Aksara Gedé
Aksara Gedé atawa dina basa Indonésia disebut huruf kapital mangrupa aksara anu miboga wangun jeung ukuran husus. Salah sahiji fungsi ieu aksara nyaéta bisa digunakeun dina awal kecap unggal kalimah, nuliskeun ngaran jelema atawa tokoh (inohong)[1]
Aksara Gedé dina Alpabét
[édit | édit sumber]Bagan di handap mangrupa larapna aksara gedé dina alpabét[2]
| Aksara Gedé | Aksara Leutik | Katerangan |
|---|---|---|
| A | a | dibaca "a" |
| B | b | dibaca "bé" |
| C | c | dibaca "cé" |
| D | d | dibaca "dé" |
| E | e | dibaca "é" |
| F | f | dibaca "éf" |
| G | g | dibaca "gé" |
| H | h | dibaca "ha" |
| I | i | dibaca "i" |
| J | j | dibaca "jé" |
| K | k | dibaca "ka" |
| L | l | dibaca "él" |
| M | m | dibaca "ém" |
| N | n | dibaca "én" |
| O | o | dibaca "o" |
| P | p | dibaca "pé" |
| Q | q | dibaca "qi" |
| R | r | dibaca "ér" |
| S | s | dibaca "és" |
| T | t | dibaca "té" |
| U | u | dibaca "u" |
| V | v | dibaca "vi" |
| W | w | dibaca "wé" |
| X | x | dibaca "éx" |
| Y | y | dibaca "yé" |
| Z | z | dibaca "zéd" |
Fungsi Aksara Gedé
[édit | édit sumber]Ngalarapkeun fungsi aksara gedé dina kalimah bisa pasing-pasing dumasar udaganana. Fungsi aksara gedé di antarana larap dina[3]:
1. Aksara gedé digunakeun pikeun nuliskeun aksara kahiji di awal kalimah.
Conto:
- Isukan mah teu sakola.
- Baheula mah sapanjang jalan téh loba tatangkalan.
- Loba kénéh daérah anu acan diaspal jalanna.
(aksara anu dimiringkeun mangrupa larapna aksara gedé di awal kalimah).
2. Aksara gedé digunakeun nalika nuliskeun aksara kahiji dina awal kalimah cutatan langsung.
Conto:
- Manéhna nanya, “Kunaon budak téh ceurik?
- “Dinten énjing mah teu ka sakola”, walon kuring.
(aksara anu dimiringkeun mangrupa larapna aksara gedé dina kalimah anu aya cutatan langsungna).
3. Aksara gedé dipaké pikeun nuliskeun aksara kahiji dina kecap anu aya patalina jeung hal-hal kaagamaan, kitab, jeung jenengan Allah (kaasup kecap sulur-Na).
Conto:
- Allah
- Nu Mahaasih.
- Al-Qur’an.
(aksara anu dimiringkeun mangrupa larapna aksara gedé dina hal-hal kaagamaan).
4. Aksara gedé dipaké pikeun nuliskeun hiji gelar kahormatan anu dituturkeun ku ngaran macakal
Conto:
- Gubernur Jawa Barat
- Rektor UPI
- Kapala Sakola SMAN 1 Cibadak
(aksara anu dimiringkeun mangrupa larapna aksara gedé dina ngaran gelar kahormatan)
5. Aksara gedé dipaké pikeun nuliskeun ngaran jalma, tokoh, atawa inohong
Conto:
- Hasan Sadikin
- Risma Pertiwi
(aksara anu dimiringkeun mangrupa larapna aksara gedé pikeun nuliskeun ngaran jalma, tokoh, atawa inohong
6. Aksara gedé digunakeun pikeun nuliskeun aksara kahiji dina ngaran bangsa, sélér bangsa, jeung basa
Conto:
- bangsa Indonesia
- urang Sunda
- basa Arab
(aksara anu dimiringkeun mangrupa larapna aksara gedé dina nuliskeun ngaran bangsa, basa, jeung sélér bangsa)
7. Aksara gedé dipaké pikeun nuliskeun ngaran taun, bulan, poé, hari raya, jeung kajadian sajarah
Conto:
- a. taun Hijriah
- b. poé Salasa
- c. Proklamasi Kamerdékaan
- d. Perang Bubat
(aksara anu dimiringkeun mangrupa larapna aksara gedé dina nuliskeun ngaran poé, hari raya, jeung kajadian sajarah)
8. Aksara gedé dipaké pikeun nuliskeun aksara kahiji ngaran-ngaran dina istilah géografi.
Contona:
- Walungan Ciliwung
- Gunung Galunggung
- Pulo Madura
- Provinsi Jawa Barat
(aksara anu dimiringkeun mangrupa larapna aksara gedé dina nuliskeun ngaran-ngaran dina istilah géografi)
9. Aksara gedé dipaké pikeun nuliskeun ngaran resmi badan, lembaga pamaréntahan, katatanagaraan, jeung ngaran dokumén resmi.
Conto
- Departemen Pendidikan dan Kebudayaan
- Karajaan Pajajaran
- Undang-Undang Dasar 1945
(aksara anu dimiringkeun mangrupa larapna aksara gedé dina nuliskeun ngaran resmi badan, lembaga pamaréntahan, katatanagaraan, jeung ngaran dokumén resmi)
10. Aksara gedé dipaké pikeun nuliskeun ngaran buku, majalah, surat kabar, jeung judul karangan. (Kecuali kata hubung)
Conto:
- Mun hayang leuwih anteb micinta lemah cai, baca Lalaki di Tegal Pati karya Sayudi.
(aksara anu dimiringkeun mangrupa larapna aksara gedé dina nuliskeun ngaran buku, majalah, surat kabar, jeung judul karangan)
11. Aksara gedé dipaké pikeun nuliskeun singgetan gelar jeung sesebutan.
- Dr. : Doktor
- Drs : Doktorandus
- Ir. : Insinyur
- S.H. : Sarjana Hukum
- Sdrk. : Sadérék
12. Aksara gedé dipaké pikeun nuliskeun aksara kahiji anu nuduhkeun pancakaki (saperti bapak, ema, kakang, emang, uwa, jst) anu dipaké pikeun gaganti kecap sulur atawa sesebutan.
Conto:
- Iraha Bapa angkat ka Bogor téh?
- Kumaha damang, Pa?
- Mangga calik, Kang!
13. Aksara gedé dipaké pikeun nuliskeun aksara kahiji kecap anu nuduhkeun jujuluk.
Conto:
- Saha ari Ki Umbara teh?
- Dayang Sumbi nundung putrana.
- Julukan Si Jalak Harupat téh nyaéta Otto Iskandar Dinata
Daftar Référénsi
[édit | édit sumber]- ↑ "Huruf Kapital - PUEBI Daring". puebi.readthedocs.io. Diakses tanggal 2021-04-01. Archived 2021-05-05 di Wayback Machine
- ↑ "Penulisan Huruf Kapital/Huruf Besar". www.erlangga.co.id. Diakses tanggal 2021-04-01. Archived 2023-04-23 di Wayback Machine
- ↑ Sudaryat, Yayat (2013). Panggelar Basa Sunda. Bandung: Erlangga. pp. 44–46. ISBN 978-602-434-367-5.