Lompat ke isi

Abdul muis

Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas
Abdul Moeis, Pekan Buku Indonesia 1954

Abdoel Moeis ( Basa Arab: عبد المعز‎ </link> ) ( gumelar di Sungai Puar, Agam, Sumatera Barat, 3 Juli 1886 – maot di Bandung, Jawa Barat, 17 Juni 1959 dina umur 72 taun ). Nyaéta saurang sastrawan, politikus jeung wartawan Indonésia . Anjeunna mangrupikeun administrator senior Sarikat Islam sareng anggota Volksraad ngawakilan ieu organisasi. Abdoel Moeis diistrénan salaku Pahlawan Nasional munggaran ku Présidén Republik Indonésia, Soekarno, kaping 30 Agustus 1959.

Kahirupan mimiti[édit | édit sumber]

Abdoel Moeis téh urang Minangkabau. Putrana Soelaiman Dt Toemanggoeng sareng Siti Djariah.

Sanggeus lulus ti ELS, Abdoel Moeis nuluykeun atikanana di Stovia (sakola kedokteran, ayeuna Fakultas Kedokteran Universitas Indonesia ), Jakarta . [1] Alatan gering, anjeunna teu kungsi ngaréngsékeun atikan di dinya. [2]

Karir sareng aktivisme[édit | édit sumber]

Abdoel Moeis ngamimitian karirna salaku juru tulis di Departemen Onderwijs en Eredienst ku bantosanna Mr. Abendanon, anu harita jadi Diréktur Pendidikan. Ngan waé, ieu kalungguhanana teu dipikaresep ku pagawé Walanda lianna. Saatos dua satengah taun damel di éta tempat, anjeunna lirén sareng janten wartawan di Bandung . [1] Dina taun 1905, anjeunna katampi janten anggota redaksi majalah Bintang Hindia . Bintang Hindia nyaéta majalah anu eusina warta pulitik di Bandung. Taun 1907, Bintang Hindia dicaram medal, Abdul Muis pindah gawé di Bandungsche Afdeelingsbank salaku menteri gudang. Abdul Muis ngaleukeunan ieu padamelan dugika 5 taun. Dina 1912, anjeunna digawé salaku wartawan koran Walanda Preanger Bode. Dina Preanger Bode Abdul Muis digawé salaku purah mariksa/proofreader . Dina 3 bulan, anjeunna diangkat jadi pupuhu pamariksa/hoofdcorector alatan kaahlian dina basa Walandana lumayan alus. [3]

Dina taun 1913 anjeunna ngagabung jeung Sarekat Islam, sarta jadi Kepala Redaksi Harian Kaoem Moeda . [4] Koran Kaoem Moeda mangrupa koran munggaran nu ngawanohkeun kolom "Pojok" ti taun 1913. Posisi Moeis salaku redaktur sareng ngokolakeun masalah medalkeun sareng masarankeun ngajadikeun anjeunna langkung laluasa pikeun neraskeun perjuanganna sareng pulpén salaku sanjatana. Koran Kaoem Moeda mangrupa tulang tonggong perjuangan Sarekat Islam di Bandung. [5] Sataun ti harita, ngaliwatan Panitia Bumiputera anu diadegkeunana jeung Ki Hadjar Dewantara, Abdoel Moeis ngabantah rencana pamaréntah Walanda pikeun ngayakeun hajatan ulang taun kamerdikaan Walanda ti Perancis . [6]

Dina taun 1917, anjeunna dipercaya minangka utusan Sarekat Islam ka Walanda pikeun ngapropagandakeun panitia Indie Weerbaar. Dina éta kasempetan, anjeunna ogé ngadorong inohong Walanda pikeun ngadegkeun Technische Hooge School – Institut Téknologi Bandung (ITB) di Priangan. Taun 1918, Abdoel Moeis diangkat jadi anggota Volksraad ngawakilan Sarekat Islam Tengah . [7]

Dina Juni 1919, hiji pangawas Walanda di Toli-Toli, Sulawesi Utara ditelasan sanggeus anjeunna masihan pidato di dinya . Abdoel Moeis dituduh ngadorong rahayat pikeun nolak pagawéan paksa (rodi), anu nyababkeun kajasian rajapati. Pikeun kajadian ieu anjeunna disalahkeun sareng dipenjara. [4] Salian ti biantara, manéhna ogé bajoang ngaliwatan rupa-rupa média citak. Dina tulisanana dina harian Walanda De Express, Abdoel Moeis ngritik tulisan jalma-jalma kolonialis Walanda. [8]

Dina 1920, anjeunna kapilih jadi Pupuhu Déwan Umum Paguyuban Pagawé Pegadaian. Sataun ti harita saterusna manéhna mingpin mogok buruh di Yogyakarta . Taun 1923 nganjang ka Padang, Sumatera Barat . Di dinya anjeunna ngajak para pangawasa adat pikeun musyawarah, nentang pajeg-pajeg anu ngabeuratkeun masarakat Minangkabau. Alatan ieu kagiatan anjeunna dicaram ilubiung dina urusan pulitik. Sajaba ti éta, anjeunna ogé keuna kana passentelsel anu ngalarang anjeunna cicing di Sumatera Barat sarta ninggalkeun pulo Jawa. Lajeng anjeunna ditundung;diasingkeun ka Garut, Jawa Barat . Di kota ieu anjeunna ngaréngsékeun novelna anu cukup kasohor, Salah Asuhan . [8]

Abdoel Moeis mangrupa [[inohong]] anu kacida tawekal kana perjuangan jeung nasib rahayatna anu harita keur jaman dijajah. Henteu ngan wungkul ngaliwatan profési sastra, anjeunna malah merjuangkeun di dunya pulitik. Tulisanna anu seukeut sareng gerakan politik Abdoel Moeis teras ngabalukarkeun anjeunna dicaram cicing di tempat lahirna. Anjeunna lajeng milih wewengkon Garut salaku tanah pangbuangan, sarta di dinya anjeunna méakkeun sésana hirupna. [9]

Taun 1926 kapilih jadi anggota Bupati Garut Schapsraad. Genep taun saterusna anjeunna diangkat Regentschapsraad Controleur. Anjeunna nyekel kalungguhan ieu nepi ka Jepang asup ka Indonésia (1942). Lantaran ngarasa kolot, dina taun 1944 Abdul Moeis eureun gawé. Sanajan kitu, dina jaman sanggeus proklamasi, anjeunna aktip deui dina Majelis Perjuangan Priangan. Malah pernah dipénta jadi anggota DPA. [10]

Sanggeus kamerdékaan, anjeunna ngadegkeun Paguyuban Perjuangan Priangan anu museur kana pangwangunan di Jawa Barat jeung masarakat Sunda . [4]

Maot[édit | édit sumber]

Abdoel Moeis pupus di Kota Bandung kaping 17 Juni 1959. [11] Layonna dimakamkeun di TMP Cikutra, Bandung.[rujukan?][ peryogi rujukan ]</link> Anjeunna maot ngantunkeun dua pamajikan jeung 13 barudak. [12]

Gawe[édit | édit sumber]

Salah Asuhan[édit | édit sumber]

Wrong Upbringing nyaéta novél anu diterbitkeun taun 1928. Novel ieu ditarjamahkeun kana basa Inggris ku Robin Susanto sarta dipedalkeun ku judul Never the Twain ku Yayasan Lontar minangka salah sahiji seri Perpustakaan Modern Indonésia .[rujukan?][ peryogi rujukan ]</link>Taun 1972, novel ieu difilmkeun sareng sutradara Asrul Sani . [13] Abdoel Moeis ogé nulis novel séjénna, nyaéta Pertemuan Jodoh (1933), Surapati (1950) jeung Robert Anak Surapati (1953).[rujukan?][ peryogi rujukan ] Abdoel Moeis mimitina nikah ka mojang nu dipilih kolotna, nya éta mojang Minangkabau, tapi nikahna teu lila, alatan ieu garwana tilar dunya. [14]

Sanggeus lila nyorangan, Abdoel Moeis rimbitan jeung mojang pilihanna, nya éta mojang Priangan. Tina ieu perkawinan, aranjeunna dikaruniai dua murangkalih. Tapi, rumah tanggana henteu lana pinanggih jeung paturay kusabab Abdoel Moeis. [14]

Abdul Moeis nikah deui ka mojang Priangan ngaranna Soenarsih dina taun 1925. Pasangan ieu dikaruniai 12 murangkalih. [14] Anak pangkolotna ngaranna Sulaiman lahir nalika Abdoel Moeis keur diasingkeun di Garut, Jawa Barat. Sulaiman maot dina yuswa genep dinten alatan tetanus. [15]

Di antara anak Abdoel Moeis anu hirup nepi ka dewasa nyaéta Diana Moeis, Kencana Moeis, jeung Achir Moeis.

Tarjamahan[édit | édit sumber]

  • Don Kisot (ku Miguel de Cervantes, 1923 )
  • Tom Sawyer The American Boy (ku Mark Twain, 1928 )
  • A Kara (ku Hector Malot, 1922 )
  • My Homeland (ku C. Swaan Koopman, 1950)

Trivia[édit | édit sumber]

Tumbu éksternal[édit | édit sumber]

Rujukan[édit | édit sumber]

  1. ↑ a b (id) Eneste, Pamusuk (2001). Buku pintar sastra Indonesia : biografi pengarang dan karyanya, majalah sastra, penerbit sastra, penerjemah, lembaga sastra, daftar hadiah dan penghargaan. Jakarta: Penerbit Buku Kompas. ISBN 9799251788.  halaman 5
  2. ↑ Rinaldo. "Abdul Muis, Sastrawan yang Jadi Pahlawan Nasional Pertama". liputan6.com (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2023-02-23. 
  3. ↑ Daniswari, Dini. "Profil Abdul Muis: Asal, Kisah, Karya, dan Perjuangan Halaman all". KOMPAS com (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2023-05-31. 
  4. ↑ a b c (Basa Inggris) Moeis, Abdoel (2010). Never the twain. Jakarta, Indonesia: Lontar. ISBN 9789798083549.  page 221.
  5. ↑ Rahayu, Siwi P. "Profil - Abdoel Moeis". merdeka.com. Diakses tanggal 2023-05-31. 
  6. ↑ Nurhadi. "Mengenal Sosok Pahlawan Nasional Abdoel Moeis". Tempo. Diakses tanggal 2023-05-31. 
  7. ↑ Setiono, Benny. G (2002). Tionghoa dalam Pusaran Politik. Jakarta: TransMedia. p. 355. 
  8. ↑ a b "Artikel "Abdoel Moeis" - Ensiklopedia Sastra Indonesia". ensiklopedia.kemdikbud.go.id. Diakses tanggal 2024-01-15. 
  9. ↑ Faidi, A (2014). Jejak-jejak Pengasingan Para Tokoh Bangsa. Yogyakarta: Saufa. pp. 15–16. ISBN 9786022554646. 
  10. ↑ "Abdul Muis, Sastrawan yang Jadi Pahlawan Nasional Pertama". liputan6.com (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2023-05-31. 
  11. ↑ Bakar, J., dkk. (1985). Pemahaman Salah Asuhan (PDF). Jakarta Timur: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa. p. 8. 
  12. ↑ Moeis, Abdoel (1977). Robert Anak Surapati (dalam Indonesian). Balai Pustaka (Persero), PT. ISBN 978-602-260-299-6. 
  13. ↑ Kartikasari HS., A. dan Suprapto, E. (2018). Kajian Kesusastraan: Sebuah Pengantar (PDF). Magetan: CV. Ae Medika Grafika. p. 40. ISBN 978-602-6637-26-0. 
  14. ↑ a b c Basri, Yusmar (2001). Abdul Moeis: politikus, jurnalis, sastrawan (dalam Indonesian). Mutiara Sumber Widya. ISBN 978-979-9331-26-7. 
  15. ↑ Azmi (1984). Abdul Muis (dalam Indonesian). Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, Direktorat Sejarah dan Nilai Tradisional, Proyek Inventarisasi dan Dokumentasi Sejarah Nasional. 
Dicomot ti "https://su.wikipedia.org/w/index.php?title=Abdul_muis&oldid=667863"