], iklim anu tiis kusabaab kaayaan Antartika Circumpolar anu ngalaksanakeun cai Antartika anu tiis jeung jero. Tren penyejukan diteruskeun di [[Miosin]], kalawan waktu anu leuwih anget. Nalika Amérika Kidul jadi napel na Amérika Kalér ([[Isthmus of Panama]]), wilayah Arktik tiis ku sabab penguatan arus [[Humbold]] jeung [[Teluk Stream]]. Ieu ahirna nuju ka jaman és [[Pleistosin]].
 == Biologis ==
-Sacara biologis, Éra Kénozoikum disebut salaku '''Jaman Mamalia''', sanaos manuk langkung seueur [[mamalia]] dua-hiji. Kénozoikum nyaéta umurna sapertos savannah, umur tutuwuhan anu gumantung sareng serangga, atanapi umurna manuk sapertos éta yuswa mamalia. Seueur spésies-spésies parantos ngalaman dina [[Éra (waktos géologi)|éra]] ieu. Jukut parantos maenkeun peran anu penting pisan dina périodeu ieu. Éta geus ngawangun épolusi manuk sareng mamalia pakan di dinya. Salah sahiji grup anu bénten-bénten sacara signifikan dina Kénozoikum nyaéta oray. Dina éta Kénozoikum, oray mekar dina sagala rupa wangun, khususna [[kolubrid]], nuturkeun épolusi sumber utami ayeuna, éta rodénsia. Dina bagian awal Kénozoikum, dunya dikawasa ku manuk gencar, dunya dumasar taneuh sareng sakelompok mamalia anu ageung. Nalika leuweung mimiti suram sareng iklim mimiti niiskeun, mamalia anu sanés nguasaan.<ref>{{Cite web|url=https://www.universetoday.com/47473/cenozoic-era/|title=Cenozoic Era|last=Coffey|first=Jerry|website=Universe Today|language=en-US|accessdate=2019-11-21}}</ref>
+Sacara biologis, Éra Kénozoikum disebut salaku '''Jaman Mamalia''', sanajan manuk leuwih loba [[mamalia]] dua-hiji. Kénozoikum nyaéta umurna saperti savannah, umur tutuwuhan anu gumantung jeung serangga, atawa umurna manuk saperti éta yuswa mamalia. loba spésies-spésies geus ngalaman dina [[Éra (waktos géologi)|éra]] ieu. Jukut geus maenkeun peran anu penting pisan dina périodeu ieu. Éta geus ngawangun épolusi manuk jeung mamalia pakan di dinya. Salah sahiji grup anu béda-béda sacara signifikan dina Kénozoikum nyaéta oray. Dina éta Kénozoikum, oray mekar dina sagala rupa wangun, khususna [[kolubrid]], nuturkeun épolusi sumber utama ayeuna, éta rodénsia. Dina bagian awal Kénozoikum, dunya dikawasa ku manuk gencar, dunya dumasar taneuh jeung sakelompok mamalia anu gedé. Nalika leuweung mimiti suram jeung iklim mimiti niiskeun, mamalia anu sanés nguasaan.<ref>{{Cite web|url=https://www.universetoday.com/47473/cenozoic-era/|title=Cenozoic Era|last=Coffey|first=Jerry|website=Universe Today|language=en-US|accessdate=2019-11-21}}</ref>
 == Réferénsi ==