Témbongkeun sumber pikeun Taman Nasional Komodo

{{Orphan|date=April 2017}}

{{Infobox World Heritage Site
| WHS         = Taman Nasional Komodo
| Image       = [[File:Komodo dragon (Varanus komodoensis).jpg|200px|Komodo]]
| State Party = {{INA}}
| Type        = Alam
| Criteria    = vii, x
| ID          = 609
| Region      = [[Daftar Situs Warisan Dunia di Asia dan Oseania|Asia Pasifik]]
| Year        = 1991
| Session     = ke-15
| Link        = http://whc.unesco.org/en/list/609
}}

'''Taman Nasional Komodo''' nyaéta hiji tempat anu pernahna di sagigireun [[Nusa Tenggara Wétan]] jeung [[Nusa Tenggara Kulon]].
Diwangun ku tilu pulo : [[Pulo Komodo]], [[Pulo Rinca]], Jeung [[Pulo Padar]] tur sababaraha pulo leutik séjéna. Legana daratan ieu taman kurang leuwih  603&nbsp;km² lamun diitung jeung lautna kurang leuwih legana nambah jadi 1817&nbsp;km² .

Mimiti diwangun taun [[1980]] maksudna pikeun ngajaga tur ngariksa kalumangsungan hirup [[komodo]] jeung habitatnya. Di ieu tempat kurang leuwih hirup 277 [[spesies]] sasatoan anu mangrupa campuran sasatoan  anu asalna ti  [[Asia]] jeung [[Australia]], sasatoan anu hirup di ieu taman tayalian ti:  32 [[spesies]] [[mamalia]], 128 spesies [[manuk]], jeung 37 spesies [[Reptil|réptilia]]. Sagigireun komodo, sahenteuna aya 25 spesies sato darat jeung manuk anu kaasupkeun kana sato anu hirupna dina panalingaan kalumangsungan hirupna/dilindungi, ku lantaran jumlahna anu ngan saeutik jaba tikitu hirupna ngan wungkul aya di éta wewengkon (endemik).

Taman ieu ogé, mibanda batu karang/''terumbu karang.'' Anugeus katitenan kurang leuwih aya kana 253 [[spesies]]  karang anu kapanggih di ieu wewengkon, ogé kurang leuwih aya 1.000 spesies [[lauk]]. Alam anu éndah, cai laut canémbrang herang, matak méré nah dipaké ngojay jeung teuleum/''nyelam'' ieu mangrupa pangirut pikeun juljolna para ''wisatawan'' anu ngadon arulin ka éta daérah.

Pulo-[[pulo]] anu aya di dieu mangrupa pulo [[vulkan]]is. Pangeusina kurang leuwih 4.000 jiwa. Dina taun[[1991]] ieu taman nasional mangrupa situs warisan dunya anu di tetepkeun ku [[UNESCO]].

Tanggal 11 Nopémber  2011, ''New 7 Wonders'' ngabéwarakeun ngeunaan Taman Nasional Komodo mangrupa salah sahiji tina 7 kaahéngan dunya, marengan sababaraha tempat anu aya di nagara séjén tayalian:  leuweung [[Amazon]], [[''Teluk'' Halong]], curug  [[Iguazu]], Pulo  [[Jeju]],  Susukan handapeun taneuh [[''Puerto Princesa'']], jeung [[''Table Mountain'']]<ref>http://www.new7wonders.com/?lang=id/</ref>. Taman Nasional Komodo hiji tina 7 kaahéngan dunya<ref>http://www.detiknews.com/read/2011/11/12/080701/1765930/10/new7wonders-baru-resmikan-7-keajaiban-dunia-pada-awal-2012</ref>.

== Pernahna Taman Nasional Komodo ==
Taman Nasional Komodo pernahna aya di tengah-tengah  pulo [[Sumbawa]] jeung pulo  [[Flores]] dina runtuyan pulo-pulo  Nagara Indonésia beulah wétan. Dina urusan administratip ieu  wewengkon kaasupkeun ka wilayah  [[Kacamatan Komodo]], [[Kabupaten Manggarai Barat]], Provinsi [[Nusa Tenggara Wétan]].
Ieu wewengkon ditetepkeun  Taman Nasional Komodo dina tanggal  [[6 Maret]] [[1980]] ogé  mangrupa  Cagar Manusia jeung  ''Biosfer'' ditetepkeun dina taun [[1977]] ditetepkeun agé mangrupa [[''Situs Warisan Dunia'']] ku  [[UNESCO]] dina taun   [[1991]], mangrupa Lambang Nasional ditetepkeun ku Presidén RI dina taun  [[1992]], ditetepkeun ogé mangrupa wewengkon panyalindungan Laut dina taun [[2000]] tur mangrupa salah sahiji conto Taman Nasional  anu aya di  [[Indonesia]] ditetepkeun dina taun  [[2006]].

Legana Taman Nasional Komodo kurang leuwih  ''173.300 ha'' kaasup di jerona  [[daratan]] jeung  [[lautan]] kalawan mibanda lima pulo gedé tayalian [[Pulo Komodo]], [[Pulo Padar]], [[Pulo Rinca]], [[Gili Motang]], [[Nusa Kode]]  katambahan ku sababaraha pulo-pulo leutik. éta pulo-pulo kabéhanana disebut ku  [[Taman nasional]] anu ditetepkeun pikeun tempat nyalindungna   [[Komodo]] ku lantaran  habitatna  nyanghareupan ancaman tina katumpuran. Kaasup di jerona aya pirang-pirang kahirupan anu aya di éta tempat. Taman lautna disayagikeun pikeun ngajaga tur ngariksa sagala rupa-rupa ''biota'' laut anu aya disabudeureun éta pulo, malahan ieu taman laut kaasup kana salah sahiji taman anu pepek eusina.

Taman Nasional komodo pernahna dina jajaran  garis [[Wallacea]] [[Indonesia]]. Wewengkon  ''Wallacea''  mangrupa pasangrokna dua benua anu nimbulkeun pulo-pulo anu beda hiji jeung anu liana tul mibanda gunung-gunung anu ''aktive'', sasatoan pangeusina éta pulo-pulo ogé pacampur asalna ti  kadua benua [[Autralia]] jeung [[Asia]]. Di éta Taman Nasional Komodo Aya kana 254 spesies pepelakan/tatangkalan  anu asalna ti Asia jeung Australia. ogé kapanggih  58 rupa sasatoan jeung 128 rupa manuk. ''Vegetasi'' campuran anu aya di ieu Taman Nasional Komodo ngajadikeun ieu tempat anu genah tur méré nah pikeun hirup rupa-rupa sasatoan anu aya di éta tempat.
 
Di jero  Taman Nasional Komodo, sahenteuna aya kana opat  kampung. Pulo [[Komodo]] aya hiji  [[Desa|kampung]] tayalian  [[kampung Komodo]]; pulo [[Rinca]] aya dua  [[Desa|kampung]] tayalian ti [[Rinca]] jeung  [[Kerora]], tur di pulo [[Papagarang]] aya sakampung nyaéta  [[kampung Papagaran]]. Nepika taun 2010, masyarakat anu nganjrek éta wewengkon aya kana  ''4.251 urang''  anu lolobanaa pakasabanna jadi pamayang / [[Nelayan]]. Dina ageman méh kabéh ngagem agama [[Islam]].

== Sajarah dina ngokolakeun taman ==
Satwa [[Komodo]] mimiti kasohor dina dunya elmu ''pengetahuan'' (pangaweruh) ti mimiti taun [[1911]] nalika  [[Peter Ouwens]], Salah saurang kurator di hiji musieum  [[Museum Zoologi Bogor]], narima  hiji sato anu dikirim ku saurang Perwira Pamaréntah [[Hindia Belanda]] [[J.K.H. Van Steyn]], anu satuluyna dingaraan  ''Varanus komodensis Ouwens'' dina taun [[1912]] dina catetanna  [[Pieter Antonie Ouwens]] anu dibéré judul "On a Large Species from The Island of Komodo". Tiharita mimiti nimbulkeun kasadaran pikeun ngajaga tur ngalestarikeun kalumangsungan hirup éta sato,  ieu kasadaran ogé mimiti katempo prakna ku dikaluarkeuna rupa-rupa aturan pamaréntah anu eusina pikeun méré panyalindungan éta sato komodo, di antarana waé :
* SK. Sultan Bima tahun 1915 ngeunaan panyalindungan  Komodo (Verordening van het Sultanat van Bima).
* SK Pamaréntah Daérah Manggarai tahun 1926 ngeunaan panyalindungan Komodo (Besluit van het Zelfbestuur van het Landschap Manggarai).
* SK Residén Timor tahun 1927 ngeunaan disahkeun SK Pamaréntah Daérah Manggarai ''pada butir'' 2 anu di luhur.

Dina palebah pangwangunan Taman Nasional Komodo aya sabaraha undakan :

* Zelfbestuur van Manggarai, verordening No. 32/24 September 1938 ngeunaan ngadegkeun Suaka Margasatwa [[Pulo Padar]], Beulah kulon jeung kiduleun  [[Pulo Rinca]].
* Residen van Timor en onder horigheden No. 19/27 Januari 1939 (Disahkeuna paraturan Pamaréntah  Daérah dina angka 1)
* Surat Kaputusan ''Menteri Kehutanan'' No.66/Dep.Keh/1965 tanggal 21 Oktober 1965 ngeunaan ditetepkeuna  Pulo Komodo pikeun Suaka Margasatwa anu legana 31.000 Ha.
* Surat Kaputusan Gubernur KDH Tk. I Nusa Tenggara Timur No.32 Tahun 1969 tanggal 24 Juni 1969 ngeunaan panunjukan  [[Pulao Padar]], [[Pulo Rinca]] jeung  [[Daratan Wae Wuul]]/[[Mburak]] pikeun  ''Leuweung Wisata''/ [[Suaka Alam]] anu legana  ''20.500 Ha''.
* Surat Kaputusan  Dirjen Kehutanan No.97/Tap/Dit Bina/1970, Ngeunaan ditunjukna  Seksi PPA di [[Labuan Bajo]].
* Pangumuman Menteri Pertanian tanggal 6 Maret 1980 ngeunaan diwanguna Taman Nasional Komodo.
* Kaputusan Dirjen PHPA No.46/Kpts/VI-Sek/84 tanggal 11 Désémber 1984 ngeunaan ditangtukeuna ''Wilayah Kerja'' Taman Nasional Komodo.
* Kaputusan [[Menteri Kehutanan]] No.306/Kpts-II/92 tanggal [[29 Februari 1992]] ngeunaan robahna [[Suaka Margasatwa]] [[Pulau Komodo]], [[Pulau Rinca]], [[Pulau Padar]] anulegana ''40.728 Ha'' sarta mernahkeun Laut disabudeureuna anu legana ''132.572 Ha'' pernahna di Kabupaten Dati II [[Manggarai]] Provinsi Dati I [[Nusa Tenggara Timur]] pikeun [[Taman Nasional]] anu dingaranan Taman Nasional Komodo.
* Taun [[1992]], [[Komodo]] ditetepkeun ku Présidén RI mangrupa ''Simbol Satwa Nasional'' ngaliwatan ''Keppres No. 4 Tahun 1992'' tanggal [[9 Januari 1992]].
* Taun [[1992]], Robahna kagunaan ''Suaka Margasatwa'' Pulo [[Komodo]], Pulo [[Rinca]] jeung pulo [[Padar]] anu legana  ''40.728 Ha'' ogé netepkeun Laut anu legana  ''132.572 Ha'' pikeun dimangpaatkeun pikeun Taman Nasional Komodo.
* Taun [[2000]], ngeunaan netepkeun daérah pikeun ngajaga kalanggengan leuweung ku [[Menteri Kehutanan]] anu legana  ''132.572 Ha''.
* Taun [[2006]], Taman Nasional Komodo mangrupa 21 Taman Nasional Modél anu aya di Indonésia luyu jeung SK Direktur Jenderal PHKA Nomor SK.128/IV-Sek/2006 ngeunaan probahankaputusan Direktur Jenderal PHKA Nomor SK.69/IV-Set/HO/2006 ngeunaan ditunjukna  20 (Dua puluh) Taman Nasional pikeun Taman Nasional Modél.

== Rupa-rupa kahirupan din Taman Nasional Komodo ==
=== Poténsi ''Flora'' ===
Ekosistem Taman Nasional Komodo dipangaruhan ku iklim anu ngahasilkaeun halodo leuwih panjang, hawana nyongkab panas jeung arang langka turu hujan. Sagigireun ti éta Taman Nasional Komodo nempatan ''zonasi transisi'' di mana  flora jeung  fauna asalna ti  [[Asia]] jeung  [[Australia]]. ''Ekosistem'' [[cai]] dipangaruhan ku [[iklim]] [[El-Nino]]/[[La Nina]], anu ngabalukarkeun cai laut di éta wewengkon leuwih haneut anu mindeng kajadian ngalirna cai laut anu kawilang kuat. Rupa-rupa ''vegetasi'' anu aya Taman Nasional Komodo ;

'''Tegalan ''jukut'' jeung leuweung Savana'''
di dieu tegalan [[jukut]] jeung leuweung [[Savana]] legana nepika 70% tina legana Taman Nasional Komodo. Rupa-rupa jukut jadi kalawan subur saperti ; ''Setaria adhaerens'', ''Chloris barbata'', ''Heteropogon contortus'', ''Themeda gigantea'' jeung  ''Themeda gradiosa'' anu paselang jeung tangkal [[lontar]] (Borassus flobellifer) anu memang ieu tangkal asli di ieu wewengkon.

'Leuweung ' [[Tropis]] anu pernahna di  500 m dpl)'''
Kurang leuwih  25% tina legana ieu wewengkon Komodo mangrupa vegetasi leuweung  tropis tatangkalan anu jadi dieiu daérah kayaning  : [[kesambi]] (Schleichera oléosa), [[asem]] (Tamarindus indica), [[kepuh]] (Sterculia foetida), jeung  anu séjéna.

'''leuweung anu pernahna disaluhureun  500 m dpl'''
tempat anu pernahna saluhureun  500 m dpl. Diluhureun pasir-pasir/gunung leutik, vegetasinya kayaning ; ''Collophyllum spectobile'', ''Colona kostermansiana'', ''Glycosmis pentaphylla'', ''Ficus urupaceae'', ''Mischarpus sundaicus'', ''Podocarpus netrifolia'', ''Teminalia zollingeri'', ''Uvaria ruva'', [[rotan]] (Callamus sp.), [[bambu]] (Bambusa sp.), aya ogé dina tempat anu kaiuhan/hieum kapanggih ogé sababaraha  [[lumut]] anu napel hirup dina batu-batu.

=== Potensi Fauna ===
Sababaraha rupa Fauna/sasatoan anu kapanggih hirup di Taman Nasional Komodo saperti ;

'''Komodo ''(Varanus komodoensis)''

Kiwari aya nana ''2,793 '' [[komodo]] anu hirup di wewengkon Nasional Komodo. ''1,288 '' aya di pulo [[Komodo]], ''1,336 '' deui di pulo [[Rinca]], ''83'' di [[Gili Motang]] jeung  ''86'' di [[Nusa Kode]]. Sedengkeun di pulo  [[Padar]] komodo komodo téh geus teu kapanggih deui kawasna tumpur. Kapanggih hirup di tegalan jukut, leuweung savana, jeung di sisi basisir.

Komodo kahakanana daging [[karnivora]]. Komodo anu masihkénéh leutik ngahakan sabangsaning [[serangga]], [[cakcak]] jeung  [[manuk]]. Anak Komodo hirup dina tatangkalan nepi ka umur dua taun, maksudna nyingkahan gangguan jeung dihakan ku komodo anu leuwih gedé atawa[[bagong]]. di mana geus gedé Komodo bisa ngahakan [[uncal]],[[mencek]] [[bagong]], [[kuda]], jeung [[munding]] [[cai]]. Komodo ogé ngahakan bangké, naon waé anu kapanggih.

Komodo létahna ulal-elol kaluar kajéro maksudna pikeun ngangseu kahakanan anu aya di sabudeureuna, komodo bisa ngangseu  buruana anu anggangna nepika lima  (5&nbsp;km). Ciduh ( air liur) komodo  ngandung bakteri  anu bisa ngabalukarkeun korban nyawa. kurang leuwih aya  kana  60 rupa bakteri anu aya dina ciduk éta komodo salah sahijina bisa ngabalukarkeun gedih karacunan. Buruan/Mangsa anu digegel ku komodo bisa paéh dina waktu sapoé nepika sababaraha minggu ku alatan ketihna karacunan.

'''Mamalia'''
Kayaning , [[Uncal]] (''Cervus timorensis''), [[ajag]] (''Cuon alpinus''), [[bagong]] (''Sus scrofa''), [[Lutung]] (''Macaca fascicularis''), [[kuda]] liar (''Equus caballus'') jeung [[munding]] liar (''Bubalus bubalis''), [[careuh]] (''Paradoxurus hermaphroditus''), [[beurit]] gedé Rinca] (''Ratus ritjanus''), jeung [[kalong]] [[buah]] (''Cynopterus brachyotis'' jeung ''Pteropsis sp''.)

'''Manuk''
Aya kana ''111 rupa manuk '', kayaning  ; manuk [[gosong]] (''Megapodius reinwardt''), [[kakatua]] (''Cacatua sulphuréa''), [[tikukur]] (''Géopelia streptriata''), [[puter]] (''Streptopelia chinensis''), [[pergam hijau]] (''Ducula aenéa''), [[Philemon buceroides]], manuk [[raja udang]] (''Halcyon chloris''), jaung manuk [[kacamata laut]] (''Zosterops chloris'').

“Reptil”
Aya kana '''34 rupa Reptil'''. Sagigireun reptil [[Komodo]], kayaning ; Oray [[kobra]] (''Naja naja''), oray [[russel]] (''Viperia russeli''), oray [[hejo]] (''Trimeresurus albolabris''), oray [[sanca]] (''Python sp''.), oray [[laut]] (''Laticauda colubrina''), [[kadal]] (''Scinidae'', ''Dibamidae'', jeung  ''Varanidae''), [[toke]] (''Gekko sp''.), [[penyu sisik]] (''Eretmochelys imbricata''), dan [[penyu hijau]] (''Chelonia mydas'').
== Zonasi ==
Tipe-tipe Zonasi di Taman Nasional Komodo;
* '''Zona Inti''', ieu zona legana ''34.311 Ha'' anu mangrupa zona larangan atawa aya dina panyalindungan, di dieu teu meunang aya parobahan ku alatan ayana kagiatan manusa, kajaba aya patula patalina jeung panalungtikan pikeun kamekaran élmu jeung  ''pendidikan''.
* '''Zona Rimba''', ieu zona legana ''66.921,08 Ha'' anu mangrupa zona larangan atawa aya dina panyalindungan, di dieu teu meunang aya parobahan ku alatan ayana kagiatan manusa, kajaba ''aktivitas'' wisata.
* '''Zona Perlindungan Bahari''',ieu zona legana ''36.308 Ha'' nyaéta daérah anu pernahna  500 m ti sisi basisir kaluareun ''garis'' ''isodepth'' 20 m sakuriling batu karang, kajaba dina zona pamangpaatan tradisional bahari. Dina ieu zona teu meunang ngala lauk jeung hasil laut séjéna, kajaba kagiatan wisata alam anu geus ditangtukeun.
* '''Zona Pemanfaatan Wisata Daratan''', zona ieu legana ''824 Ha'' ngan dipaké ''kalayan'' ''intensif'' pikeun ''wisata'' alam daratan.
* '''Zona Pemanfatan Wisata Bahari''', zona ieu legana ''1.584 Ha'' ngan dipaké kalawan ''intensif'' pikeun wisata alam ''perairan''.
* '''Zona Pemanfaatan Tradisional Daratan''', zona ieu legana ''879 Ha'', zona ieu bisa dipaké masarakat sabudeureun pikeun nyumponan kabutuhan sapopoé anu ijina dicepeng ku ''Kepala Balai TN.'' Komodo.
* '''Zona Pemanfaatan Tradisional Bahari''', zona ieu legana ''17.308 Ha'', zona ieu bisa dipaké masarakat sabudeureun pikeun nyumponan kabutuhan sapopoé anu ijina dicepeng ku Kepala Balai TN. Komodo. Di ieu  zona ngala lauk jeung hasil laut séjéna bisa dilakukeun dina katangtuan pakakas jeung parabot paranti ngalalauk henteu ngaruksak habitat laut saperti (nguseup, bagan, huhate, jeung payang) ogé kagianan wisata atawa rékréasi.
* '''Zona Khusus Permukiman''', zona ieu legana ''298 Ha'', zona paragi ngababakan/bermukim ngan pikkeun masarakat  asli kalawan aturan anu geus ditangtukeun ku kepala Balai TN. Komodo gawé bareng jeung pamaréntah daérah satempat.
* '''Zona Khusus Pelagis''', zona ieu legana  ''59.601 hektare''. Di ieu  zona ngala lauk jeung hasil laut séjéna bisa dilakukeun dina katangtuan pakakas jeung parabot paranti ngalalauk henteu ngaruksak habitat laut saperti (nguseup, bagan, huhate, jeung payang) ogé kagianan wisata atawa ''rekreasi''.

== Galeri ==
<gallery>
Image:Komodo dragon Nick Hobgood.jpg|Komodo dragons
File:Komodo Dragon, Komodo, 2016 (07).jpg|Komodo keur néangan mangsa
File:Komodo Dragon Varanus komodoensis (7880673586).jpg|Létahna nyagak
</gallery>

== Dicutat tina ==
{{reflist}}

== Tutumbu kaluar ==
{{wikivoyage|Komodo_National_Park}}
* {{id}} [http://www.komodo-park.com/index.php Situs Resmi Taman Nasional Komodo] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120719162443/http://komodo-park.com/index.php |date=2012-07-19 }}
* {{en}} [http://www.komodonationalpark.org/ Komodo National Park] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170906181650/http://www.komodonationalpark.org/ |date=2017-09-06 }}
* {{en}} [http://www.wahyu-winoto.com/2011/02/komodo-island-is-new-7-wonders-of-world.html Komodo Island is The NEW 7 Wonders of The World]

{{Taman nasional di Indonesia}}
{{Situs Warisan Dunia di Indonesia}}
{{Tujuh Keajaiban Alam Dunia}}

[[Kategori:Taman nasional]]
[[Kategori:Loka Warisan Dunya]]
[[Kategori:Tempat pelesir di Indonésia]]