Témbongkeun sumber pikeun Kabupatén Bojonegoro

{{Unreferenced}}
{{dati2|nami=Kabupatén Bojonegoro
|propinsi=[[Jawa Timur]]
|ibukota=Bojonegoro
|lega=2.384,02 km²
|pangeusi=1.213.000 (2003)
|kapadetan=509
|kacamatan=27
|kalurahan=-
|kodearea=0353
|dau=Rp. -
|lambang= [[Gambar:Logo Kabupaten Bojonegoro.png|120px]]
|peta= [[Gambar:Locator_kabupaten_bojonegoro.png]]
|kordinat=-
|dasar hukum=-
|tanggal=-
|motto=-
|kapala daerah=[[Bupati]]
|nami kapala daerah=-
|web=www.bojonegoro.go.id
}}
'''Kabupatén Bojonegoro''' nyaéta hiji [[kabupatén]] di [[Propinsi]] [[Jawa Timur]], [[Indonésia]]. Ibukotana '''Bojonegoro'''. Ieu kabupatén wawatesan jeung [[Kabupaten Tuban]] di béh kalér, [[Kabupaten Lamongan]] di béh wétan, [[Kabupaten Nganjuk]], [[Kabupaten Madiun]], jeung [[Kabupaten Ngawi]] di kiduleunnana, sarta [[Kabupaten Blora]] (Jawa Tengah) di béh kulonna. Béh kuloneun Bojonegoro (wawatesan jeung Jawa Tengah) téh nyaéta bagéan tina [[Blok Cepu]], salah sahiji sumber deposit minyak bumi panggedéna di Indonésia.

== Géografi ==
[[Bangawan Solo]] ngalir ti kidul, jadi wates alam jeung Propinsi Jawa Tengah, tuluy ngalir ka wétan, di sapanjang wewengkon kalér Kabupatén Bojonegoro.  béh kalérna nyaéta Daerah Aliran Walungan Bangawan Solo nu cukup subur kalayan tatanéna nu ''éksténsif''. Wewengkon pertanian ilaharna dipelakan [[paré]] dina usum hujan, jeung [[bako]] dina usum katiga. Béh kidulna nyaéta pagunungan kapur, bagéan tina [[Pagunungan Kendeng]].  béh kulon kalérna (wawatesan jeung Jawa Tengah) nyaéta bagéan tina [[Pagunungan Kapur Kalér]]. 
Kota Bojonegoro aya dina jalur Surabaya-Cepu-Semarang. Kota ieu diliwatan ogé ku jalur kareta api jalur Surabaya-Semarang-Jakarta.

== Babagéan administratif ==
kabupatén Bojonegoro ngawengku 27 [[kacamatan]], nu dibagi deui jadi [[desa]] jeung [[kalurahan]]. Puseur pamaréntahanana aya di kacamatan [[Bojonegoro, Bojonegoro|Bojonegoro]].

== Sajarah ==
Mangsa kahirupan sajarah Indonésia Kuno ditandaan ku ayana pangaruh kabudayaan [[Hindu]] nu datang ti India saprak [[abad ka-1]]. Nepi ka [[abad ka-16]], Bojonegoro kaasup wilayah kakawasaan [[Majapahit]]. Marengan ngadegna [[Kasultanan Demak]] dina abad ka-16, Bojonegoro jadi wilayah Karajaan Demak. Ku mekarna budaya anyar nyaéta Islam, pangaruh budaya Hindu kadéséh sarta ajén jeung tata masarakat gumésér tina Hindu ka Islam tanpa ayana ''gejolak''. Ari pindahna kakawasaaan nu dibarengan ku paciweuh mah nalika Bojonegoro asup ka wewengkon Karajaan [[Pajang]] (1586), jeung Mataram (1587).

Tanggal [[20 Oktober]] [[1677]], status Jipang nu saméméhna nyaéta [[kadipatén]] dirobah jadi [[kabupatén]] kalayan Wadana Bupati Mancanegara Wetan, Mas Tumapel nu ogé ngarangkep jadi Bupati I nu perenah di Jipang. Tanggal ieu tepi ka kiwari dipiéling minangka poé jadi Kabupatén Bojonegoro. Taun [[1725]], nalika Pakubuwono II (Kasunanan Surakarta) naék tahta, puseur pamaréntahan kabupatén Jipang dipindahkeun ti Jipang ka Rajekwesi, kira-kira 10&nbsp;km kiduleun kota Bojonegoro kiwari.

[[Gambar:Bojonegoro map from us army map service.png|right|thumb|Peta Bojonegoro taun 1950]]
[[Gambar:Bojonegoro bengawan solo.jpg|right|thumb|Bengawan Solo ditempo ti Bojonegoro]]
[[Gambar:Bojonegoro bengawan solo bridge.jpg|right|thumb|Sasak luhureun Bengawan Solo]]
[[Gambar:Bojonegoro hero monument.jpg|right|thumb|Monumen pahlawan]]
[[Gambar:Bojonegoro mosque.jpg|right|thumb|Masjid Agung]]
[[Gambar:Bojonegoro post office.jpg|right|thumb|Kantor Pos Puseur]]
[[Gambar:Bojonegoro residen.jpg|right|thumb|Kantor residen]]
[[Gambar:Bojonegoro temple.jpg|right|thumb|Klenteng Bojonegoro]]
=== Daptar Bupati ===
{| {{prettytable}}
! Taun
! Nami
|-
| 2003-2008
| Kolonel (pur) H M. Santoso
|-
| 1998-2003
| Drs. H. Atlan
|-
| 1993-1998
| Drs. H. Imam Soepardi
|-
| 1988-1993
| Drs. H. Imam Soepardi
|-
| 1983-1988
| Drs. Soedjito
|-
| 1978-1983
| Drs. Soeyono
|-
| 1973-1978
| Kolonel Invantri Alim Sudarsono
|-
| 1968-1973
| Letnan Kolonel Invantri Sandang
|-
| 1960-1968
| R. Tamsi Tedjo Sasmito
|-
| 1959-1960
| R. Soejitno
|-
| 1955-1959
| R. Baruno Djojoadikusumo
|-
| 1951-1955
| Mas Kusno Suroatmodjo
|-
| 1950-1951
| R. Sundaru
|-
| 1949-1950
| R. Tumenggung Sukardi
|-
| 1947-1949
| Mas Surowijono
|-
| 1945-1947
| R. Tumenggung Sudiman Hadiatmodjo
|-
| 1943-1945
| R. Tumenggung Oetomo
|-
| 1937-1943
| R. Tumenggung Achmad Surjodiningrat
|-
| 1936-1937
| R. Dradjat
|-
| 1916-1936
| R. Adipati Aryo Kusumoadinegoro
|-
| 1890-1916
| R. Adipati Aryo Reksokusumo
|-
| 1888-1890
| R. M. Sosrokusumo
|-
| 1878-1888
| R. M. Tumenggung Tirtonoto II
|-
| 1844-1878
| R. Adipati Tirtonoto I
|-
| 1828-1844
| R. Adipati Djojonegoro
|-
| 1827-1828
| R. Tumenggung Sosrodilogo
|-
| 1825-1827
| R. Adipati Djojonegoro
|-
| 1823-1825
| R. Tumenggung Purwonegoro
|-
| 1821-1823
| R. Tumenggung Sosrodiningrat
|-
| 1816-1821
| R. Tumenggung Sumonegoro
|-
| 1811-1816
| R. Prawirosentiko
|-
| 1800-1811
| R. Ronggo Djenggot
|-
| 1760-1800
| R. M. Guntur Wirotedjo
|-
| 1756-1760
| R. Purwodidjojo
|-
| 1755-1756
| R. Ronggo Prawirodirjo I
|-
| 1743-1755
| R. Tumenggung Hario Mataun III
|-
| 1741-1743
| R. Tumenggung Hario Mataun II
|-
| 1718-1741
| Ki Songko (R. Tumenggung Hario Mataun I)
|-
| 1705-1718
| Ki Wirosentiko (R. Tumenggung Surowidjojo)
|-
| 1677-1705
| Pangeran Mas Toemapel
|}

== Budaya ==
=== Budaya Wong Samin di Bojonegoro ===

Dusun Jepang, salah sahiji tina dusun di désa Margomulyo nu aya di wewengkon leuweung legana 74, 733 héktar. Jarakna kira-kira 4,5 kilométerti ibukota Kacamatan Margomulyo, 69 kilométerarah kulon kidul atawa kurang leuwih bisa dipaju 2-2,5 jam perjalanan maké kandaraan ti ibu kota Bojonegoro atawa 259 kilométerti ibukota Propinsi Jawa Timur (Surabaya).

Masarakat Samin anu dumuk di dusun kasebut, nyaéta figur inohong atawa jalma-jalma kolot anu gigih bajoang nangtang Kolonial Walanda kalawan gerakan anu dipikawanoh minangka Gerakan Saminisme, anu dipingpin ku Ki Samin Surosentiko. Dina Komunitas Samin euweuh istilah pikeun mantuan Pamaréntah Walanda kawas nampik mayar pajeg, henteu daék gawé babarengan, henteu daék ngajual sumawona mikeun hasil bumi ka Pamaréntah Walanda. Prinsip dina merangan kolonial Walanda ngaliwatan penanaman ajaran Saminisme anu hartina sami-sami amin (babarengan) anu dicerminkan sarta dumasar kana kakuatan, kajujuran, kababarengan sarta kabasajananan.

Dangong perjuangan maranéhanana bisa ditempo tina profil jelema samin nyaéta gaya hirup anu henteu dipapaesan ku harta, henteu jadi antek Walanda, rajin digawé, berdoa, puasa sarta méré  maweh ka sasama. Babasan-babasan anu mindeng diajarkeun di antarana: dangong lahir anu leumpang babarengan jeung batin diungkabkeun anu unina sabar, narima, relo tur trokal (rajin digawé), henteu daék ngarugikeun batur diungkabkeun dina dangong sepi ing pamrih ramé ing gawe sarta sok ati-ati dina ngomong diungkabkeun 'Ojo waton ngomong, ning ngomong kang maton'. Lokasi balaréa Samin (dusun Jepang) mibanda prospek pikeun dikembangkan jadi obyek Wisata Minat Husus atawa Wisata Budaya Balaréa Samin ngaliwatan pengembangan paket Wisata Homestay babarengan jeung balaréa Samin. Hal anu narik dina paket ieu nyaéta para wisatawan bisa ngarasakeun kaayaan sarta gaya hirup has balaréa Samin. Pikeun taratas kasebut, kawijakan anu geus dipigawé nyaéta ngaliwatan ditatana kampung sarta disayagakeunana fasilitas sosial dasar.

=== Tari Tayub ===
Tayub mangrupa tari pergaulan nu kasohor keur masarakat Bojonegoro jeung sabudeureunnana. Tarian ieu biasana dipigawé ku lalaki kalawan dipirig ku gamelan sarta tembang Jawa anu ditembangkeun ku [[waranggono]] anu sairna pinuh ku papatah jeung ajaran.

Pintonan tari ieu réa dipaké pikeun ngareuah-reuah kagiatan hajatan anu réa dilaksanakeun ku warga Bojonegoro atawa kagiatan kabudayaan anu séjén. Biasana dina ngayakeun kagiatanana, tarian tayub ieu geus terkoordinir dina hiji jumplukan nu tangtu kalawan ngaran has séwang-séwangan.

Biasana jumplukan-jumplukan tari tayub ieu réa aya di Kacamatan Temayang sarta Bubulan anu perenahna kira-kira 30 Km ti Kacamatan Kota Bojonegoro.

=== Wayang Thengul ===
Wayang Thengul nyaéta [[wayang has]] Bojonegoro dina wangun 3 dimensi nu dibarengan ku gamelan [[pelog]]/[[salendro]].

Najan wayang thengul ieu arang dipintonkeun deui, wayang ieu tetep ''dilestarikan'' di Kabupatén Bojonegoro, hususna di Kacamatan Kanor nu jarakna ± 40 Km ti Kota Bojonegoro. Sedengkeun jalan carita wayang thengul lolobana nyokot tina [[carita menak]].

== Produk Unggulan ==
=== Karajinan Mebel Kayu Jati ===
Produk unggulan ieu geus lila kasohor tur mibanda kualitas ekspor, sabab Bojonegoro mangrupa panghasil kayu jati berkualitas. Corak jeung disaina geus disaluyukeun jeung situasi jaman, boh lomari, buffet, meja, korsi atawa tempat sare.

=== Karajinan Bubut - Cukit ===
Wangun suvenir kayu jati has Bojonegoro nu tetep nonjolkeun guratan kayu jati, ngagarapna dilakukeun sacara taliti tur detil, tapi tetep mempertimbangkeun aspek estetika. Hususna mangrupa miniatur mobil, sapedah motor, beca, kareta api, jam tembok atawa guci, hiasan interior.

=== Kaajinan Limbah Kayu ===
Kaajinan limbah kayu jati nu diwangn jadi karya seni dina sababaraha modél gus tepi ka pasar ekspor ka sababaraha nagara.

=== Karajinan Batu Onix ===
Bojonegoro boga tambang batu onix nu kacid alobana antukna sababaraha produk karajinan onix bisa dihasilkeun kalayan kualitas nu nyugemakeun. Puseur karajinan batu onix aya di Kacamatan Bubulan.

=== Lédré ===
Lédré nyaéta kadaharan has Bojonegoro. Wanguna ''[[gapit]]'' (siga emping gulung) kalayan bau has [[cau raja]] nu amis. Kacida cocogna keur batur nginum entéh katut susuguh keur sémah atawa keur oléh-oléh.

=== Salak Wedi ===
Salak Wedi rasana amis, ''masir'', ''renyah'', seger jeung galedé. Bisa dipanggihan dina unggal buruan imah di désa Wedi jeung sabudeureunana.  Bédana antara salak Wedi jeung salak liana saperti salak Pondoh, nyaéta kandungan caina leuwih loba antukna salak Wedi karasa leuwih seger.

Salak Wedi geus kasohor ti mangsa puluhan malahan ratusan taun ka tukang, nu sacara turun tumurun geus ngajadi sumber beubeunangan warga désa Wedi. Cenah mah asal muasal bibit ieu salak téh mimitina dibawa ku hiji ulama nu ngajarkeun Islam di désa Wedi. Tina éta bibit tuluy tumuwuh nepikeun ka lain ngan ukur di désa Wedi, tapi ogé désa-désa sabudeureunana kayaning Kalianyar jeung Tanjungharjo.

=== Balingbing Ngringinrejo ===
Balingbing nu sasikina beuratna 2 - 3 ons bisa kapanggih di kebon buah désa Ngringinrejo, Kacamatan Kalitidu, Bojonegoro. Rasana amis, seger jeung seungit, kacida cocogna keur hidangan panutup, rujak jeung sajabana.

=== Agro wisata bako ===
Bojonegoro téh ngahasilkeun bako virginia panggedéna di Indonésia tur geus kacida lilana kawentar minangka bako panghadéna di dunya. Héjo ngémplohna bako ampir di sakuliah wewengkon Bojonegoro bisa katempo antara bulan Méi - Oktober.

== Tumbu luar ==
*{{id}} [http://www.bojonegoro.go.id Situs resmi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060820034430/http://www.bojonegoro.go.id/ |date=2006-08-20 }}
*{{id}} [http://www.bojonegoro.com Situs info Bojonegoro]
*{{id}} [http://www.bojonegoro.info Blog & Bojonegoro Information Center (www.bojonegoro.info)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071213094421/http://www.bojonegoro.info/ |date=2007-12-13 }}

{{JaTim}}
{{Kabupatén Bojonegoro}}

[[Kategori:Kabupatén di Jawa Wétan|Bojonegoro]]