Candi Borobudur

Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas
Panorama Candi Borobudur

Candi Borobudur nyaéta candi panggedéna nu aya di Indonesia.[1] Perenahna di Magelang, Jawa Tengah kurang leuwih 40 km ti Yogyakarta.[1] Ieu candi ngawengku 10 undak, nu mana di unggal undak aya sababaraha stupa.[1] Jumlah stupa nu aya nyaéta 72 saluareun stupa utama.[1] Di unggal stupa aya patung Buddha.[1] Sapuluh undak ngagambarkeun filsafat Buddha nyaéta tingkatan Bodhisattya nu kudu dipilampah sangkan bisa ngahontal kasampurnaan jadi Buddha di kayangan.[1] Ieu kasampurnaan digambarkeun ku stupa utama di undak pangluhurna.[1] Struktur Borobudur upami ditingali ti luhur, wangunna siga struktur mandala nu ngagambarkeun kosmologi Buddha jeung cara mikir manusa.[1] Salian ti jadi obyék wisata, ieu candi ogé jadi puseur ibadah keur nu ngagem agama Buddha di Indonésia, hususna nalika poé Waisak.[2]


Sajarah[édit | édit sumber]

Prasasti batu peringatan restorasi Candi Borobudur

Borobudur diwangun kurang leuwih taun 800 M atawa abad ka-9.[1] Ieu candi diwangun ku masarakat nu ngagem agama Buddha Mahayana dina jaman pamaréntahan Wangsa Syailendra nu dipingpin ku Raja Samaratungga.[1] Pangwangunan ieu candi bérés tutas taun 850-an dina jaman pamaréntahan Ratu Pramudawardhani, anakna Samaratungga.[1] Sedengkeun arsiték nu miboga jasa dina ieu pangwangunan candi nyaéta Gunadharma.[1] Kecap Borobudur sorangan dumasar kana bukti tinulis munggaran nu ditulis ku Sir Thomas Stamford Raffles, Gubernur Jendral Britania Raya di Jawa.[1] Hiji-hijina dokumén nu ngébréhkeun ayana ieu candi nyaéta kitab Nagarakretagama nu ditulis ku Mpu Prapanca dina taun 1365.[1]
Ieu candi geus teu digunakeun salila mangabad-abad. Tuluy alatan gunung bitu, ieu candi katutupan ku taneuh vulkanik jeung rupa-rupa tatangkalan.
Taun 1814 nalika Inggris ngajajah Indonésia, Sir Thomas Stamford Raffles ngadéngé ayana banda purbakala di desa Bumisegoro daerah Magelang.[3] Raffles nitah H.C Cornelius, insinyur Walanda sangkan nalungtik lokasi éta banda purbakala.[3] Taun 1835, ieu candi mimiti digali tur tuluy dipugar nepi ka jaman Walanda ngajajah nagri urang.[3]
Sanggeus Indonésia merdeka, taun 1956 pamaréntah Indonésia ménta bantuan ka UNESCO sangkan nalungtik karuksakan Borobudur.[1] Tuluy dina taun 1963, kaluar kaputusan resmi pamaréntah pikeun ngoméan Candi Borobudur nu bérés dina taun 1984.[1] Ti mimiti taun 1991 Candi Borobudur ditetepkeun minangka World Heritage Site atawa Warisan Dunya ku UNESCO.[1]

Referensi[édit | édit sumber]

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q Candi Borobudur (Diakses tanggal 4 November 2011) (id)
  2. A. van Bemmel, Helena; Taylor & Francis (1994). Dvarapalas in Indonesia: Temple Guardians and Acculturation. Trotterdam: CRC Press. p. 62. ISBN 9789054101550. 
  3. a b c Borobudur (Diakses tanggal 4 November 2011) (id)