Jurassik

Dinosaurus anu dominan di periodé Jurassik.

Jurassik mangrupa waktos jeung sistem géologi anu lega ti taun 201,3 ± 0.6 Jp (juta taun ka tukang) ka 145 ± 4 Jp; ti tungtung Trias ka awal Cretaceous. Jurassik mangrupa periodé pertengahan jaman Éra Mésozoikum, óge katelah Jaman Réptil. Awal periodé ditandaan ku peristiwa kapunahan massal Trias-Jurassik utama. Dua kajadian punah sanésna kajadian dina periodé eta: Dina ahir Piensbachian / Kapunahan massal Toarchian awal di Jurassik awal, jeung kapunahan massal Titonian ahir dina ahir; nanging,teu aya peristiwa anu kaasup dina kapunahan massal "Gedé Lima". Jurassik dingaranan Pagunungan Jura di Pagunungan Alpén Éropa, di mana strata batu kapur di jaman munggaran dikenalkeun.

Dina awal Jurassik, superbuana Pangéa geus ngamimitian ramping ka dua daratan, Laurasia di beulah kalér jeung Gondwana di beulah kidul. Ieu nyiptakeun leuwih pantai jeung ngarobah iklim buana ti garing ka beueus, jeung loba gurun garing di Trias diganti ku hutan hujan subur. Di darat, fauna beralih ti fauna Trias, dikuasai ku arkosaurus dinosauromorph jeung crocodylomorph, pikeun dikuasa ku dinosaurus hungkul. Manuk anu pangheulana ogé muncul di Jurassik, saatos geus mekar ti dahan dinosaurus tetrapoda. Kajadian utama sanésna nyaéta penarimalan bijil pangheulana, jeung évolusi mamalia theria, kaasup prasenta primitip. Crocodylians ngadamel transisi tina mode kahirupan pikeun cai. Samudra dicicingan ku réptil laut saperti ichthyosaurus jeung plesiosaurus, sedengkeun pterosaurus mangrupa vértébrata ngalayang anu dominan.

Étimologi

Istilah Kronostratigrafik "Jurassik" langsung aya hubunganna jeung Pagunungan Jura. Alexander von Humboldt ngaku gunung anu didominasi batu kapur di Pagunungan Jura salaku formasi aanu kapisah anu henteu geus kalebeut dina sistem statigrafik anu ditetepkeun ku Abraham Gottlob Werner, jeung anjeunna ngaranna "Jurakalk" dina 1795. Ngaran "Jura" asalna tina akar Celtic "jor". Anu disebut Latin jadi "Juria", hartosna leuweung (ieu "Jura" mangrupa leuweng gunung leuweung).