Saré

Budak Awéwé keur saré

Saré

Saré atawa héés (lemesna: kulem atawa mondok, kasarna: molor) mangrupa bentuk-maneuh reureuh sacara alami anu aya dina sakabéh mamalia, manuk jeung lauk. Saré teu kaasup "kaayaan teu sadar" (unconsciousness), tapi mangrupa bentuk alami reureuh nu dicirikeun ku ojah awak nu ngurangan sarta nurunna kaawas kana kaayaan sakurilingna. Ku kituna, ku sabab kasadaran (consciousness) hartina kaawas ka sakuriling, saré mah ukur bentuk kagangguna kasadaran. Anu paling mangaruhan saré téh nyaéta ritme sirkadian jeung hormon, ditambah pangaruh. Saré téh sigana mah ngajalankeun pancén réstoratif pikeun awak jeung uteuk, sakumaha dibuktikeun ku gejala/simtom rupa-rupa disfungsi métabolik nalika rupa-rupa sasatoan keur saré (Gottlieb et al., 2005).

Kiwari, pungsi saré pikeun kaséhatan jeung kasakit téh keur loba ditalungtik, utamana di nagara-nagara maju kayaning Jepang jeung AS. Teu ukur insomnia, kasakit lianna kayaning sleep apnea jeung narkolépsi ogé ditalungtik.

Pisiologi saré

Métodologi

Saméméh mekarna widang-widang neurologi, neurosains, éléktronika jeung genetika, para élmuwan ngulik paripolah jeung ciri-ciri saré téh dina wanda pola, tibra, jeung mindengna. Ka dieunakeun, impuls listrik nu dihasilkeun ku otak téh dicatet ngagunakeun alat nu disebut éléktroénséfalograf (electroencephalograph, EEG), sarta gén-gén nu patali jeung fungsi otak, kayaning ritme sirkadian, ogé geus diisolasi.

Saré sok ditangtukeun dumasar kana sarat-sarat data EEG. Dumasar rékaman EEG, sakabéh mamalia jeung manuk nyumponan ieu kritéria saré. Pikeun sasatoan nu data EEG-na can aya, atawa alatan awakna leutik teuing, nu dipaké téh leuwih condong ka data gén.

Hambalan-hambalan saré

Hambalan saré

Saré hambalan ka-1; EEG dicirian ku kotak beureum

Saré hambalan ka-2; EEG dicirian ku kotak beureum. Sleep spindles highlighted by red line.

Saré hambalan ka-4. EEG dicirian ku kotak beureum.

Saré REM. EEG dicirian ku kotak beureum; gerak panon dicirian ku garis beureum.

Studi ngeunaan saréna manusa ngabagi saré kana lima hambalan dumasar kana rékaman éléktroénsefalografi (EEG) jeung polisomnografi:

• Saré non-REM (NREM), ngawengku 75-80% total saré:
  • Hambalan ka-1, ditandaan ku ampir leungitna gelombang alpa nu aya dina kaayaan nyaring, sarta mucunghulna gelombang téta. Hambalan ieu katelahna "nundutan" (somnolence atawa drowsy sleep). Dina hambalan ieu, nu nundutan téh leungiteun kadali otot sarta kaawas ka sabudeureunana; dianggap salaku lawang antara nyaring jeung saré.
  • Hambalan ka-2, ditandaan ku "gelombang saré" (sleep spindle) 12–16 Hz jeung "kompleks-K". EMG turun sarta leungiteun kaawas ka sabudeureun, ngawengku 45-55% total saré.
  • Hambalan ka-3, ditandaan ku ayana gelombang délta nu ogé katelah ritme délta (1–2 Hz); dianggap mangrupa bagian ti SWS nu mangrupa alihan ka hambalan ka-4 (3-8% ti total waktu saré).
  • Hambalan ka-4, nyaéta saré délta (true delta sleep alias tibra), ngawengku 10-15% ti total waktu saré. Kajadian ngalindur téh biasana lumangsung dina hambalan ieu.
• hambalan ka-5, atawa saré REM (Rapid eye movement), patali jeung ngimpi. Saré REM ayana dina sapertilu tungtung saré, nu waktuna patali jeung ritme sirkadian jeung hawa awak. EEG dina periode ieu nérékél sarupa jeung hambalan ka-1, sarta kadang ngawengku gelombang béta.

Saré téh lumangsung dina daur fase NREM jeung REM. Di manusa, daur ieu kira 90 menit. Unggal hambalan mibanda fungsi fisiologis nu béda-béda. Obat sabangsaning alkohol jeung pél saré (pil tidur téa) bisa neken sababaraha hambalan saré (baca deprivasi saré di handap) nu ngabalukarkeun leungitna kaawas tapi ogé teu nedunan fungsi fisiologisna.

Ngimpi

Aya sawatara fungsi nu kungsi diajukeun salaku hipotésis ngimpi. Postulasi Freud nyebutkeun yén ngimpi téh mangrupa éksprési simbolis tina hiji angen-angen. Freud sorangan ngagunakeun interprétasi ngimpi dina psikoanalisis, nu ku élmuwan kiwari mah teu pati disatujuan.

Gangguan saré

Sacara umum, gangguan saré dibagi kana tilu golongan:

1. Disomnia nu dicirikeun ku hésé saré, kayaning insomnia primér, narkolépsi, jeung sindrom suku motah (restless legs syndrome).
2. Obstructive sleep apnea
3. Gangguan saré alatan masalah kaséhatan, kayaning bipolar disorder, déprési, atawa skizoprénia.

Gangguan saré téh loba nu mangrupa balukar tina kasalahan dina nyaluyukeun (singkronisasi) saré jeung 'jam awak'. Nu lianna mah sipatna organik, sahingga moal bisa diubaran ku kronoterapi. Salah sahiji cara pikeun ngubaran insomnia nyaéta free-running sleep, nu hartina ukur saré nalika capé. Ngan, masalahna téh, cara ieu mah ngabalukarkeun jalmana jadi teu galib jeung nu séjén, kaasup jadi teu miroséa daur beurang-peuting anu dituturkeun ku lolobana masarakat.

Sato

Di alam sasatoan, saré téh lilana antara dua jam (jarapah) nepi ka 20 jam (kalong). Sacara umum, pangabutuh saré téh ngurangan mun awakna leuwih badag. Ucing mangrupa salah sahiji sato nu teu perlu saré dina waktu anu sakaligus, dina sapoéna téh bisa baé dibagi kana sababaraha rintakan. Aya deui mamalia cai, nu saréna téh ukur wawaréhan: sabagian awakna saré, sedengkeun sabagian nu lian tetep nyaring. Nu saréna kawas kieu téh di antarana (sigana) manuk nu migrasi.

Baca ogé

• Ritme Sirkadian
• Jet lag
• Hibernasi
• Méditasi
• Yoga Nidra

Rujukan

• Sleep, Wikipédia édisi basa Inggris (20 Maret 2006).
• Gottlieb et al. 2005. Association of sleep time with diabetes mellitus and impaired glucose tolerance. Arch. Intern. Med., 165 (8), 863-867.
• Morrissey, M. J., Duntley, S. P., Anch, A. M., & Nonneman, R. (2004). Active sleep and its role in the prevention of apoptosis in the developing brain. Medical Hypotheses, 62(6), 876-879.
• Marks, G. A., Shaffery, J. P., Oksenberg, A., Speciale, S. G., & Roffwarg, H. P. (1995). A functional role for rem sleep in brain maturation. Behav Brain Res, 69(1-2), 1-11.
• Mirmiran, M., Scholtens, J., van de Poll, N. E., Uylings, H. B., van der Gugten, J., & Boer, G. J. (1983). Effects of experimental suppression of active (rem) sleep during éarly development upon adult brain and behavior in the rat. Brain Res, 283(2-3), 277-286.
• Zhang, J. (2004). Memory process and the function of sleep Archived 2006-03-20 di Wayback Machine. Journal of Théoretics.Vol 6-6.

Tumbu kaluar

• National Sleep Foundation
• National Center on Sleep Disorders Research
• Everything you wanted to know about sleep and sleep disorders
• American Academy of Sleep Medicine
• Find an accredited sleep center Archived 2006-04-02 di Wayback Machine
• Sleep Research Society
• How to Get Great Sleep
• Down for the Count Archived 2006-02-09 di Wayback Machine
• Tips for Sleeping Archived 2006-02-26 di Wayback Machine
• Sleep primer ti jurnal Nature
• Sleep Apnea, Isomina, Narcolepsy Foundational Resources Archived 2009-05-23 di Wayback Machine
• Sleep News
• TalkAboutSleep.com Nyadiakeun émbaran jeung sumberdaya ngeunaan 80+ gangguan saré
• The Basics of Sleep Behavior
• Getting the Sleep You Need: Sleep Stages, Sleep Tips and Aids Archived 2005-07-27 di Wayback Machine
• Sleep: Understanding its importance Archived 2006-02-17 di Wayback Machine (artikel ti thedoctorslounge.net)
• Going without sleep Jawaban Scientific American kana pananya ti masarakat
• Sleep and Obesity
• Neurobehavioral Consequenses of Sleep Dysfunction Archived 2006-04-20 di Wayback Machine
• Determinants of Obesity and Metabolic Dysfunction in Adolescents Archived 2006-06-14 di Wayback Machine
• Dysfunction Associated with Sleep-disordered Breathing Increases the Risk of Cardiovascular Morbidity and Mortality
• Improvement of Metabolic Function in Sleep Apnea Archived 2006-01-28 di Wayback Machine

Artikel ieu mangrupa taratas, perlu disampurnakeun. Upami sadérék uninga langkung paos perkawis ieu, dihaturan kanggo ngalengkepan.