Songkét
Songkét nyaéta tinun anu disulam ku benang benang emas (pérak), biasana dipakéna ku kaom wanoja.[1] Tinun songkét mangrupa salah sahiji warisan budaya Karajaan Sriwijaya, anu nepi ka kiwari terus mekar sarta jadi kabanggaan masarakat Sumatera Kidul (Sumsel).[2] Pikeun masarakat Sumsel, harti salembar lawon songkét baris ngawarnaan tahapan kahirupan maranéhanana saprak lahir nepi ka ajalna.[2] Ti selembar lawon ieu ogé jelema nyadar ayana budaya luhur mangsa ka tukang, anu nyieun leungeun-leungeun mangsa kiwari bisa parigel dina salambar demi salmbar benangna jadi lembaran lawon anu pinuh cita rasa luhur.[2] Sajarah nyatet saprak diwanohkeun ku padagang Cina sarta India dina Abad VIII, ngan pengrajin Sriwijaya anu bisa nyampurnakeun téknik tinun songket ku kituna ciri motif sarta kualitas songkét warisan budaya Sriwijaya ieu ajén senina téh luhur.[2] Nepi ka kiwari kacatet aya ratusan pola has songkét asalna ti Pelembang di antarana motif Bungo Ujung, Nago Besaung, Bungo Melati, Terima Pérak, Pacar Cina, Tetes Mider, Tiga Negri, Jando Beraes, Bungu Pacik, sarta loba deui.[2]
Téknik Tinun
[édit | édit sumber]Dina nyieun tinun songkét dipigawé dina dua tahap.[3] Tahap kahiji nyaéta ninun lawon dasar kalayan kontruksi tinunan rata atawa polos.[3] Carana benang-benang anu baris dijadikeun lawon dasar (ditinun) disambungkeun ka paso.[2] Posisi benang anu budeur ieu ku masarakat Pandai Sikek disebut "benang tagak".[2] Sanggeus éta, benang-benang kasebut direnggangkeun jeung pakakas anu disebut palapah.[2] Dina waktu ngasupkeun benang-benang anu arahna malang, benang tagak dipantengkeun jeung pakakas anu disebut palapah.[2] Ngasupkeun benang-benang arahna malang ieu rélatif gampang alatan masih dibantuan kalayan pancukia kalayan itungan nu tangtu nurutkeun motif anu baris dijieun.[2] Sanggeus éta, pengrajin ngagerakkeun karok ku cara nincak salah sahiji tijak-panta pikeun misahkeun benang sakitu rupa, ku kituna saprak ngasupkeunna kalayan gampang, boh ti arah kénca ka katuhu (ngaliwatan sakumna widang karok) boh ti katuhu ka kénca (sacara gunta-ganti).[2] Benang anu posisina malang éta sabot dirapetkeun kalayan karok anu bersuri baris nyieun lawon dasar.[2] Tahap kadua nyaéta nyieun wanda hias kalayan benang emas.[2] Carana rada hésé alatan pikeun ngasupkeunana ka lawon dasar kudu ngaliwatan itungan anu tarapti.[2] Dina hal ieu bagian-bbagian anu ngagunakeun benang lusi ditangtukeun jeung pakakas anu disebut pancukie anu dijieun ti awi.[2] Cenah pakasaban ieu méakkeun waktu anu cukup lila alatan benang lusi/lungsin éta kudu diitung hiji-hiji ti sisi katuhu lawon nepi ka sisi kénca lawon nurutkeun itungan nu tangtu luyu jeung conto motif anu baris dijieun.[2] Sanggeus jalur benang emas éta dijieun kalayan pancukie, mangka rohang pikeun nyimpen turak éta digedéan jeung pakakas anu disebut palapah.[2] Saterusna, benang mas kasebut dirapetkeun hiji-hiji , ku kituna nyieun wanda hias anu dipikahayang.[2] Minangka catetan, lawon songkét teu kaci dilipet kudu digulung kalayan kai buleud anu diameterna 5 cm.[2] Hal ieu perlu dipigawé pikeun ngajaga sangkan wangun motifna tetep alus sarta benang mas-na henteu pegat, ku kituna songkétnya tetep dina kaayaan alus sarta rapih.
Rujukan
[édit | édit sumber]
|
Artikel ieu mangrupa taratas, perlu disampurnakeun. Upami sadérék uninga langkung paos perkawis ieu, dihaturan kanggo ngalengkepan. |
