Charles Darwin
Charles Darwin (1809-1882) nyaéta élmuwan anu kasohor ku tiori kontrovérsial, tiori évolusi anu ditulisna dina buku the origin of species[1][2]. Charles Darwin nyaéta incuna Erasmus Darwin, dokter katut filsuf anu kasohor, manéhna dianggap pelopor élmu biologi modéren, awalna Darwin maluruh ngeunaan sajarah alam Dunya ngaliwatan élmu kadokteran jeung téologi[1]. Charles Darwin gumelar ti pasangan Robert (dokter masarakat kelas luhur) jeung Susannah tanggal 12 Désémber 1809 di kota Shrewsbury, Shropshire, Inggris[1][2].
Charles Darwin jadi penjelajah dunya salila 5 taun maké kapan HMS Béagle pikeun nalungtik spésiés-spésiés nu aya di Dunya, ieu lalampahan dimulai taun 1831 nalika umurna 20 taun[1][2]. Rute pelayaranna nyaéta basisir Amérika Kidul, kapuloan Galapagos, pulo-pulo pasifik, samudra Hindia, sarta samudra Atlantik[1][2]. Sabada ngalaksamakeun panalungtikan anu cukup lila, Darwin nyindekkeun yén mahluk hirup ngalaman parobahan dina sajarah Dunya, numutkeun manéhna, mahluk hirup nu ayeuna aya téh mangrupa hasil seléksi alam[1]. Tiori évolusi Darwin diterbitkeun taun 1859, Darwin nétélakeun yén manusa téh mangrupa hasil évolusi tina monyét, tangtu baé ieu tiori téh patukangtonggong jeung téologi agama[1]. Charles Darwin maot tanggal 19 April 1882, Darwin dimakamkeun di gigireun Sir Isaac Newton di Westminster Abbey[1][2].
Kahirupan
[édit | édit sumber]Keur leutik
[édit | édit sumber]Charles Darwin lahir di Shrewsbury, Inggris, di imah kulawargana, The Mount House. Anjeunna mangrupikeun anak kalima ti genep sadulur, ti bapa anu mangrupikeun dokter beunghar, Robert Darwin, sarta indungna, Susannah Wedgwood. Kakek ti duanana, Erasmus Darwin jeung Josiah Wedgwood, mangrupikeun tokoh terkemuka anu nolak perbudakan. Erasmus Darwin parantos muji gagasan evolusi jeung nenek moyang babarengan dina bukuna, Zoonomia, anu diterbitkeun taun 1794.
Duadua kulawarga ti kolot Darwin asalna ti kalangan terkemuka di Inggris jeung ngadukung gereja Unitarian. Indung Darwin pupus nalika anjeunna yuswa dalapan taun, sarta sataun saterusna, anjeunna ngamimitian sakola di Sekolah Shrewsbury sarta cicing di asrama. Hasil tina kayaan kulawargana, Darwin mibanda aksés kana pendidikan anu hadé. Sanajan kitu, bapa na hariwang ngeunaan masa depanna sabab Darwin leuwih resep berburu jeung maén sareng anjing tibatan diajar. Sanajan minatna kana biologi geus katingali ti mimiti, pikeun ngagumbirakeun bapa na, Darwin nyobian diajar kedokteran.
Dina taun 1825, Darwin ngabantu bapa na ngurus jalma-jalma miskin di Shropshire salami usum panas, sateuacan neruskeun studi kedokteran di Universitas Edinburgh. Nanging, anjeunna ngarasa teu nyaman ku prakték bedah anu dianggapna kejem, janten anjeunna mutuskeun pikeun eureun. Darwin diajar taksidermi ti John Edmonstone, salah sahiji mantan budak anu nyaritakeun petualangan di leuweung tropis Amérika Kidul. Salila taun kadua, Darwin ngagabung dina perkumpulan mahasiswa naturalis sareng damel babarengan sareng Robert Edmond Grant, anu keur nalungtik kahirupan laut. Grant mendakan bukti homologi, nyaéta gagasan yén sadaya sasatoan mibanda organ anu sarupa, ngan béda dina tingkat kompleksitas. Darwin ogé ngalakukeun panalungtikan sorangan, mendakan yén spora hideung dina tiram téh telur ti sakumaha lintah, sarta nampilkeunana di Perhimpunan Plinian.
Bapa Darwin, anu henteu puas ku ketidakminatan putrana dina bidang kedokteran, sacara diam-diam ngadaptarkeun Darwin ka Christ's College di Universitas Cambridge pikeun diajar salaku persiapan janten pendeta. Di Cambridge, anjeunna mimiti katarik kana botani sareng janten murid kasayangan profesor botani, John Stevens Henslow. Darwin diajar kalayan giat pikeun ujian sareng hasilna tiasa nempatkeun peringkat ka-10 ti 178 mahasiswa. Saatos lulus, ngikuti inspirasi ti tulisan Alexander von Humboldt, Darwin ngarencanakeun ekspedisi ka Pulo Tenerife pikeun nalungtik sejarah alam di daérah tropis.
Dina taun 1831, Darwin nampi tawaran pikeun gabung dina ekspedisi sareng Kapten Robert FitzRoy di kapal *HMS Beagle* pikeun ngajelajah garis pantai Amérika Kidul. Sanaos bapa na awalna nolak, Darwin ahirna diizinkeun pikeun ilubiung. Perjalanan salami lima taun ieu maénkeun peran penting dina karirna salaku naturalis sareng ngahasilkeun seueur panemuan ilmiah anu mangaruhan seueur widang élmu pengetahuan.
Nalika jeung Beagle
[édit | édit sumber]Darwin parantos netepkeun jalan hirupna pikeun janten pendeta sarta ngaliwatkeun kahirupan anu tenang, tapi anjeunna nampi tawaran anu pikaresepeun pikeun gabung sareng Kapten Robert FitzRoy di kapal HMS Beagle. Waktu éta, hal ieu biasa yén hiji kapten kapal ngagaduhan pendamping salami ekspedisi anu biasana lumangsung mangtaun-taun. Nyandak kaayaan Kapten FitzRoy anu luhur, ngan hiji 'gentleman' anu tiasa janten pendampingna. Sanajan tujuan ekspedisi ieu nyaéta pikeun nyieun peta lautan, FitzRoy sacara diam-diam hoyong milarian bukti-bukti penciptaan nurutkeun ajaran Kitab Injil. Ironisna, Darwin dipilih salaku pendamping kusabab anjeunna calon pendeta sarta asalna ti kulawarga ningrat.
Ekspedisi Beagle lumangsung salami lima taun, di mana Darwin ngaluarkeun dua pertiga waktuna pikeun ngajajah daratan. Anjeunna nalungtik rupa-rupa bentuk geologi, fosil, sarta organisme hirup, ogé berinteraksi sareng masarakat, boh anu pribumi boh kolonial. Kalayan métode anu sistematis, anjeunna ngumpulkeun seueur spesimen anu sabagian ageung anyar pikeun élmu pengetahuan, anu mangaruhan reputasina salaku naturalis sarta pelopor dina ékologi, utamina dina pamahaman biokoenosis. Catetan rinci anu anjeunna buat némbongkeun kamampuhna dina ngembangkeun téori sarta ngawangun dasar pikeun karya-karya saterusna, sarta masihan pamahaman anu jero ngeunaan aspék sosial sareng politik daérah anu didatangan.
Salila pelayaran, Darwin maca buku Charles Lyell, Principles of Geology, anu ngajelaskeun yén penampilan geologis mangrupikeun hasil tina prosés bertahap salami periode waktu anu panjang. Anjeunna nyerat ka kulawargana yén anjeunna ningali bentuk taneuh "siga anjeunna gaduh panon Lyell", nyaksian dataran-dataran tina lapisan ipis di Patagonia salaku pantai-pantai anu ngangkat. Di Chili, anjeunna ngalaman gempa bumi sarta nyatet yén dasar laut kalayan kerang anu terdampar di tempat luhur nunjukkeun yén taneuh éta parantos ngangkat; bahkan di puncak Andes, anjeunna mendakan kerang-kerang laut. Anjeunna ogé ngembangkeun téori yén atol karang kabentuk di luhur gunung-gunung vulkanik anu tenggelam, anu diperkuat nalika Beagle ngajelajah Kepulauan Cocos (Keeling).
Di Amerika Selatan, Darwin mendakan fosil-fosil mamalia raksasa anu parantos punah, sapertos megatherium jeung gliptodon, di lapisan anu henteu nunjukkeun tanda-tanda bencana atawa parobahan iklim. Kadang-kadang, anjeunna ngabandingkeun aranjeunna sareng spesies di Afrika, tapi saatos pelayaran Richard Owen nunjukkeun yén fosil éta asalna ti sato-sato anu aya hubunganana sareng spesies anu aya di dinya. Di Argentina, dua spesies rhea ngagaduhan wewengkon anu misah tapi tumpang tindih. Di Kepulauan Galápagos, Darwin ningali yén burung mockingbird béda ti hiji pulau ka pulau anu sanés, sarta nalika balik ka Inggris, anjeunna nyadar yén kura-kura Galápagos sarta burung finch ogé béda-béda sesuai sareng pulau tempat aranjeunna cicing. Anjeunna kagum ku kaanehan sato-sato sapertos kanguru tikus sarta platipus di Australia, nepi ka mikir yén "Jalma anu teu percaya mungkin bakal nyebut 'Tangtos aya dua Pencipta anu béda'." Anjeunna bingung ku naon anu dipikanyaho. Dina edisi kahiji The Voyage of the Beagle, anjeunna ngajelaskeun distribusi spesies dumasar kana gagasan Charles Lyell ngeunaan "pusat-pusat ciptaan". Tapi, dina edisi salajengna, anjeunna mimitian mikirkeun panggunaan fauna Kepulauan Galápagos salaku bukti pikeun evolusi, ku nyebat yén mungkin ti sakedik burung asli di kepulauan ieu, hiji spesies parantos dicandak sareng dirobah pikeun tujuan anu béda.
Tilu urang misionaris pribumi dipulangan ku Beagle ka Tierra del Fuego saatos aranjeunna dididik di Inggris salami dua taun. Nanging, kulawarga aranjeunna katingal "liar" di panon Darwin, sarta langkung resep balik ka kahirupan anu keras sarta primitif tibatan cicing di dunya anu beradab. Pangalaman ieu, sareng panolakan Darwin kana perbudakan sarta perlakuan henteu manusiawi anu anjeunna saksian, sapertos perlakuan buruk ka kaum pribumi di Tasmania ku kolonial Inggris, meyakinkan anjeunna yén henteu aya alesan moral pikeun memperlakukan batur kalayan buruk dumasar kana ras. Anjeunna ayeuna yakin yén umat manusia henteu jauh ti sato, béda sareng pandangan sobat-sobatna anu beragama.
Salila di kapal, Darwin ngalaman mabuk laut. Dina Oktober 1833, anjeunna nyerang demam di Argentina, sarta dina Juli 1834, nalika balik ti Andes ka Valparaíso, anjeunna gering sarta kapaksa nginep di ranjang salami sabulan. Saprak 1837, anjeunna sering ngalaman nyeri beuteung, muntah, bisul parah, jantung berdebar, sarta gejala séjénna, anu utamana mucunghul nalika anjeunna ngarasa tertekan, sapertos nalika hadir di rapat atanapi ngadéngékeun konflik ngeunaan teorina. Penyebab panyakit Darwin henteu pernah dipikanyaho salami hirupna, sareng sababaraha usaha pikeun ngubaranana henteu seueur hasilna. Sababaraha spekulasi anyar nyebutkeun yén anjeunna mungkin katarajang panyakit Chagas akibat gigitan serangga di Amerika Selatan, anu nyababkeun sababaraha masalah kaséhatan di mangsa saterusna. Kamungkinan sanésna kalebet masalah psiko-biologis sareng panyakit Ménière.
Référénsi
[édit | édit sumber]- ↑ a b c d e f g h Biografi Tokoh Dunya- Charles Darwin Archived 2011-12-10 di Wayback Machine (diaksés tanggal 4 Désémber 2011)
- ↑ a b c d e Élmuwan Charles Darwin Archived 2012-12-06 di Wayback Machine (diaksés tanggal 4 Désémber 2011)
Artikel ieu mangrupa taratas, perlu disampurnakeun. Upami sadérék uninga langkung paos perkawis ieu, dihaturan kanggo ngalengkepan. |
- Webarchive template wayback links
- AC with 20 elements
- Wikipedia articles with VIAF identifiers
- Wikipedia articles with LCCN identifiers
- Wikipedia articles with ISNI identifiers
- Wikipedia articles with GND identifiers
- Wikipedia articles with SELIBR identifiers
- Wikipedia articles with BNF identifiers
- Wikipedia articles with BIBSYS identifiers
- Wikipedia articles with ULAN identifiers
- Wikipedia articles with MusicBrainz identifiers
- Wikipedia articles with NLA identifiers
- Wikipedia articles with faulty authority control identifiers (SBN)
- Wikipedia articles with RKDartists identifiers
- Gumelar taun 1809
- Élmuwan asal Inggris