Témbongkeun sumber pikeun Islandia

{{Infobox Country
|native_name = ''Lýðveldið Ísland''
|conventional_long_name = Républik Islandia
|common_name = Islandia
|image_flag = Flag of Iceland.svg
|image_coat = Coat of arms of Iceland.svg
|image_map = Europe-Iceland.svg
|map_caption = {{map caption|location_color=héjo kolot|region=[[Éropa]]|region_color=kulawu kolot|legend=Europe-Iceland.svg#Summary}}
|national_anthem = ''[[Lofsöngur]]''
|official_languages = [[basa Islandia|Islandia]] 
|capital = [[Réykjavík]]
|capitals_coordinates= 64°08′ N, 21°56′ W
|largest_city = [[Réykjavík]]
|government_type = [[Républik|Républik parleménter]]
|leader_title1 = [[Présidén Islandia|Présidén]]
|leader_title2 = [[Perdana Menteri Islandia|Perdana Menteri]]
|leader_name1 = [[:is:Halla Tómasdóttir|Halla Tómasdóttir]] 
|leader_name2 = [[:is:Bjarni Benediktsson (f. 1970)|Bjarni Benediktsson]]
|area_rank = 107
|area_magnitude = 
|area = 103.000
|percent_water = 2,7
|population_estimate = 376.248<sup>1</sup>
|population_estimate_rank = 171
|population_estimate_year = 2022
|population_census = 399.189
|population_census_year = 2024
|population_density = 3,7
|population_density_rank = 242
|GDP_PPP = [[USD]] 23,078 [[milyar]]
|GDP_PPP_rank = 152
|GDP_PPP_year = 2023
|GDP_PPP_per_capita = 69.833 (2023)
|GDP_PPP_per_capita_rank = 13
|GDP_nominal = [[USD]] 30,570 [[milyar]]
|GDP_nominal_rank = 93
|GDP_nominal_year = 2023
|GDP_nominal_per_capita = [[USD]] 78.836
|GDP_nominal_per_capita_rank = 8
|sovereignty_type = [[Kamerdékaan]]
|state_religion = [[Garéja Nasional Islandia]]
|established_event1 =Kadaulatan
|established_event2 =Républik
|sovereignty_note = ti [[Dénmark]]
|established_date1 =[[1 Désémber]] [[1918]]
|established_date2 = [[17 Juni]] [[1944]]
|HDI = {{increase}} 0,959
|HDI_rank = 3
|HDI_year = 2022
|HDI_category = <font color="#009900">luhur</font>
|currency = [[Króna Islandia]]
|currency_code = ISK
|country_code =
|time_zone = [[GMT]]
|utc_offset = +0
|time_zone_DST = Euweuh
|utc_offset_DST =
|cctld = [[.is]]
|calling_code = 354
|demonym =
|footnotes = <sup>1</sup>{{cite web|title=Badan Statistik Islandia |publisher= |date=[[1 Désémber]] [[2006]] |url=http://www.statice.is/?PageID=1390 |accessdaymonth=20 September |accessyear=2006}}
}}
'''Républik Islandia''' ([[basa Islandia]]: '''''Lýðveldið Ísland''''') atawa '''Lemah És''' nyaéta hiji nagara pulo di bagian kalér [[Samudra Atlantik]]. Islandia aya kira-kira 300 kilométer di wétaneun [[Greenland]] jeung kira-kira 1.000 kilométer ti [[Norwégia]].

== Sajarah ==
[[Gambar:Law speaker.jpg|left|thumb|Lukisan ti abad ka-19 nu nggambarkeun patepungan [[Alþingi]] di [[Þingvellir]].]]

Jalmi kahiji nu ngadumuk di Islandia nyaéta para [[pendéta]] [[Irlandia]] nu datang dina awal abad ka-9. Dina panengahan abad ka-9, bangsa [[Viking]] migrasi jeung ngadumuk di Islandia. [[Viking]] kahiji nu ngadumuk di Islandia nyaéta [[Flóki Vilgerðarson]]. [[Ingólfur Arnarson]], hiji [[pupuhu séké]] ti [[Norwégia]], ngadumuk jeung nyicing di barat daya Islandia jeung ngawangun kota [[Reykjavik]].

Kira-kira taun [[930]]-an, para pangawasa Islandia mimiti nyerat [[konstitusi]] nagara aranjeunna. Aranjeunna naon nu dingaranan [[Althing]], sarupa [[parlemén]] nu kantor pusatna di kota [[Þingvellir]]. Islandia bisa disebut salaku nagara démokrasi pangkolotna nu masih aya nepi ka ayeuna.

Dina taun [[985]], Érik si Beureum diasingkeun ti Islandia sabab geus maéhan hiji jalma. Manéhna terus balayar ka kulon jeung manggihan [[Greenland]]. Budakna Érik, [[Léif Érikson]], manggih [[Buana Amérika|Amérika]] dina taun [[1000]] jeung méré ngaran [[Vinland]]. Lalampahan Érik, Léif, jeung pangiringna dicaritakeun dina hiji [[saga]].

Dina taun [[1262]], Islandia minangka bagian ti [[Norwégia]] nepi ka taun [[1814]], Islandia minangka bagian ti [[Dénmark]]. Dina ahir abad ka-19, loba padumuk Islandia nu hayang merdéka ti [[Dénmark]]. Dina taun [[1918]], Islandia miboga kadaulatanna, tapi [[raja]] [[Dénmark]] masih didaulat minangka raja Islandia.

Wanci [[Jérman]] ngawasaan [[Dénmark]] dina kaping [[9 April]] [[1940]], [[Althing]] netepkeun yén Islandia téh pibanda rahayat Islandia. Tapi, maranéhna masih heunteu ngadéklarasikeun kamerdékaan waktos éta. Pasukan [[Inggris]] jeung engkéna [[Amérika Sarikat]] boga inisiatif pikeun ngawasaan Islandia sangkan heunteu ditarajangan ku Jérman. Dina taun [[1944]], Islandia ahirnya ngadéklarasikeun kamerdékaanna.

Saenggeus [[Perang Dunya II]], Islandia minangka anggota [[NATO]], tapi heunteu jadi anggota [[Uni Éropa]]. Antara taun [[1958]] nepi ka [[1976]], aya tilu kali papaséaan paham antara Islandia jeung [[Inggris]] ngeunaan saha nu boga hak nyokot lauk [[kod]] ti cai sakurilingeun Islandia. Peperangan éta disebut [[Perang Kod]]. euweuh korban dina perang éta. Dina taun [[1980]], [[Vigdís Finnbogadóttir]] kapilih jadi [[présidén]]. Anjeunna mangrupa [[présidén]] awéwé nu kahiji di Islandia.

== Kota-Kota Penting ==
[[Réykjavik]] nyaéta ibu kota Islandia jeung miboga peran penting salaku kota palabuan. Kota-kota penting nu séjén contona [[Akureyri]], [[Kópavogur]], [[Hafnarfjördhur]], [[Keflavík]], jeung [[Vestmannaeyjar]].

== Démografi ==
{{utama|Démografi Islandia}}
=== Padumuk Islandia ===
Kalobaannana urang [[Skandinavia]]. Basa nu dipaké nyaéta [[basa Islandia]] nu ampir teu robih éjaan jeung tata basana dina 1.000 taun. Urang Islandia malah tiasa maca [[Saga (roman)|saga]] kuna nu nyaritakeun ngeunaan patualangan para [[Viking]] tampa sesah nu ngaharti. Ampir sadaya urang Islandia ngagem agama [[Kristen]] aliran [[Lutheran]].

=== Nami Urang Islandia ===
Nami tukang teu kawanoh dina nami Islandia. Urang Islandia nggunakeun [[patronim]], di mana digunakeun ahiran ''-son'' lamun lalaki jeung ''-dóttir'' lamun awéwé.

Contona, Jón Stefánsson mibanda murangkalih lalaki nu namina ''Fjalar''. Nami ahir Fjalar sanés Stefánsson kawas ramana, tapi ''Fjalar Jónsson'' nu hartina ''Fjalar, murangkalih lalaki ti Jón''. Perkawis nu sarua aya kana wanita. Lamun Jón Stefánsson mibanda murangkalih awéwé nu namina ''Kata'', teras nami tukangna sanés Stefánsson, tapi ''Jónsdóttir''. Dina hal ieu, harti namina ''Kata, murangkalih awéwé ti Jón''.

Dina sababaraha kasu, nami tukang hiji jalma bisa ogé dicandak lain ti nami kahiji sepuhna, tapi ti nami kaduana. COntona, upami Jón téh murangkalih lalaki ti Hjálmar Örn Vilhjálmsson, manéhna bisa dinamian ''Jón Hjálmarsson'' (Jón, murangkalih lalaki ti Hjálmar) atanapi ''Jón Arnarson'' (Jón murangkalih lalaki ti Örn). Alesanna nyaéta yén sepuhna leuwih daék murangkalihna dipanggil kalawan nami tengah, lain nami kahiji.

Kalobaannana nami tukang urang Islandia mawa panjenengan ramana, tapi dina kasus katangtu, panjenengan indungna nu dainggo lantaran rupa-rupa alesan. Kadang murangkalihna atawa indungna arék megatkeun ikatan sosial dengan si ayah. Sababaraha féminis ngagunakeun hal ieu sabagé hiji nyanyataan sosial. Sabagian nu lian milih ukur lantaran masalah seléra. Konvénsinya tetep sarua. Fjalar, murangkalih lalakina Bryndís, bakal ngagunakeun nami lengkep ''Fjalar Bryndísarson'' nu hartina ''Fjalar, murangkalih lalaki ti Bryndís''.

Di raloba nagara, jalma nyauran jalma nu lian nganggo nami tukangna, tapi di Islandia urang nyauran urang lian nganggo nami payunna. Contona wanci ngomongkeun ngeunaan [[Halldór Ásgrímsson]], aranjeunna heunteu nyebutna Ásgrímsson, tapi Halldór.

== Tempo ogé ==
* [[Daptar nagara]]

== Tumbu kaluar ==
{{commons|Iceland|Islandia}}
{{wikivoyage|Iceland}}
* {{en}} [http://iceland.is/ Portal resmi Islandia]

{{Éropa}}<br />
{{NATO}}<br />
{{OSCE}}<br />
{{OECD}}<br />
{{Déwan Éropa}}

[[Kategori:Islandia]]
[[Kategori:Nagara di Éropa Kalér]]


{{geo-stub}}