Spérma

Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas
Diagram skématik sél spérma, nunjukkeun (1) akrosom, (2) mémbran sél, (3) inti, (4) mitokondria, jeung (5) flagélum (buntut)

Sél spérma, atawa spermatozoon/spermatozoa (Basa Latin: sperm = mani, jeung zoon = hirup), nyaéta sél haploid gamét jalu. Spérma dibawa na cairan nu disebut mani atawa cipepejuh (Ing. semen), nu bisa ngabuahan sél endog pikeun jadi zigot. Zigot bisa tumuwuh jadi organisme anyar, kaasup manusa.

Sél spérma ngandung satengah iber genetik nu dipikabutuh pikeun "nyiptakeun" mahluk hirup. Sacara umum, kelamin turunan ditangtukeun ku spvrma, ku ayana papasangan kromosom "XX" (pikeun bikang) atawa "XY" (pikeun jalu). Sél spérma munggaran katalungtik ku Anton van Leeuwenhoek taun 1679.

Struktur jeung ukuran spérma[édit | édit sumber]

Spérmatozoa mangrupa sél nu geus didiferensiasikeun, normalna diwangun ku hulu, awak, jeung buntut. Huluna ngandung sitoplasma jeung bahan inti pikeun fértilisasi. Awakna ngandung loba pisan mitokondria nu nyadiakeun tanaga pikeun hojahna spérma ku ngahasilkeun ATP. Buntut spérmatozoa dipaké pikeun ngawelah.

Di manusa, sél spérma ngawengku hulu 5 µm, awak 3 µm, jeung buntut nu panjangna 50 µm. Sél ieu dicirikeun ku saeutikna sitoplasma.

Produksi spérma[édit | édit sumber]

Artikel utama: Spérmatogenesis

Spérma dihasilkeun dina solobong mani na téstés dina prosés nu disebut spérmatogenesis. Sél buleud nu disebut spérmatogonia beulah sarta didiferensiasi antukna jadi spérma. Nalika sanggama, spérma asup kana heunceut - nu salajengna asup ka rahim.

Tumbu kaluar[édit | édit sumber]