Agama abrahamik
Agama Abrahamik atawa agama samawi nya~eta kelompok agama anu nurut kana ajaran sarta nyembah ka Gusti Abraham atawa Ibrahim, kawas Yudaisme, Karésten, jeung Islam. Abraham atawa Ibrahim, saurang patriark sarta rasul, loba disebutkeun dina kitab suci agama-agama Abrahamik, nyaéta Alkitab jeung Al-Qur'an.
Numutkeun tradisi Yahudi jeung Karésten, Dua Welas Suku Israil asalna tina turunan Abraham ngalangkungan putrana Ishak jeung incuna Yakub, anu barudakna ngadegkeun bangsa Israil di wilayah Kanaan. Sedengkeun, dina tradisi Islam disebutkeun yén Dua Welas Suku Arab atawa Bani Ismail asalna tina turunan Ibrahim ngalangkungan putrana Ismail di tanah Arab.
Agama Israil kuno asalna tina agama Kanaan kuno jaman Perunggu, sarta kira-kira abad ka-6 SM jadi monotéistik pisan. Karésten misah tina Yudaisme dina abad kahiji Masehi sarta sumebar sacara lega sanggeus diadopsi jadi agama nagara ku Kakaisaran Romawi dina abad ka-4. Islam muncul dina abad ka-7 sarta sumebar ngaliwatan panaklukan awal umat Muslim.
Dina élmu perbandingan agama, agama samawi mangrupakeun kelompok agama panglobana, dituturkeun ku agama-agama asal India, Iran, jeung Asia Timur. Karésten jeung Islam mangrupakeun agama panggedéna di dunya dumasar kana jumlah panganut. Agama samawi séjén anu jumlahna leuwih saeutik nyaéta Yudaisme, Bahá'í, Druze, Samaria, jeung Rastafari.
Étimologi
[édit | édit sumber]Louis Massignon, saurang inohong dina studi Katolik-Islam, ngajelaskeun yén istilah "Agama Ibrahimik" téh ngagambarkeun sakabéh agama nu mibanda akar tina sumber spiritual nu sarua. Istilah ieu asalna tina frasa dina Al-Qur’an "Millah Ibrahim" atawa "Agamana Ibrahim," vérsi basa Arab tina Ibrahim.
Janji Allah dina Kitab Kajadian 15:4-8 ngeunaan turunan Ibrahim jadi konsep utama keur urang Yahudi, anu nyebutkeun anjeunna minangka "ramana urang Ibrahim" (Avraham Avinu). Nalika agama Kristen mucunghul, Rasul Paulus dina Kitab Roma 4:11-12 ogé nyebutkeun yén Ibrahim téh "ramana sadaya nu ariman," boh anu disunat boh anu henteu. Islam ogé nganggap dirina minangka bagian tina agama Ibrahim. Agama-agama Ibrahimik utama ngaku boga garis keturunan langsung ti Ibrahim:
Dina Kitab Taurat, Ibrahim dicatet minangka karuhun bangsa Israil ngalangkungan Ishak, putrana tina Sara, saluyu jeung janji dina Kajadian 17:16. Urang Kristen yakin yén bangsa Yahudi asalna ti Ibrahim, sarta yakin yén Isa ogé mangrupa salah sahiji turunan Ibrahim (Mateus 1:1-17). Urang Islam yakin yén Nabi Muhammad, salaku urang Arab, mangrupakeun turunan Ismail, putrana Ibrahim tina Hajar. Dina tradisi Yahudi, turunan Ismail dipikawanoh minangka bangsa Arab, sedengkeun turunan Ishak ngalangkungan Yakub (nu ogé disebut Israil) nyaéta bangsa Israil. Agama Bahá'í nyebutkeun dina kitab sucina yén Bahá'u'lláh mangrupakeun turunan Ibrahim ngalangkungan putra-putrana ti istri-Na, Keturah.
Pangléngséran agama Yahudi, Kristen, jeung Islam kana istilah "agama Ibrahim" atawa "tradisi Ibrahim" geus loba ditolak. Sawatara kayakinan Kristen, kawas Inkarnasi, Tritunggal, jeung gugahna Yesus, upamana, henteu ditampa dina agama Yahudi jeung Islam (tenjo contona pandangan Islam ngeunaan pupusna Yesus). Aya ogé kayakinan utama dina Islam jeung Yahudi anu teu dianut ku kalolobaan umat Kristen (saperti larangan dahar daging babi), sarta kayakinan anu penting dina Islam, Kristen, jeung Baháʼí anu henteu ditampi ku agama Yahudi (saperti peran kenabian jeung status Mesianik Yesus).
Adam Dodds nyebutkeun yén istilah "Kayakinan Abrahamik," sanajan mangpaat, bisa ngabingungkeun sabab istilah ieu ngasongkeun kabeungharan sajarah jeung teologi anu kurang tepat tur bisa jadi masalah lamun dipaluruh leuwih jero. Sanajan aya sababaraha kasamaan, akarna biasana ngan patali jeung aspék periferal tina kayakinan masing-masing sarta mindeng nutupan bédana anu krusial. Alan L. Berger, Profesor Studi Yahudi di Florida Atlantic University, nyebutkeun yén sanajan "Yahudi jadi asal agama Kristen jeung Islam," tilu agama ieu boga pandangan anu béda ngeunaan peran Ibrahim. Sedengkeun Aaron W. Hughes nyebut istilah ieu "teu akurat" sarta "sakitu gedé téh ngan hiji neologisme teologis." Istilah séjén pikeun "agama Ibrahim," nyaéta "monoteisme gurun," ogé bisa miboga konotasi anu kirang nyugemakeun.