Marsinah
Marsinah nyaéta aktivis buruh anu dipaéhan kalawan keji dina mangsa Orde Baru. Marsinah mangrupa buruh di PT Catur Putra Surya (CPS), hiji pabrik nu nyieun tabuh anu aya di Porong, Sidoarjo, Jawa Timur. Sawaktu hirup kénéh, Marsinah dipikawanoh vokal nepikeun hak-hak kaum buruh. Perjuangan Marsinah ogé kapaksa kaeureunkeun sanggeus manéhna diculik, disiksa, diperkosa, tepi ka dipaéhan dina 8 Méi 1993. Mayit Marsinah kapanggih di hiji saung di wewengkon Wilangan, Nganjuk, Jawa Timur, kira-kira 200 kilométer ti tempatna digawé, dina 9 Mei 1993. Pembunuhan Marsinah ogé ngarobah kaayaan salah sahiji palanggaran hak asasi manusia (HAM) beurat anu geus lumangsung di Indonesia sarta nyieun perhatian dunya. Marsinah wedal dina 10 April 1969 di Nglundo, Nganjuk, Jawa Timur.[1]
Kahirupan
[édit | édit sumber]Manéhna mangrupa anak kadua ti tilu duduluran anu kabehna awéwé. Rakana ngarana Marsini sarta adi na nyaéta Wijiati. Samentara éta, bapa Marsinah ngarana Astin sarta indungna nyaéta Sumini. Kulawargi maranéhanana cicing di Désa Nglundo, Kacamatan Sukomoro, Kabupaten Nganjuk. Sabot Marsinah umurna tilu bulan, indungna maot. Sanggeus éta, bapana nikah deui. Saterusna,Marsinah diasuh ninina, Paerah, anu aya jeung mamang sarta bibina. Saprak leutik, Marsinah geus biasa digawé beurat. Sabalikna sakola, manéhna sok ngabantuan ninina ngajual gabah sarta jagong. Para guru sarta babaturan di sakola dasar tempat Marsinah diajar nyaritakeun manéhna nyaéta saurang budak awéwé anu singer, beuki maca, sarta kritis.[2]
Tamat SD, Marsinah neruskeun sakola ka SMP Negeri 5 Nganjuk. Sanggeus lulus SMP dina 1982, Marsinah nuluykeun sakola lanjutan di SMA Muhammadiyah kalawan bantuan waragad ti mamangna. Marsinah kungsi boga cita-cita kuliah di fakultas hukum. Nanging, ku sabab hahalang waragad, impen Marsinah jang neruskeun sakola teu kacumponan. Manéhna tuluy milih rantau ka Surabaya dina 1989 sarta numpang hirup di imah rakana, Marsini. Marsinah oge digawé di pabrik plastik SKW di Kawasan Industri Rungkut, nanging beubeunangana jauh tina cukup ku kituna manéhna neangan tambahan buburuh kalawan dagang sangu bungkus. Marsinah ogé kungsi digawé di hiji pausahaan pengemasan barang saacan ahirna hijrah ka Sidoarjo sarta digawé di PT CPS dina 1990. Salila didamel di PT CPS, Marsinah dipikawanoh minangka buruh anu vokal sarta sok memperjuangkeun nasib babaturana. Marsinah nyaéta aktivis dina organisasi buruh Sarikat Pekerja Seluruh Indonesia (SPSI) unit damel PT CPS.
Dina mimiti 1993, pamaréntah nyieun imbauan ka pangusaha Jawa Timur pikeun naekkeun gaji poko pagawé sagedé 20 persén. Nanging, imbauan éta henteu geura dibikeun ku para pangusaha, kaasup ku PT CPS, tempat Marsinah digawé. Saprak éta nyieun unjuk rasa ti para buruh anu nungtut kanaékan bayaran. Dina 2 Méi 1993, Marsinah asup dina rapet perencanaan unjuk rasa anu dilaksanakeun di Tanggulangin, Sidoarjo. Dina 3 Méi 1993, para buruh nahan baturna digawé pikeun nyieun aksi mogok. Geus kitu, Komando Rayon Militer (Koramil) di dinya langsung turun pikeun nyegah aksi para buruh PT CPS kasebat. Isuk poéna, para buruh mogok total sarta ngusulkeun 12 tungtutan ka PT CPS. salah sahiji tungtutan buruh nyaéta kanaékan gaji poko ti Rp 1.700 sapoé robah kaayaan Rp 2.250 sapoé.
Sajaba ti éta, maranéhanana ogé ménta tunjangan Rp 550 sapoé anu angger bisa beunang sabot buruh absén.[3]
Mimitina Kajadian
[édit | édit sumber]Marsinah ogé robah kaayaan salah sahiji ti 15 jalmi wawakil buruh anu nyieun perundingan kalawan pihak pausahaan. Manéhna kalibet kénéh dina sababarahahiji kempelan tepi 5 Mei 1993. Dina siang 5 Méi 1993, saloba 13 buruh anu dianggap nyieun unjuk rasa, digiring ka Komando Distrik Militer (Kodim) Sidoarjo. Maranéhanana saterusna dipaksa mundurkeun diri ti PT CPS sabab dituduh geus nyieun rapet sarta nyegah pagawé lain digawé. Basa eta, Marsinah diomongkeun kungsi ngadatangan Kodim Sidoarjo pikeun nanyakeun ayana 13 baturna anu kawitna digiring ka ditu. Nanging, kira-kira jam 10 wengi ping 5 Méi 1993, Marsinah ngiles. Ayana Marsinah henteu dipikanyaho deui dugi mayitna kapanggih dina kaayaan prihatin di Nganjuk dina 9 Méi 1993. Dumasar meunang autopsi, Marsinah dipikanyaho geus maot dina hiji poé saacan mayitna kapanggih, nyaéta dina 8 Méi 1993. Sedengkeun lantaran tiwasna Marsinah nyaeta penganiayaan beurat. Sajaba ti eta, Marsinah oge dipikanyaho geus diperkosa.[4]
Kasus Pembunuhan
[édit | édit sumber]Perkara kasus pembunuhan Marsinah meunangkeun reaksi tarik ti balaréa sarta para aktivis HAM. Para aktivis saterusna nyieun Komite Solidaritas Untuk Marsinah (KSUM) sarta nungtut pamaréntah nalungtik sarta nindak adil para palaku pembunuhan. Kawas diwartakeun media dina 10 Nopémber 1993, Présiden Soeharto nitah kajadian pembunuhan Marsinah diusut kalawan bérés. Soeharto ogé nitah panyalidikan pembunuhan Marsinah henteu ditutup-tutupan. Sabot éta, ka hareupna wedal kerugiaan ka aparat patali perkawis pembunuhan Marsinah. Sateuacan biantara Soeharto, dina 30 September 1993, pamaréntah geus nyalusur perkara ku cara nyieun Tim Terpadu Bakorstanasda Jawa Timur pikeun nalungtik perkara Marsinah.
Nyalusur Kajadian
[édit | édit sumber]Sanggeus kitu, dalapan jelema petinggi PT CPS ditewak teu maké prosedur resmi. Salah sahiji anu ditewak nyaéta Kepala Personalia PT CPS, Mutiari, anu basa eta keur reuneuh. Sajaba ti éta, nu boga PT CPS, Yudi Susanto, oge ditewak jeung diinterogasi. Jelema anu ditéwak éta dipikanyaho narima siksaan nu beurat, boh sacara fisik ogé méntal, sarta dipaksa nyieun narasi geus ngarencanakeun penculikan sarta pembunuhan ka Marsinah. Salila proses penyelidikan sarta penyidikan, Tim Terpadu geus nyérék sarta mariksa 10 jelema nu disangka kalibet dina pembunuhan Marsinah. Ti kenging penyelidikan éta disebatkeun Suprapto, salah saurang pagawé dihaturan kontrol PT CPS, mapag Marsinah kalawan sapédah motor na di caket imah kos aktivis buruh éta. Marsinah saterusna disebut dibawa ka imah Yudi Susanto di Jalan Puspita, Surabaya. Sanggeus tilu dinten disekap, Marsinah disebut dipaéhan ku Suwono, saurang satpam di PT CPS. Nu boga PT CPS, Yudi Susanto, dibéré vonis 17 warsih panjara. Sabat kitu,sababaraha staf PT CPS dibéré hukuman kira-kira opat bulan tepi ka 12 warsih panjara. tapi, Yudi Susanto basa éta pengkuh nyatakeun henteu kaasup dina pembunuhan Marsinah sarta dirina katempuhan buntut maung.[5]
Rujukan
[édit | édit sumber]- ↑ Media, Kompas Cyber. "Kisah Marsinah, Aktivis Buruh yang Dibunuh pada Masa Orde Baru Halaman all". KOMPAS.com (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2023-03-25.
- ↑ "Siapa Marsinah? Komnas HAM Harap Tak Terjadi pada Kasus Brigadir J". suara.com (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2023-03-25.
- ↑ Indonesia, C. N. N. "Mengingat Marsinah, Kasus yang Diungkit Komnas HAM Terkait Brigadir J". nasional (dalam id-ID). Diakses tanggal 2023-03-25.
- ↑ Media, Kompas Cyber. "Cerita Marsinah Pahlawan Buruh yang Terbunuh pada 8 Mei 1993 Halaman all". KOMPAS.com (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2023-03-25.
- ↑ Media, Kompas Cyber. "Kisah Marsinah, Aktivis Buruh yang Dibunuh pada Masa Orde Baru Halaman all". KOMPAS.com (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2023-03-25.