Témbongkeun sumber pikeun R

{{dab-huruf}}{{wiktionary}}{{latin alphabet navbox}}
'''R''' nyaéta [[aksara Latin|hurup Latin]] modérn anu ke-18. Dina [[basa Indonésia]] disebut '''er''', dibaca [ɛr], sedengkeun dina [[basa Inggris]] disebut '''''ar''''' (dibaca [ɑr]).

==Sajarah==
{{Sajarah hurup
| hieroglif = sirah | hiero = <hiero>D1</hiero>
| protosemit = ra’s | huruf protosemit = Proto-semiticR-01.png
| fenisia = rosh | huruf fenisia = Phoenician res.svg | size f = 60px
| etruska = R | huruf etruska = EtruscanR-01.png
| yunani kuno = ro | huruf yunani kuno =Greek Rho pointed.svg | size yk = 60px
| yunani modern = ro | huruf yunani modern = Greek Rho normal.svg | size ym = 60px
| latin modern = R | huruf latin modern = RomanR-01.png | size lm = 55px
}}

Wangun hurup [[rungkun basa Semit|Semitik]] asalna meureun diilhami ti [[hiéroglif Mesir]] anu hartosna "sirah", disebut ''t-p'' dina [[basa Mesir Kuna]], tapi diinjeum ku urang Semit pikeun lambang sada /r/ alatan dina basa maranéhanana, kecap "sirah" berbunyi [[ra (hurup arab)|Rêš]] (pamustunganana jadi ngaran hurupna). Hurup kasebut ngembang jadi [[Ρ]] ῥῶ ([[rho|Rhô]]) Yunani sarta R Latin. Kamungkinan sawatara wangun hurup kasebut dina basa Étruska sarta Yunani Kulon dibubuhi hiji gurat deui sangkan béda bentukna ti hurup P ayeuna.

{| class="wikitable"
|- bgcolor="#eeeeee"
! Yunani {{br}}''ro''
! Étruska {{br}}R
! Latin {{br}}R
|- bgcolor="#ffffff" align="center"
| [[Gambar:Greek Rho pointed.svg|50px|link=]][[Gambar:Greek Rho normal.svg|50px|link=]][[Gambar:Greek Rho round-tack.svg|50px|link=]]
| [[Gambar:Greek Rho 01.svg|50px|link=]][[Gambar:EtruscanR-01.svg|40px|link=]][[Gambar:EtruscanR-02.svg|40px|link=]]
| [[Gambar:LetterR.svg|55px|link=]]
|}

Bangsa Romawi mangadaptasi hurup P Étruska jadi wangun P anu ayeuna, sedengkeun wangun P jiga sakali jeung hurup R dina alfabét Étruska sarta Yunani. Pikeun ngabédakeunana, mangka bangsa Romawi nyiptakeun hurup R anu jiga kalayan variasi hurup R dina alfabét Étruska sarta ''ro'' dina alfabét Yunani, nyaéta jeung gurat diagonal di handapeun lekukannya.

==Pelafalan==
Dina [[IPA (linguistik)|Alfabét Fonétik Internasional]] (IPA), simbol [r] nandakeun sada [[konsonan getar]] [[konsonan rongga-huntu|rongga-huntu]]. Variasi wangun [r] dina IPA dipaké pikeun melambangkan konsonan getar sarta rhotik séjénna. Sawatara basa maké hurup r nurutkeun [[ortografi]] (atawa skema alih aksara Latin) séwang-séwangan, boh minangka konsonan getar boh konsonan rhotik.

{| class="wikitable" style="width:100%;margin:auto"
|-
! width="35%"| Konsonan
! Basa
! Conto sada
|-
! Getar rongga-huntu [r]
| [[basa Inggris|basa Inggris Britania]] (sawatara dialek), [[basa Albania|Albania]] ("rr"), [[basa Arab|Arab]], [[basa Arménia|Arménia]], [[basa Bali|Bali]], [[basa Bulgaria|Bulgaria]], [[basa Finlandia|Finlandia]], [[basa Hongaria|Hongaria]], [[basa Indonésia|Indonésia]], [[basa Italia|Italia]], [[basa Jawa|Jawa]], [[basa Jerman|Jerman]] (sawatara dialek), [[basa Katalan|Katalan]], [[basa Lithuania|Lithuania]], [[basa Latin|Latin]], [[basa Malayu|Malayu]], [[basa Norwégia|Norwégia]], [[basa Polandia|Polandia]], [[basa Romania|Romania]], [[basa Rusia|Rusia]], [[basa Skotlandia|Skotlandia]], [[basa Spanyol|Spanyol]] ("rr"), [[basa Sunda|Sunda]], [[basa Swedia|Swedia]], [[basa Walanda|Walanda]] (baku), [[basa Wales|Wales]] 
| style="text-align:center; 60px;"| {{IPAsound|size=50px|r}}
|-
! Hampiran rongga-huntu [ɹ]
| [[basa Inggris|Inggris]] (lolobana dialek ), [[basa Faroe|Faroe]], [[basa Walanda|Walanda]] (dina kalungguhan nu tangtu dina kosakecap sawatara dialek )
| style="text-align:center" | {{IPAsound|size=50px|ɹ}}
|-
! Kepakan rongga-huntu [ɾ]
| [[basa Albania|Albania]] ("r"), [[bahasa Hindi|Hindi]] 'र', [[bahasa Italia|Italia]], [[basa Katalan|Katalan]], [[basa Portugis|Portugis]], [[basa Spanyol|Spanyol]] ("r"), [[basa Turki|Turki]], [[basa Yunani|Yunani]]
| style="text-align:center" | {{IPAsound|size=50px|ɾ}}
|-
! Kepakan-sisi rongga-huntu [ɺ]
| [[basa Jepang|Jepang]]
| style="text-align:center" | {{IPAsound|size=50px|ɺ}}
|-
! Desis kenyang-tukang bersuara [ʐ]
| [[basa Mandarin|Mandarin]] ([[alofon]])
| style="text-align:center" | {{IPAsound|size=50px|ʐ}}
|-
! Hampiran kenyang-tukang [ɻ]
| [[basa Inggris|basa Inggris Amérika]] (sawatara dialek), [[basa Malayalam|Malayalam]], [[Basa Mandarin|Mandarin]] (alofon), [[basa Tamil|Tamil]]
| style="text-align:center" | {{IPAsound|size=50px|ɻ}}
|-
! Kepakan kenyang-tukang [ɽ]
| [[basa Hindi|Hindi]] 'ड़', [[basa Inggris|Inggris Skotlandia]] (sakapeung), [[basa Népali|Népali]], [[basa Norwégia|Norwégia]], [[basa Urdu|urdu]]
| style="text-align:center" | {{IPAsound|size=50px|ɽ}}
|-
! Getar tekak [ʀ]
| [[basa Jerman|Jerman]] (baku), [[basa Perancis|Perancis]], [[basa Swédia]] (Swédia Kidul), [[basa Walanda|Walanda]] (di [[Bélgia]] sarta sawatara dialek di Walanda), 
| style="text-align:center" | {{IPAsound|size=50px|ʀ}}
|-
! Desis tekak bersuara [ʁ]
| [[basa Jerman|Jerman]], [[basa Dénmark|Dénmark]], [[basa Perancis|Perancis]] (kira-kira Paris), [[basa Ibrani|Ibrani Modérn]], [[basa Portugis|Portugis]]
| style="text-align:center" | {{IPAsound|size=50px|ʁ}}
|}

==Kode komputasi==
{{Letter
|NATO=Romeo
|Morse=·–·
|Character=R
|Braille=⠗
}}
{|class="wikitable"
!colspan=2|[[Titik kode]] !! [[Huruf badag]]<br />{{PAGENAME}} !! [[Huruf leutik]]<br />r
|-
!colspan=2|[[Unicode]]
|U+0052 || U+0072
|-
!rowspan=2|[[ASCII]]
![[Sistem bilangan désimal|Désimal]]
|82 || 114
|-
![[Sistem bilangan biner|Biner]]
|01010010 || 01110010
|-
!colspan=2|[[EBCDIC]]
|217 || 153
|}

==Tempo ogé==
{{Commons|R}}
* [[Raidô]]
* [[Er (Sirilik)|Р, р - Er (Sirilik)]]
* [[Ya (Sirilik)|Я, я - Ya (Sirilik)]]
* [[Rho|Ρ, ρ or ϱ - Rho (Yunani)]]

{{hurup Latin}}

[[Kategori:Hurup Latin]]