Témbongkeun sumber pikeun HIV

{{Taxobox_begin | color = violet | ngaran = ''Virus imunodéfisiénsi manusa''}}
{{Taxobox_image | image = [[Gambar:Human_Immunodeficency_Virus_-_stylized_rendering.jpg]] | caption = Gambar potongan<br /> ''human immunodeficiency virus''}}
{{Taxobox_begin_placement_virus}}
{{Taxobox_group_vi_entry}}
{{Taxobox_familia_entry | taxon = ''[[Retroviridae]]''}}
{{Taxobox_genus_entry | taxon = ''[[Lentivirus]]''}}
{{Taxobox_species_entry | taxon = '''''Human immunodeficiency virus 1'''''}}
{{Taxobox_species_entry | taxon = '''''Human immunodeficiency virus 2'''''}}
{{Taxobox_end_placement}}
{{Taxobox_end}}
{{DiseaseDisorder infobox |
 Name = International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems Codes |
 ICD10 = B20-B24 |
 ICD9 = {{ICD9|042}}-{{ICD9|044}} |
}}
'''Virus imunodefisiénsi manusa''' anu katelah HIV (''human immunodeficiency virus'') mangrupa [[retrovirus]] nu utamana nginféksi bagian vital [[sistim imun]] [[manusa]] kayaning [[Sél T panulung|sél T CD4+]], [[makropag]], jeung [[sél déndritik]]. Ieu virus ogé, boh sacara langsung atawa henteu, ngancurkeun sél T CD4+. Ku sabab sél T CD4+ T dipikabutuh pikeun jalanna sistim imun, mun sél ieu geus diancurkeun ku HIV, sistim imun bakal tumpur, antukna ngabalukarkeun kasakit nu katelah [[AIDS]]. Virus HIV bisa ditularkeun ngaliwatan cairan Semen ([[baranahan]]), [[getih]], cairan [[tumbung]] jeung ASI.<ref>Jenny Page, Maylani Louw, Delene Pakkiri, Monica Jacobs. 2006. Working with HIV/AIDS. Cape Town: Juta Legal and Academic Publishers</ref>

[[Indonésia]] mangrupa nagara katilu sadunya anu pangseueurna kaserang ku panyakit HIV. Jumlah kasus HIV di Indonésia sakitar 640.000 jiwa, sanggeus [[Républik Rahayat Tiongkok|Cina]] jeung [[India]]. Hal éta disababkeun lantaran tilu nagara ieu ngagaduhan populasi anu gedé. Sanajan kitu, prévalénsi di Indonésia ngan ukur 0,43 persén atawa masih handap tina tingkat épidemi hiji persén.<ref>{{Cite web|url=https://en.tempo.co/read/600718/cho-kah-sin-indonesias-hiv-prevention-should-be-an-example|title=Cho Kah Sin: Indonesia's HIV prevention should be an example|website=Tempo|language=en|accessdate=2024-03-10}}</ref> Dina taun 2014, [[Joint United Nation Programme]] on HIV/AIDS (UNAIDS) méré kartu rapor beureum ngeunaan kontrol HIV/AIDS ka Indonésia. Pasién anyar naék 47 persén ti taun 2005. Pati alatan AIDS di Indonésia masih kénéh luhur, sabab ngan 8 persén jalma anu kaserang HIV AIDS (ODHA) anu narima perlakuan obat [[antiretroviral (ARV)]].<ref>{{Cite web|url=https://pekanbaru.tribunnews.com/2014/07/19/memprihatinkan-indonesia-sumbang-empat-persen-infeksi-baru-hiv-di-dunia|title=Memprihatinkan, Indonesia Sumbang Empat Persen Infeksi Baru HIV di Dunia|website=Tribunpekanbaru.com|language=id-ID|accessdate=2024-03-10}}</ref> 

== Gejala HIV ==
Gejala panyakit HIV bisa dibagi dumasar kana tahap perkembangan panyakitna di antarana nyaéta:

=== Tahap 1: Inféksi HIV Akut ===
Tahap kahiji HIV nyaéta tahap akut inféksi. Tahap ieu lumangsung dina sababaraha bulan kahiji sanggeus hiji jalmi kena ku HIV atawa sanggeus hiji jalmi geus ngaliwatan periode inkubasi virus. Dina tahap ieu, sistem imun jalmi anu kakenaan ngabentuk antibodi pikeun ngalawan virus HIV. Gejala dina tahap ieu muncul 2 nepi 4 minggu sanggeus inféksi lumangsung. Panyakit umumna henteu sadar yén salah sahiji jalmi kainfeksi HIV. Kusabab gejala nu muncul sami sareng gejala flu sareng tiasa ngaleungit sareng kambuh deui. Dina tahap ieu, jumlah virus dina aliran getih cukup luhur sahingga transmisi inféksi lumangsung leuwih gampang.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.alodokter.com/hiv-aids/gejala|title=Gejala HIV dan AIDS|website=Alodokter|accessdate=2024-03-10}}</ref>

Gejala tina tahap akut inféksi tiasa hampang mun parna sarta tiasa lepas ti sababaraha poé nepi ka sababaraha minggu. Gejala-gejala dina tahap ieu ngawengku:

# [[muriang]] nepi ka ngagidig
# ruam muncul dina kulit
# [[utah]]
# nyeri dina [[sendi]] sareng [[otot]]
# titik [[limfa]] ngabareuhan
# nyeri [[sirah]]
# nyeri [[beuteung]]
# borok [[tikoro]] jeung [[baham]]

=== Tahap 2: Inféksi HIV Kronis (Periode Latén) ===
Sanggeus sababaraha bulan, inféksi HIV asup kana tahap kronis atawa periode latén. Inféksi dina tahap ieu tiasa nepi ka sababaraha taun atanapi puluhan taun. Dina tahap ieu, virus HIV tetep aktip dina ngancurkeun sistim imun awak, tapi baranahana teu loba. Gejala inféksi HIV dina tahap latén rupa-rupa. Sababaraha penderita henteu ngaraos gejala naon waé dina tahap ieu.<ref name=":0" /> Sanajan kitu, sabagian penderita ngalaman gejala-gejala sapertos:

# beurat awak turun
# [[késang]] peuting
# [[batuk]]
# [[diaré]]
# seueul jeung utah
# [[hérpes zoster]]
# titik limfa ngabareuhan
# nyeri sirah
# kacapéan

=== Tahap 3: AIDS ===
Inféksi tahap latén anu dirawat telat bakal nyababkeun HIV langkung berkembang. Kaayaan ieu ngajadikeun inféksi HIV asup kana tahap katilu, nyaéta [[AIDS]]. Dina tahap ieu, sistem imun ruksak parah sahingga penderita langkung rentan ka inféksi anu sanés.<ref name=":0" /> Gejala AIDS ieu ngawengku:

# beurat awak turun tanpa sabab
# késang peuting
# bintik bodas dina létah, baham, alat kelamin, jeung anus
# bintik-bintik ungu dina kulit anu moal leungit
# demam anu lumangsung leuwih ti 10 poé
# [[diaré]] kronis
# inféksi jamur dina baham, tikoro, atanapi [[tumbung]]
# titik limfa ngabareuhan dina [[kélék]], [[beuheung]], sareng [[palangkangan]]
# gangguan [[saraf]], sapertos sesah konsentrasi, leungitna ingetan, sareng kabingungan
# gampang memar atawa getihan
# awak karasa gampang capé
# gampang ambek jeung depresi
# ruam atanapi bintik dina kulit
# hésé ngarenghap

== Sejarah ==
Ngenaan sajarahna, para ahli ngira-ngira virus HIV awalna datang tina [[simpanseu]] jeung [[virus immunodeficiency simian (SIV)]]. Virus ieu nyerang sistem imun [[monyét]] sareng [[Kera|kera.]] Dina taun 1999, panalungtik ngaidentifikasi galur simpanse SIV anu disebut [[SIVcpz]] anu idéntik jeung HIV. Diperkirakeun yén simpanse moro sareng ngamangsa monyét leutik anu kainfeksi SIV. Dua galur virus ieu teras ngagabung sareng ngabentuk SIVcpz. Panyakit ieu tiasa nyebar ka simpanse sareng manusa.<ref name=":2" />

Virus SIVcpz tiasa nyerang manusa kusabab pamburu di Afrika ngadahar daging simpanseu anu katépaan panyakit atanapi getih simpanseu asup kana awak pamburu ngaliwatan tatu dina kulit pamburu. Panyebaran munggaran SIV ka HIV dina manusa dianggap tonggak awal dina sajarah HIV/AIDS, mimiti kapanggih dina taun 1920. Ti saprak éta pandémik HIV nyebar di Kinshasa, [[Républik Démokratik Kongo|Républik Démokratik Kongo,]] Afrika. Ti dinya, virus ogé nyebarkeun ngaliwatan TKI sareng perdagangan séks. Dina 1960, HIV nyebar ti Afrika ka [[Haiti]] jeung [[Karibia]]. Dina taun 1970, virus HIV diduga asup ka [[Amérika Sarikat|Amérika Serikat]] sarta sumebar ka sakuliah dunya.<ref name=":2">{{Cite web|url=https://health.kompas.com/read/2022/08/25/163100868/sejarah-hiv-aids-dari-masa-ke-masa-dan-asal-usulnya|title=Sejarah HIV/AIDS dari Masa ke Masa dan Asal-usulnya|last=Media|first=Kompas Cyber|website=KOMPAS.com|language=id|accessdate=2024-03-10}}</ref> 

== Penularan jeung Pencegahan ==
Panyakit HIV tiasa ditularkeun ti hiji penderita ka nu sanés ngaliwatan cairan awak dina kaayaan anu tangtu. Dina konteks ieu, jalma tiasa katularan ku HIV saatos kontak langsung sareng cairan awak penderita HIV anu ngagaduhan viral load terdeteksi (kaayaan panyakit anu teu terkendali).<ref name=":1">{{Cite web|url=https://health.kompas.com/read/2021/11/09/220100568/7-cara-penularan-hiv-dan-pencegahannya|title=7 Cara Penularan HIV dan Pencegahannya|last=Media|first=Kompas Cyber|website=KOMPAS.com|language=id|accessdate=2024-03-10}}</ref>

Cairan awak anu jadi gerbang panularan HIV di antarana nyaéta getih, cairan mani jeng mazi, cairan ti dubur, cairan tumbung, jeng ASI. Panyebaran bisa lumangsung nalika HIV dina cairan awak nu tos disebutkeun asup kana aliran getih jalma séjén ngaliwatan mémbran mukosa. Mémbran mukosa aya dina anus, tumbung, ujung sirit, baham, tatu muka, atawa ngaliwatan liang suntik.<ref name=":1" />

Di handap ieu sababaraha cara panularan panyakit HIV. 

=== Seks anal ===
Seks anal mangrupa salah sahiji hubungan seksual sareng résiko pangluhurna janten panto transmisi HIV. Résiko ieu ningkat upami sirit henteu disunat sareng aya tatu leutik dina sirit. 

=== Seks tumbung ===
Salin seks anal, hiji jalma ogé tiasa kaserang HIV upami aranjeunna gaduh séks tumbung tanpa kondom sareng jalma anu positif HIV anu kaayaan panyakitna henteu dikontrol. 

=== Indung ka orok nalika kakandungan sareng nyusu ===
Panyebaran HIV ti indung ka fétus dina kandungan ogé tiasa lumangsung nalika kakandungan, kalahiran, atanapi pas nyusuan. Nanging, résiko panularan tiasa dicegah salami ibu hamil nu gaduh panyakit HIV/AIDS nginum obat ARV nalika kakandungan dugi ka nyusuan.

=== Ngagunakeun jarum suntik anu henteu steril ===
Maké [[jarum suntik]] sareng alat suntik sanés anu henteu steril saatos dianggo ku penderita HIV anu henteu terkontrol tiasa janten salah sahiji cara pikeun nyebarkeun HIV. Résiko ieu tiasa timbul tina nyuntik narkoba, tato, atanapi ''piercing'' awak. 

=== Seks baham ===
Résiko transmisi HIV salila seks baham sabenerna rendah. Tapi, jalma-jalma aya résiko kaserang HIV upami penderita HIV gaduh hubungan seksual baham dina baham pasangan anu ngagaduhan borok baham, gusi ngaluarkeun getih, nyeri baham, atanapi tatu sareng inféksi dikirimkeun séksual dina sirit penderita. 

=== Digégél ===
Sanaos digégél kawilang jarang, digégél ku panyawat HIV anu panyakitna teu kaampeuh dugi ka getihan sareng tatu robek ogé tiasa janten jalan pikeun nyebarkeun HIV. Tapi émut, henteu aya résiko panularan upami kulit anu digigit henteu luka. 

=== Nyium nalika anjeun ngagaduhan sariawan, gusi berdarah, nyeri waos ===
Sapertos digégél, nyium dina baham sareng penderita HIV anu panyakitna henteu dikontrol nalika aya sariawan, gusi berdarah, nyeri waos, atanapi aya tatu dina jero sungut ogé tiasa ningkatkeun résiko kaserang panyakit ieu. Tapi, HIV henteu ditularkeun upami cium dilakukeun ku baham anu séhat.

Salian ti cara-cara panularan di luhur, HIV moal tiasa ditularkeun ngaliwatan:

# kemih, tai, ciduh, utah, cimata atawa késang
# cipratan tina batuk atawa bersin
# nyepeng leungeun
# ngabagi parabot dahar atawa gelas nginum
# digigit ku reungit, keletik atawa serangga lianna.
# babagi jamban
# nyium dina pipi atawa jeung baham ditutup

Di samping éta, ngenaan pencegahan panyakit HIV. Jalmi nu gaduh panyakit HIV sareng sok nginum obat ARV atanapi terapi anti-HIV unggal dinten sakumaha anu disarankeun ku dokter tiasa ngajaga ''viral load'' anu teu tiasa dideteksi. Ku cara éta, résiko panularan HIV ka pasangan tiasa ngirangan. Sanajan kitu, kadang penderita poho nginum obat atawa alesan séjén ambéh ''viral load'' maranéhanana dideteksi deui sarta aranjeunna rawan ngirimkeun HIV ka pasangan maranéhanana.<ref name=":1" /> 

Aya sababaraha léngkah pencegahan HIV anu tiasa dilakukeun pikeun nyegah panyakit kronis ieu: 

# Nganggo kondom unggal waktos berhubungan seks, boh lewat kelamin tumbung, baham, atanapi anal. 
# Kéngingkeun tés HIV upami jalmi nu gaduh panyakit sareng pasanganna sami-sami gaduh résiko HIV/AIDS. 
# Satia sareng ulah ganti pasangan séksual. 
# Periksa panyakit séksual sacara rutin. Upami kadetéksi, kontrol sareng ubaran panyakitna.

== Rujukan ==
<references />

== Tumbu kaluar ==
* [http://www.POZ.com POZ provides information and networking opportunities for the HIV community.]
* [http://www.AIDSmeds.com AIDSmeds is a place to find complete and easy-to-read information on treating HIV & AIDS.]
* [http://www.HIVMedicine.com HIV Medicine 2005] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190607164221/http://www.hivmedicine.com/ |date=2019-06-07 }}, a medical textbook, >700 pages (free download)
* [http://www.structure.org/content/article/fulltext?uid=PIIS0969212605003898 The Mechanism of HIV-1 Core Assembly: Insights from Three-Dimensional Reconstructions of Authentic Virions] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060709223931/http://www.structure.org/content/article/fulltext?uid=PIIS0969212605003898 |date=2006-07-09 }}
* [http://www.aids.org AIDS.ORG: Educating - Raising HIV Awareness - Building Community]
* [http://www.bethegeneration.org Be the Generation - Information on HIV Vaccine Clinical Research in 20 American Cities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170925074044/http://bethegeneration.org/ |date=2017-09-25 }}
* [http://www.aidsvaccine.org/ Capital Area Vaccine Effort]
* [http://www.aegis.org AEGiS.org: AIDS Education Global Information System- Patient/clinician information & Historical news and treatment database]
* [http://www.ericdigests.org/pre-9212/hiv.htm AIDS/HIV Education] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060618220559/http://www.ericdigests.org/pre-9212/hiv.htm |date=2006-06-18 }}
* [http://www.sumanasinc.com/webcontent/anisamples/microbiology/hiv.html Watch an animated tutorial on the life cycle of HIV]
* [http://www.cmeonhiv.com Continuing medical education about HIV for healthcare providers]
* [http://fightaidsathome.scripps.edu/ FightAIDS@Home] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191008123857/http://fightaidsathome.scripps.edu/ |date=2019-10-08 }}
* [http://www.newscientist.com/channel/health/hiv Everything you wanted to know about HIV and AIDS] — Provided by ''[[New Scientist]]''.
* [http://3dscience.com/advancedsearch.asp?stS=hiv&cboMatch=Any&selectcategory=0&txtMinPrice=&txtMaxPrice= Free HIV Images] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060528093010/http://3dscience.com/advancedsearch.asp?stS=HIV&cboMatch=Any&selectcategory=0&txtMinPrice=&txtMaxPrice= |date=2006-05-28 }}
* [http://www.hivatis.org HIV/AIDS Treatment Information Service] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201028003445/http://www.hivatis.org/ |date=2020-10-28 }}
* [http://www.ericdigests.org/1997-3/hiv.html HIV/AIDS Education in Teacher Preparation Programs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060618083346/http://www.ericdigests.org/1997-3/hiv.html |date=2006-06-18 }}
* [http://hivinsite.org/InSite HIV InSite] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050809233618/http://hivinsite.org/InSite |date=2005-08-09 }}
* [http://health.howstuffworks.com/aids.htm How Aids Works] (with animation)
* [http://www.doctorswithoutborders.org/news/hiv-aids/index.cfm Medecins Sans Frontieres/Doctors Without Borders HIV/AIDS Pages]
* [http://www.niaid.nih.gov/daids/ NIH/NIAD/DAIDS]
* [http://aidshistory.nih.gov/ History of AIDS research at the NIH] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060615133329/http://aidshistory.nih.gov/ |date=2006-06-15 }}
* [http://www.mcld.co.uk/hiv/ "The Molecules of HIV" information resource] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060614085651/http://www.mcld.co.uk/hiv/ |date=2006-06-14 }}
* [http://www.phrusa.org/campaigns/aids/release080103.html Unsafe Health Care and the HIV/AIDS Pandemic] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060515222359/http://www.phrusa.org/campaigns/aids/release080103.html |date=2006-05-15 }} 2003
* [http://www.globalizationandhealth.com/content/1/1/13 HIV/AIDS: global trends, global funds and delivery bottlenecks]
* [http://www.unaids.org/NetTools/Misc/DocInfo.aspx?LANG=en&href=http%3a%2f%2fgva-doc-owl%2fWEBcontent%2fDocuments%2fpub%2fPublications%2fIRC-pub06%2fAIDS-scenarios-2025_report_en%26%2346%3bhtm UNAIDS document regarding three scenarios for HIV/AIDS in Africa for the year 2025 (Large PDF file)]
* [http://www.unaids.org UNAIDS - Joint United Nations Programme on HIV/AIDS webpage]
* [http://www.knowhivaids.org Media Campaign: HIV leads to AIDS]
* [http://www.csa54.info/ CSA54 - AIDS Cure News] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060528013842/http://www.csa54.info/ |date=2006-05-28 }}
* [http://www.fedde.eu/HIV_DC/index.html The role of dendritic cells in HIV pathogenesis] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061113110540/http://www.fedde.eu/HIV_DC/index.html |date=2006-11-13 }}
* [http://www.gsk.com/yourhealth/aids.htm HIV overview] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060614210731/http://www.gsk.com/yourhealth/aids.htm |date=2006-06-14 }}
* [http://video.google.com/videoplay?docid=-5961064535480432230&q=hiv+treatment&pr=goog-sl/ video ofTreatment Update 2006 from the Conference on Retrovirus'] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120206151352/http://video.google.com/videoplay?docid=-5961064535480432230&q=hiv+treatment&pr=goog-sl%2F |date=2012-02-06 }}
* [http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/aids/ "The Age of Aids"] March 30, 2006 ''Frontline''

== Warta AIDS ==
* Nop. 2005 - Kamajuan dina panalungtikan vaksin HIV - [http://www.isracast.com/transcripts/011205a_trans.htm Recorded interview with Prof. Robert Gallo (HIV researcher)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051211030931/http://www.isracast.com/transcripts/011205a_trans.htm |date=2005-12-11 }}
* Jan. 2006 - Kabongkarna struktur 3D HIV - [http://news.bbc.co.uk/1/hi/health/4642940.stm 3D map of AIDS causing virus revealed]
* Méi 2006 - Asal-usul HIV 'kapanggih dina simpanse liar' — [http://news.bbc.co.uk/1/hi/health/5012268.stm HIV origin 'found in wild chimps']

{{Panyakit alatan virus}}{{Virus-pondok}}

[[Kategori:HIV/AIDS]]
[[Kategori:Retrovirus]]
[[Kategori:Panyakit]]