Mahsa Amini

Ilustrasi Mahsa Amini di Frankfurt

Dina 16 Séptémber 2022, saurang wanoja Iran umurna 22 taun namina Mahsa Amini (nalika Persia: مهسا امینی), ogé dipikawanoh minangka Jina Amini atawa Zhina Amini (nalika Persia: ژینا امینی; nalika Kurdi: ژینا ئەمینی, Jîna Emînî), nilar di hiji rumah sakit di Teheran, Iran, dina kaayaan anu matak curiga. Patroli Bimbingan, pulisi moral ageman pamaréntah Iran, nyérék Amini margi henteu maké hijab luyu kalawan standar pamaréntah nyaéta logor teuing ku kituna nempokeun sapalih buukna. Pulisi sanggeus mindahkeun na ka rumah sakit ngomong anjeunna ngalaman serangan jantung di kantor pulisi, kapidara, sarta koma. Saksi nu nyaksian, kaasup wanoja anu ditahan sareng Amini, ngomong manéhna ditakolan bébéakan, sarta anjeunna maot alatan kebrutalan pulisi. Parnyataan ieu, jabi scan medis anu kungsi bocor ka publik, katambah panalitian ti pihak independen percanten yén Amini ngalaman pendarahan otak atawa stroke.

Ku maotna Amini ngabalukarkeun sauntuyan unjuk rasa anu digambarkeun ku CNN minangka langkung gedé batan unjuk rasa 2009, 2017, sarta 2019. Sarta ku The New York Times minangka unjuk rasa Iran pangbadagna sahenteuna saprak 2009. Sababaraha démonstran awéwé ngalésotkeun hijab maranéhanana atawa motong buuk maranéhanana di hareupeun umum minangka aksi protes. Dugi 12 Oktober 2022, Hak Asasi Manusia Iran ngalaporkeun sahenteuna 201 pengunjuk rasa atos maot ku pasukan kaamanan anu nyanghareupan unjuk rasa di sakumna nagari. Amnesty International ngalaporkeun yén pasukan kaamanan Iran, dina sababaraha kajadian némbakan jumplukan-jumplukan kalawan sanjata anu seukeut, sarta dina perkawis sanes maéhan pengunjuk rasa kalawan neunggeulan maranéhanana maké iteuk.

Situasi di Iran

Iran ngawanohkeun aturan dibaju wajib kanggo awéwé di ditu, luyu kalawan interprétasi maranéhanana ngeunaan standar Islam, henteu lila sanggeus Revolusi Iran 1979. Dina 7 Marét, kirang ti sabulan sanggeus revolusi, Khomeini netepkeun hijab Islami robah kaayaan wajib kanggo sadaya awéwé di tempat damel maranéhanana, sarta netepkeun yén wanoja moal deui diidinan ngasupan tempat damel atawa kantor pamaréntah manten oge anu aya, anu disebutna minangka "buligir." Kekerasan sarta pelecéhan ka awéwé anu henteu maké hijab luyu kalawan standar pamaréntah Iran geus robah kaayaan perkawis sanggeus revolusi, boh ku aparat pangadeg hukum atawa wargi pro-rezim. Saprak 1980, awéwé henteu bisa ngasupan gedong pamaréntahan atawa umum atawa ngahadiran tempat damel maranéhanana tanpa hijab. Dina taun 1983, hijab wajib di payun umum diwanohkeun dina hukum pidana,anu nyatakeun yén " wanoja anu maju di payun umum tanpa hijab ageman bade dihukum pecut dugi 74 cambukan." Nanging dina praktek na sajumlah awéwé,sepertos Saba Kord Afshari sarta Yasaman Aryani, dibéré hukuman panjara anu beurat.

Dina sapuluh taun terahir, aturan maké baju di Iran ngalaman parobahan anu signipikan, sarta awéwé ngora hususna condong langkung liberal ngeunaan aturan hijab. Perkawis ieu nyorong Patroli Bimbingan, pulisi moralitas Iran, pikeun nyieun kampanye intermiten paranti negor sacara lisan atawa kekerasan nyérék sarta "ngatik balik" awéwé anu maranéhanana anggap lepat make hijab. Sacara rutin, para tahanan dibawa ka pusat di manten maranehanana diinstruksikeun balik ngeunaan aturan dibaju leuwih ti dua atawa tilu jam, sateuacan dipénta kanggo nandatanganan jangji kanggo ngadegkeun aturan kasebat, sarta saterusna diidinan mios sareng kulawargi maranéhanana.

Unjuk rasa pikeun aturan hijab geus umum saprak 1979, kalawan salah sahiji unjuk rasa pangbadagna lumangsung antara 8 sarta 14 Maret 1979, dimulai dina Hari Perempuan Internasional sarta sapoé sanggeus aturan hijab diwanohkeun ku Republik Islam. Protes ka aturan hijab wajib teras nerus, sepertos salila protes 2019 atawa 2020, sabot pengunjuk rasa narajang Patroli Pembimbing sarta ngaleupaskeun dua awéwé anu ditahan. Dina taun 2020, Pamingpin pamaréntah Iran Ali Khamenei dikutip ngomong yén "wanoja nu make pakéan chador nu teu pantes kedah dijieun teu aman pikeun rumaos ka dirina," hiji parnyataan anu dirojong ku pajabat sarta ajengan sanés sarta muka jalan nyieun leuwih loba kekerasan ka awéwé. Di antawis populasi umum, kumaha ogé, hiji survéi indepénden anu dipigawé dina taun anu sami nembongkeun yén 58% urang Iran teu percanten dina hijab, sarta 72% teu satuju kana aturan hijab ngan 15% anu daék maké numutkeun kana aturan pamaréntah Iran.

Biograpi

Mahsa Amini wedal dina 23 September 1999 ti kulawargi Kurdi di Saqqez, Kurdistan, di barat laut Iran. Samentara Mahsa nyaéta ngaran resmi na (sabab ngan wasta Persia anu kenging didaptarkeun di Iran, ngaran Kurdinya nyaeta Jina (oge dieja Zhina), sarta mangrupa wasta anu dipikawanoh minangka wasta kulawargana. Anjeunna ngabogaan hiji adi salaki-salaki,Kiarash (Ashkan). Bapana, Amjad Amini,nyaeta saurang pagawe di hiji organisasi pamarentah sarta indungna,Mojgan Amini, nyaéta saurang indung laki-rabi. Anjeunna sakola di Taleghani Girls 'High School di Saqqez, sarta lulus dina 2018. Amini cikénéh ditarima di universitas sateuacan maotna. Anjeunna boga kahayang jadi pengacara.

Misan na, Erfan Mortezaei, saurang aktivis pulitik jangjang kiwa anu kagabung dina partai Komala sarta saurang pajoang Peshmerga anu cicing di pengasingan di Kurdistan Irak, nyaéta anggota kahiji ti kulawargi Amini anu wagel kalawan media sanggeus maotna. Manehna nengtereweleng klaim pamarentah Iran yén Amini kalibet dina pulitik naon ogé. Sawangsulna, Amini digambarkeun minangka “penduduk anu isinan sarta pendiam” di lemburna pikeun ngahindar ti piomongeun pulitik, henteu kantos aktip sacara pulitik wanci rumaja, sarta sanes saurang aktivis. Kulawargi Amini ngagambarkeun na henteu ngabogaan masalah kaséhatan kawitna, sarta manéhna saurang anu ragana sehat yén umurna 22 taun, kontras kalawan klaim anu dijieun ku pamaréntah Iran yén manéhna ngabogaan kaayaan kaséhatan kawitna.

Maotna Mahsa Amini

Amini datang ka Teheran pikeun ngadatangan dulur lalakina dina 13 September 2022, manéhna ditéwak ku Patroli Bimbingan di panto lebet Jalan Tol Shahid Haghani di Teheran basa jeung kulawargana. Manéhnna saterusna dipindahkeun ka tahanan Keamanan Moral. Rakana, anu geus saréng manéhna sabot anjeunna ditéwak, dibéré nyaho yén manéhna rék dibawa ka pusat penahanan jang ngajalanan "kelas pengarahan " sarta dileupaskeun hiji. Lanceukna dibéré nyaho yén adina ngalaman serangan jajantung sarta kejang polo di kantor pulisi tempat maneéhna dibawa. Dua jam sanggeus proses néwak na, manéhna dibawa ka Rumah Sakit Kasra.

Nurutkeun misan Amini, manéhna disiksa sarta dihina di jero van, sakumaha disaksikeun ku rencang tahananna. Sanggeus manéhna anjog di kantor pulisi, manéhna mimiti kaleungitan nempo sarta kapidara. Peryogi waktu 30 menit jang ambulan anjog, sarta sajam satengah pikeun dugi ka Rumah Sakit Kasra. Salila dua poé, Amini ngalaman koma di Rumah Sakit Kasra di Teheran, anu matak protes ka Patroli Bimbingan sarta undang-undang ngeunaan hijab. Manéhna maot di unit perawatan intensip dina 16 September.

Bukti Kekerasan

Rumah Sakit Kasra jadi tempat Amini maot. Klinik anu ngurus Amini ngaluarkeun pernyataan dina Instagram nu nyebutkeun yén Amini geus teu sadar pas dirawat. Rumah sakitna nyieun postingan dina Instagram anu ayeuna mah geus dihapus. Dulurna Amini ningali lebam di hulu jeung suku Amini. Awéwé-awéwé anu ditahan babarengan jeung Amini nyaritakeun yén Amini digebugan pisan lantaran nolak hinaan jeung omongan kasar ti petugas anu nangkepna. Sababaraha dokter nyebutkeun Amini ngalaman cidera otak, ditilik tina gejala klinisna, diantarana ngaluarkeun getih tina ceulina jeung aya lebam di handapeun soca. Ieu ogé dikonfirmasi tina dugaan hasil pemindaian médis tengkorakna, anu dibocorkeun ku peretas, nunjukkeun aya tulang anu ruksak, pendarahan, jeung edema otak.

Numutkeun kana laporan Iran International, pamaréntah Iran nyieun catetan médis palsu pikeun Amini anu némbongkeun yén anjeunna boga riwayat kasakit jantung. Dina tanggal 20 Séptémber, Dr. Massoud Shirvani, ahli bedah saraf, ngaku di televisi pamaréntah yén Amini pernah ngalaman tumor otak anu dioperasi waktu umurna 8 taun. Tanggal 21 Séptémber, rumah sakit ngaluarkeun hasil CT scan awal. Pendukung pamaréntah nyebutkeun CT scan éta nuduhkeun ayana tekanan psikologis (anu sabenerna mangrupa émosi jadi teu bisa katingali dina CT scan) nu disababkeun ku operasi otak anu pernah anjeunna jalani; ari kritik séjénna nyebutkeun yén hasil scan nuduhkeun kekerasan fisik jeung trauma. Pamaréntah Iran ogé nyebutkeun yén Amini ngalaman operasi otak dina yuswa lima taun. Bapana Amini nyatakeun “Maranehna bohong… Manéhna teu boga riwayat kasakit naon waé, ogé teu kungsi dioperasi.” Dua babaturan saumuranna, anu diwawancara ku BBC, nyebutkeun yén maranehna teu kungsi nyaho yén Amini kungsi di rumah sakit.

Dina tanggal 29 Séptémber aya dokumén audio nu dirilis ku mantan komandan Korps Pengawal Revolusi Iran, anu ngalaporkeun yén “sumber anu dipercaya” anu teu disebutkeun ngaranna nyebutkeun yén alesanna Amini maot nyaéta cidera dina tengkorakna anu disababkeun ku gebugan anu parah. Pengacara kulawarga Amini, Saleh Nikbakht, nyarios ka situs warta online Etemad yén "dokter anu dipikahormat" percaya yén Mahsa dipaéhan di tahanan. Nikbakht ogé nyebutkeun kulawargana hayang pamariksaan ku komite pencari fakta pikeun nyukcruk sababna Amini pupus, jeung rekaman polisi waktu panangkepan kudu dibikeun. Dina bulan Oktober, laporan ti koroner ngabantah yén Amini pupus alatan pecutan di hulu jeung awakna; turta maotna disababkeun ku kaayaan kaséhatan anu geus aya ti saméméhna, nu nyababkeun organ-organ dina awakna teu bisa fungsi lantaran hipoksia serebral.