Wikipedia:Puseur panitén nétral
Kawijakan Wikipedia nyaéta yén sakumna artikel kudu ditulis tina hiji puseur panitén nétral (neutral point of view, NPOV). Nurutkeun panaratas Wikipedia, Jimmy Wales, NPOV mangrupa "kawijakan jeung teu bisa diganggu gugat deui" [1].
Tingali tutorial NPOV kami pikeun ningali cara nyieun hiji artikel sangkan luyu jeung kawijakan NPOV.
Pangwanoh
[édit sumber]
Kawijakan puseur panitén nétral nétélakeun yén artikel kudu ditulis tanpa beurat sabeulah, ku ngawakilan sakabéh puseur panitén (sudut pandang) kalawan adil.
Kawijakan ieu mémang gampang disalahartikeun. Ieu téh lain harti yén nulis hiji artikel tina puseur panitén tunggal, teu beurat sabeulah, jeung obyéktif téh mangrupa hal anu mungkin. Éta kawijakan téh nétélakeun yén urang perlu ngawakilan kalawan adil sakabéh pihak tina hiji paguntrengan, jeung teu ngamuat hiji artikel anu nétélakeun, boh sacara langsung boh henteu langsung yén salah sahiji pihak téh bener. Penting pikeun para wikipediawan pikeun gawe bareng sangkan artikel-artikel jadi adil. Ieu salah sahiji kauntungan tina Wikipedia.
Nulis hiji artikel anu adi mangrupa hiji seni anu perlu dilatih.
Konsep dasar netralitas
[édit sumber]Dina Wikipedia dipaké istilah “teu beurat sabeulah” jeung “puseur panitén nétral” dina cara anu merenah nu béda tina arti umumna:
- Artikel anu teu beurat sabeulah ngajelaskeun hiji topik kalawan adil jeung lain ngadukung salah sahiji pihak dina hiji paguntrengan. Lantaran sakabéh artikel bisa disunting ku saha baé, mangka ieu hal téh mangrupa hal anu hésé, alatan beurat sabeulah téh mémang sipat anu leket dina unggal jalma.
Rumusan asli NPOV
[édit sumber]| Ensiklopeda pangaweruh umum nyaéta hiji koleksi pangaweruh anu dikumpulkeun jeung dipidangkeun tina puseur panitén netral. Tulisan ensiklopedia téh kudu salawasna nyingkahan tina nangtukeun hiji sikep iwal ti sikep puseur panitén netral.
puseur panitén netral nyoba pikeun midangkeun ide jeung fakta tina hiji cara anu bisa disatujuan pihak anu pro jeung nu kntra. Tangtu baé, panyatujuan 100% téh lain hal anu mungkin kajadian. Aya waé ideologi di ieu dunya anu teu pernah narima pidangan nu sejenna iwal ti patalekan keras ngeunaan puseur panitén maranehna. Kami ngan bisa narimawangun tulisan anu bisa disatujuan hususna ku jalma-jalma rasional anu bisa beda pamanggih. Sababaraha conto anu bisa nerangkeun poin anu rék ku kuring tegeskeun.
Mungkin cara panghadena pikeun nyieun karya anjeun leuwih 'ensiklopedis', nyaéta ku nulis ngeunaan naon anu ku balarea diyakinan daripada naon kaayaan sabenerna. Lamun Anjeun mikir yeh kesanna subyektifitas atawa kolektifitas atawa imperialis, mangka tanyakeun ka kurng ngeunaan hal éta, lantaran pikir kuring mah Anjeun nu salah. Anudipercaya ku balarea téh mangrupa fakta objektif, jeung urang bisa midangkeun éta hal kalawan gampang tina puseur panitén netral. |
--Jimbo Wales, nu ngadegkeun Wikipedia
Hiji Conto
[édit sumber]Ngeunaan artikel Saddam Hussein (conto artikel ieu dicokot tina versi Inggris, en:User:KaradaKarada nawarkeun nasehat kieu:
- Anjeun komo teu perlu nyebutkeun yen manehna jahat. éta sababna artikel ngeunaan Hitler teu dimimitian ku Hitler nyaéta jalma jahat – éta teu perlu, sabab ku kalakuanna waé bakal ngahukumna sarebu kali leuwih gedé. Urang ngan perlu nuliskeun fakta-fakta ngeunaan Holocaust tanpa ngalibetkeun perasaan urang di jerona, jeung sora panggentra ti para korban bakal écés kadéngé nu matak ngajadikeun lampah urang ngutuk Hitler téh teu perlu dilakukeun. Pikeun kajahatan Saddam ogé tangtu sarua, jeung béré sumberna.
Artikel-artikel anu mungkin Amerika-sentris dina Wikipedia Inggris atawa anu sensitif
[édit sumber]Ku lantaran réa panulis di Wikipedia basa Inggris anu asalna ti Amerika Serikat jeung Inggris, jeung réa pisan artikel anu ditarjamahkeun tina Wikipedia basa Sunda, aya artikel-artikel anu mungkin karasa Amerika-sentris – mihak ka Amerika atawa dunya Barat.
Sarua halna jeung Wikipedia edisi lianna, anu eusina mungkin mihak ka hiji nagara, upamana Wikipedia Indonesia mungkin eusina bakal leuwih mihak ka Indonesia. Atawa Wikipedia basa Sunda bakal leuwih mihak ka etnis Sunda. Hal ieu memang masih jadi masalah dina Wikipedia, ku lantaran kitu bantuan Anjeun dina ngoméan artikel anu beurat sabeulah téh pohara diperlukeunna. Lamun topik anu jadi masalah kitu dirasakeun leuwih sensitif (misalna ngeunaan agama, rasisme, aborsi, jsb.), konsultasiken heula jeung pamake sejenna ku cara ngamangpaatkeun kaca sawala
Referensi lainnya
[édit sumber]- Pikanyaho naon anu dianggap beurat sabeulah
- Daptar isu-isu anu kontrovérsial
- Nada positif
- {{teunetral}} - talatah
{{teunetral}}dipaké pikeun méré perhatian kana ayana masalah