Endog

Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas
Endog hayam (kénca) jeung puyuh (katuhu).

Endog, pikeun sababaraha sato, mangrupa zigot hasil fértilisasi ovum. Sato ovipar hartina sato nu ngendog, teu tumuwuh (paling aya gé saeutik) dina jero indungna. Ieu mangrupa cara baranahan rupa-rupa lauk, Amfibi, jeung réptil, sakabéh unggas, monotréma, sarta lolobana insékta jeung arachnid.[1]

Endog réptil, unggas, jeung monotréma dibungkus ku cangkang, boh nu leuleus atawa nu heuras. Endog "manuk onta" (burung unta, ostrich) nu beuratna nepi ka 1,5 kilo mangrupa sél tunggal pangbadagna nu kanyahoan, najan Aepyornis jeung dinosaurus nu geus parunah sabenerna endogna leuwih gedé, sedengkeun nu pangleutikna ti golongan unggas mah nyaéta endog bee hummingbird. Endog réptil jeung lolobana lauk ukuranana leuwih leutik, komo endog insékta jeung invertebrata lianna mah.

Impun salmon megar - larva ieu tumuwuh di sabudeureun sésa endogna - nu katémbong téh artéri, jeung jeroan séjénna.

Endog unggas[édit | édit sumber]

Sanggeus dibuahan, endog unggas diteundeun dina sayang ku indungna sangkan haneut nepi ka megarna.

Kelir[édit | édit sumber]

Kelir endog téh rupa-rupa gumantung satona. Nu nangtukeun kelir endog unggas nyaéta pigmén protoporfirin, biliverdin, jeung kelat séng jeung biliverdin. Pigmén ieu disékrésikeun ku sél-sél dina pinding oviduk. Kelir ieu bisa jadi penting pisan pikeun kamuflase atawa ciri.

Béda jeung unggas, endog réptil modérn mah kabéhanana gé bodas.

Struktur cangkang[édit | édit sumber]

Endog mah ilaharna lemes, tapi aya ogé nu kasar. Aya nu hérang, aya ogé nu ngaminyak sarta teu tembus cai.

Cangkang endog téh aya porian, sangkan nu can megar bisa ngarénghap. Endog hayam kampung, misalna, dina cangkangna téh aya kana 7500 pori.

Bentuk[édit | édit sumber]

Bentuk endog unggas lolobana lonyod nu rada méncos di salah sahiji sisina; kabentuk nalika endog dikaluarkeun tina oviduk indungna.

Prédasi[édit | édit sumber]

Aya sababaraha sato nu sok ngahakan endog, kayaning careuh, ganggarangan, jeung gagak. Aya ogé oray nu kadaharanana ukur endog.

Baca ogé[édit | édit sumber]

Sumber rujukan[édit | édit sumber]

  • Egg, Wikipédia édisi basa Inggris per 7 Désémber 2005
  1. Jonathan, Rigg (1862). A Dictionary of the Sunda Language of Java. Universitas Harvard: Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen.