Patromak
Patromak nyaéta lampu daya badag bahan bakar minyak tanah nu maké tekanan liwat prosés gasifikasi sangkan bahan bakar nu nguap di jerona dibeuleum dina buntelan, ngahasilkeun cahya nu caang.[1] Jadi saenyana ieu lampu téh kaasup lampu minyak tanah.[1] Ieu lampu dikembangkeun taun 1910 ku pangusaha Bérlin Max Graetz di Ehrich jeung Graetz.[1] Dalah ieu lampu dingaranan patromak téh lantaran babaturanna Max Graetz di Bérlin nyebutna téh lampu minyak tanah Max, mun dina basa deungeunna mah "Petroleum-Maxe", sangkan nelah pikeun nyebut éta lampu.[1] Ari di wewengkon Sunda, lantaran teu dipikawanoh hurup "x", sahingga nyebutna jadi "k", mangka nu tadina Petromax téh jadi wéh Patromak. Patromak munggaran mah mangrupa lampu gantung, ari vérsi lantéra nu pangkakoncarana mah ti saprak taun 1922.[2]
Fungsi
[édit | édit sumber]
Kalawan bantuan kompaan hawa nu dipasang di jerona, dina sarintakan hurung lampu téh dihasilkeun tina dua baris tekanan.[3] Ieu tekenan téh diperlukeun pikeun ngagerakkeun minyak tanah kana karburator jeung liwat nosel nu aya dina karburator salila pangoperasian lampu.[3] Mangsa keur hurung, karburator tutuluyan dipanaskeun ku hurungna seuneu dina bodi lampu. Kalawan ieu panas, kurang leuwih satengah karburator mah nguapkeun minyak cair nu saméméhna dina suhu kurang leuwih 250 °C.[3] Minyak tanah nu nguap téh tuluy-tumuluy ngocor liwat selang karburator jeung dipanaskeun leuwih jauh (sacara téhnis mah super panas) nepi ka bijil tina liang leutik nosel kalawan kacepatan sora (300 m/s).[3] Sanggeus bijil tina nosel, gas minyaka tanah nu nepi ka dinya kalawan kuat pisan téh ngembang jeung asup kana hawa nu di perlukeun pikeun pembakaran tina anulus di bagéan luhur lampu.[3] Eundeuran jeung gegeteran nu dihasilkeun tina kacepatan tinggi téh nyumebabkeun sora nyérécés tina lampu patromak.[4] Uap hawa jeung uap minyak di luhureun nosel kalawan kacepatan tinggi ayana dina tabung panyampur, nu mana uap éta téh dicampur ku puseuran sangkan gas minyak taneuh bisa kabeuleum sagemblengng di jeroeun semprong dina bodi lampu.[4]
Buntelan lampuna dijieun tina lawon rayon nu geus diimpregnasi ku sawatara uyah dina pas produksi. Buntelan lampu dibeuleum pas mimitian pisan lampu dihurungkeun, sahingga robah jadi lebu garam ngasilkeun lebu parancah pikeun kaawétan tinangtu.[4] Seuneu biru mah tanpa cahya, nu kabeuleum dina jeroeun lampu manaskeun lampu sangkan hurung jeung ku kitu téh ngasilkeun inténsitas tinggi tina lampu patromak.[5]
Mangsa uji munggaran, karburator heula nu kudu dipanaskeun téh hambéh prosés gasifikasina dimimitian. Ieu hal dilakukeun ku cara meuleum alkohol dina wadah atawa spirtus nu gancang mah, nu kéna réaksi jeung minyak tanah sarta hawa tina wadah.[6]
Pasca Perang Dunya II
[édit | édit sumber]Saprak réngsé perang dunya Kadua, pausahaan Graetz-Werke nu di Bérlin jeung di Lunzenau (Saxony) antukna jadi pausahaan milik nagara, sarta pabrik Bregenz mah dialihkokolakeun, ngawangun deui pausahaan anyar Graetz AG di Altena/Westphalia, pausahaan anu ngaleukeunan dina produksi radio jeung lampu minyak tanah. Didinya lampu patromak diproduksi dina jumlah loba.[7]
Pasar
[édit | édit sumber]Taun 1960-an, sahenteuna 80% patromak diéksporkeun. Pasar utamana mah sakum nagara nu can kacapa ku listrik.[8] Patromak mangrupa standar rumah tangga jeung deuih lampu pasar.[8] Lantaran caangna nu kabina-bina, tapina irit dina konsumsi minyak tanahna.[8] Deuih ieu lampu téh gampang dibongkarna pareng lamun ruksak rék doméan téh.[8]
Aya sawatara pabrik nu nyieun téplakan patromak di Asia. Rohangan musieum Graetz mibanda rak nu pinuh ku patromak.[8] Sanajan barang nu asli mah regana leuwih mahal, tapina da barang aslina mah awéh lantaran kualitasna anu hadé.[8] Ieu gé penting pisan pikeun nukeurkeun suku cadang. Pikeun éta tujuan, husus mérk "Graetz" mah dipertahankeun.[8]
Ieu lampu gé aya nu mérkna "Aida" jeung dina babaraha vérsi, misalna vérsi B, turub luhurna téh lain dijieun tina nikel, utamana mah ieu prodak téplakan téh sumebarna di sawatara nagara Muslim.[8]
Tempo ogé
[édit | édit sumber]Tutumbu luar
[édit | édit sumber]- Offizielle Seite des Herstellers Petromax Archived 2017-07-30 di Wayback Machine
- Petromax- und Graetz-Geschichte von Jürgen Breidenstein
- Spezial-Wiki rund um Petromax, Petroleumlampen und ähnliche Geräte
- Die Petromax-Seite von T. Baumgartner
- Virtuelles Laternen- und Lampen-Museum Archived 2017-11-26 di Wayback Machine von U. Beck
- Bilder, Berichte und Informatives rund um Starklichtlampen ab ca. 1910
- Private Seite Lampengeschichten. Starklichtlampen- und Kocherseite aus Bayern
- Große private Sammlung verschiedener Modelle von starklicht.com.
Rujukan
[édit | édit sumber]- ↑ a b c d www.team-pak.ch. "Patromak HK500 + HK250". Team PAK (dalam German). Diakses tanggal 2017-11-03.
- ↑ "Petromax Petroleumleuchte HK500/829 Messing - Petromax". www.petromax-shop.de (dalam German). Diakses tanggal 2017-11-03.
- ↑ a b c d e "Petromax". lampenschmiedes Jimdo-Page! (dalam de-DE). Diakses tanggal 2017-11-03.
- ↑ a b c "Starklichtlampen / Pressure Lamps". Starklicht - Alles über Starklichtlampen (Petromax), Benzin- und Petroleumkocher, Lötlampen und mehr ! (dalam de-DE). Diakses tanggal 2017-11-03.
- ↑ "Einführung der Gasbeleuchtung" (dalam bahasa de). wer-weiss-was.de die Experten- und Ratgeber-Community. http://www.wer-weiss-was.de/t/einfuhrung-der-gasbeleuchtung/9372227. Diakses pada 2017-11-03
- ↑ hytta.de, Copyright: Jürgen Breidenstein, Stuga-Cabaña -. "Petromax - Detailseite: Starklichtlampe Petromax 500 HK". hytta.de. Diakses tanggal 2017-11-03.
- ↑ "Petromax". Starklicht - Alles über Starklichtlampen (Petromax), Benzin- und Petroleumkocher, Lötlampen und mehr ! (dalam de-DE). Diakses tanggal 2017-11-03.
- ↑ a b c d e f g h "Petromax ▪ Die vollständigen Informationen und Online-Verkauf". Maria-Online.com. Diakses tanggal 2017-11-03.