Béijing

Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas
(dialihkeun ti Beijing)
Beijing (北京)

Temple of Heaven, lambang abadi Beijing
Location in the People's Republic of China
Beijing is highlighted on this map

Basic Information
Origin of name: běi - north
jīng - capital
"Northern Capital"
Abbreviation: Jīng
Area: 16,808 km² (29th)
Population (2004): 14,930,000 (26th) Municipality
approx. 7.5 million Urban Aréa
Density (2004): 888/km² (2nd) Municipality
GDP (2004):
 - per capita
CNY 428.3 billion (15th)
CNY 28,700 (2nd)
HDI (2005) 0.882 (2nd) — high
Major nationalities (2000): Han - 96%
Manchu - 2%
Hui - 2%
Mongolian - 0.3%
City trees: Chinese arborvitae
(Platycladus orientalis)
Pagoda tree
(Sophora japonica)
City flowers: Chrysanthemum
(Chrysanthemum morifolium)
Chinese rose
(Rosa chinensis)
Elevation: 43.5m
Coordinates: 39°54′20″N 116°23′29″E / 39.90556°N 116.39139°E / 39.90556; 116.39139
Postal code: 100000 - 102600
Area code: +86/10
License plate prefixes : 京A, C, E, F, H, J
京B (taxis)
京G (outside urban aréa)
京O (police and authorities)
京V (military héadquarters
& central government)
ISO 3166-2: cn-11
Time zone : UTC+8
Website : www.beijing.gov.cn
www.ebeijing.gov.cn (English)
Government
Administration Type: Municipality
CPC Beijing
Committee Secretary:
Liu Qi
Mayor: Wang Qishan
County-level divisions: 18
Township-level divisions: 273

Beijing [Ucapan Basa Inggris] (Basa Cina: 北京 [Chinese Pronunciation]; Pinyin: Běijīng; IPA: pei˨˩˦ tɕɪŋ˥˥), kota di kalereun China, nyaéta ibukota Republik Rakyat Cina (RRC). saméméhna dina Basa Inggris disebut Peking or Peiking [English Pronunciation]. Beijing salah sahiji tina opat kotamadya di RRC, nu sarua jeung propinsi di Cina sacara struktur administrasi. Kotamadya Beijing diwatesan ku Propinsi Hebei di kaler, kulon, kidul jeung sababaraha bagéan di wetan sarta Kotamadya Tianjin di beulak kidul.

Beijing kota kadua panggedéne dumasar kana jumlah pendudukna di Cina, sanggeus Shanghai. Beijing tempat sarana transportasi utama, sababaraha puluh jalan kareta, jalan raya sarta jalan tol kaluar jeung asup ti sagala arah. Beijing ogé salah sahiji tujuan penerbangan utama internasional ka Cina. Beijing disiapkeun keur pusat politik, pendidikan, jeung budaya Républik Rakyat Cina, sedengkeun Shanghai jeung Hong Kong keur widang ekonomi.

Beijing is salah sahiji Opat Ibukota Kota Cina Baheula tur bakal jadi tempat Olimpiade Musim Panas 2008.

Ngaran[édit | édit sumber]

Beijing (北京) sacara literatur "ibukota beulah kaler", sajajar sacara tradisi Asia Wetan nu ibukotana digambarkan dina ngaranna. Kota séjén nu ampir sarua nyaéta Nanjing (南京), Cina, hartina "ibukota beulah kaler"; Tokyo (東京), Jepang, jeung Đông Kinh (東京; ayeuna Hanoi), Vietnam, hartina "ibukota beulah wetan"; saperti Kyoto (京都), Jepang, jeung Gyeongseong (京城; ayeuna Seoul), Korea, hartina "ibukota".

Peking ngaran kota dina romanisasi Sistim Pos Pinyin, sarta sacara tradisional ngaran keur Beijing dina Basa Inggris. Watesan aslina ku misionaris Perancis opat ratus taun nu kaliwat, pakait jeung cara ngucapkeun bagéan tina robah sorea dina Basa Mandarin tina [kʲ] kana [tɕ]. ([tɕ] nu digambarkeun dina pinyin nyaéta j, nyaéta dia Beijing), sarta masih dipaké dina sababaraha basa (contona, dina Basa Portugis ngaranna Pequim).

Di Cina, kota mibanda loba ngaran. Antara taun 1928 [1] jeung 1949, disebutna Beiping (北平; Pinyin: Beiping; Wade-Giles: Pei-p'ing), hartina "Damey Bagean Kaler". Ngaranna robah — ku ngaleungitkeun unsur hartina "ibukota" (jing or king, 京) — nu ngagambarkeun kanyataan, ku pamaréntahan Kuomintang nu nangtukeun ibukota di Nanking (pinyin: Nanjing), Peking teu lana jadi ibukota Cina, sarta pamaréntahan "warlord" di Peking teu diaku.

Partey Komunis Cina malikeun deui kana ngaran Beijing (Peking) dina taun 1949 sarta mutuskeun yén Beijing jadi ibukota Cina. Pamaréntah Republik Cina di Taiwan teu pernah ngaku sacara formal parobahan ieu, sarta salila taun 1950-an jeung 1960-an ilhar di Taiwan keur Beijing disebutna Beiping nu hartina teu satuju sacara hukum kana RRC. Ayeuna, ampir sakabéh Taiwan, kaasup pamaréntah Républik Cina, maké Beijing, sanajan sababaraha peta Cina ti Taiwan masih maké ngaran heubeul dumasar kana wates politik saméméh taun 1949.

Yanjing (燕京; Pinyin: Yānjīng; Wade-Giles: Yen-ching) ngaran teu resmi séjén keur Beijing, hiji rujukan baheula dina State of Yan yén aya salila Zhou Dynasty. Ngaran ieu digambarkeun ku bir lokal Yanjing Beer sarta Yenching University, hiji institut nu geus dihijiekun jeung Universitas Peking. Salila Yuan Dynasty, Beijing disebut Khanbaliq nu disbeut Cambuluc dina itungan Marco Polo.

(Bagean sajarah di handap ngeunaan sajarah sejen ngaran Beijing.)

Sajarah[édit | édit sumber]

Geus aya kota sabudeureun Beijing dina milenium kahiji SM, sarta ibukota State of Yan, salah sahiji kakuatan dina Periode Perang Nagara, geus nangtukeun yén Ji (T: 薊 / S: 蓟), deukeut Beijing modérn. Ilahar disebut yén Ji nu ngamimitian Beijing tapi Ji geus ditinggalkeun saméméh abad ka 6 AD. Tempat sesa-sesa pastina Ji remains teu dipikanyaho, sanajan loba usaha dina waktu-waktu ayeuna keur néangan éta tempat.

Salila dinasti Sui (581-618) jeung Tang (618-907), ngan minangkaan leutik kota aya di ieu wewengkon. Loba sajak baheula nu asalna ti kota nu leungit ieu, sahiji sahij bukti ngeunaan ayana ieu kota.

Dina taun 936, Dinasti Jin Panungtung (936-947) Cina beulah kaler minangkaan gedé wates di kaler panghareupna, kaasup Beijing modérn, nepi Khitan Liao Dynasty dina abad ka-10. Dina taun 938, Liao Dynasty nyiepakeun ibu kota kadua nu ayeuna Beijing, jeung disebut Nanjing ("Ibukota Beulah Kidul"). Dina taun 1125, Jurchen Jin Dynasty ngawasa Liao, sarta dina taun 1153 mindahkeun ibukota Liao Nanjing, disebutna Zhongdu (中都), "ibukota pusat." Zhongdu ayana di tengah-tengah nu ayeuna sabudeureun Tianningsi, rada ka beulah kidul kulon ti pusat Beijing.

Mongol ngancurkeun Zhongdu dina taun 1215 tur ngawangun deui beulah kaler ibukota Jin dina taun 1267. Dina raraga ngawasa sakabéh Cina, Dinasti Yuan (Mongol) "pendiri" Kublai Khan ngaranan ibukotana Khanbaliq (Basa Mongol hartina "Istana Khan") atawa Dadu (大都, Basa Cina "ibukota utama"). Tempat ieu disebut Cambuluc dina catetan Marco Polo. Sabenerna, Kublai Khan, hayang jadi kaisar sakuliah Cina, nangtukeun ibu di ieu tempat keur gaganti tempat di tengah Cina sabab leuwih deukeut ka pusat kakuatan di Mongol. Kawijakan Khan naekkeun status kota dina kaayaan kakuatan Cina di beulah kaler tur mimiti kota Beijing ayeuna. Khanbaliq aya di beulah kaler kota Beijing modérn. Watesan ayeuna nyaéta 2nd Ring Road, jeung watesan beulah kaler antara 3rd jeung 4th Ring Road. Di dinya masih bisa kapanggih tembok sesa-sesa dinasti Mongol.

Sanggeus Dinasti Yuan runtuh dina taun 1368, ieu kota diwangun deui ku Dinasti Ming tur dingaranan Shuntian (順天). Dina 1403, Kaisar Ming Katilu, Yongle mindahkeun ibukota Ming ti Nanjing (Nanking) tu ngarananan Beijing (Peking) (北京), "ibukota kaler", nu ayana di kaler. Kaisar Yongle ogé nu méré ngaran modérn. Beijing salila Dinasti Ming siga kaayaan ayeuna, tur tembok kota éra Dinasti Ming disebut tembok kota Beijing masih aya nepi ka kiwari, basa diruntuhkeun tur diwangun jadi 2nd Ring Road di éta tempat.

Beijing jadi kota panggedéna di dunya ti taun 1425 nepi ka taun 1650 tur ti taun 1710 nepi ka taun 1825 [2].

Kota Terlarang diwangun sanggeus (1406-1420), dituturkuen nu Kuil Abadi (1420), tur sababaraha proyek séjénna. Tian'anmen, cikal bakal lambang Republik Rakyat Cina jeung sabudureunna diduruk dua kali tur rengke diwangun dina taun 1651.

The Kota terlarang, istana Kaisar Dinasti Ming jeung Qing.
Gambar:BeijingFromTian'anmenChenglouJul2004.jpg
Lapangan Tian'anmen, ditempo ti Gedong Tian'anmen Chenglou (diphoto Juli 2004).

Sanggeus Manchu ngagulingkuen Dinasti Ming tur ngawangun Dinasti Qing di ieu tempat, Beijing ditangteukun jadi ibu kota Cina salila périodeu Qing. Beijing jadi benteng pertahanan luar salila Pemberontakan Boxer dina taun 1900.

Revolusi Xinhai taun 1911, hayang ngarobah aturan Qing kur republik, asalna nangtukeun ibukota di Nanjing. Sanggeus panguasa Qing pangluhurna Yuan Shikai ngundurkeun manéh salaku Kaisar Qing di Beijing tur hasilna revolusi, para revolusioner di Nanjing narima Yuan jadi présidén anyar Republik China, tur ibukotana di Beijing.

Kota-kota[édit | édit sumber]

Kota-kota nu kaasup kana Kotamadya Beijing tapi saluareun daerah urban nyaéta:

Bagean administrasi[édit | édit sumber]

Kotamadya Beijing ayeuna kabagi kana 18 sub-bagéan administrasi, satuan tingkat wilayah diatur langsung ku kotamadya (bagéan tingkat-kadua). Aya 16 distrik jeung 2 wilayah.

Daerah urban jeung suburban kota dibagi kana dalapan distrik:

District Population (2000 census) Aréa (km²) Density (per km²)
Dongcheng District (东城区: Dōngchéng Qū) 536,000 24.7 21,700
Xicheng District (西城区: Xīchéng Qū) 707,000 30.0 23,567
Chongwen District (崇文区: Chóngwén Qū) 346,000 15.9 21,761
Xuanwu District (宣武区: Xuānwǔ Qū) 526,000 16.5 31,879
Chaoyang District (朝阳区: Cháoyáng Qū) 2,290,000 470.8 4,864
Haidian District (海淀区: Hǎidiàn Qū) 2,240,000 426.0 5,258
Fengtai District (丰台区: Fēngtái Qū) 1,369,000 304.2 4,500
Shijingshan District (石景山区: Shíjǐngshān Qū) 489,000 89.8 5,445
City proper + inner suburbs 8.50 million 1377.9 6,171