Kangker bayah

**Kanker paru-paru**
*Klasifikasi jeung sumber luar*
	Foto rontgen dada anu nyangkaruk tumor dina bayah (ditandaan ku arah)
ICD-10	C33.-C34.
ICD-9	162
DBPanyakit	7616
MedlinePlus	007194
eMedicine	med/1333 med/1336 emerg/335 radio/807 radio/405radio/406
MeSH	D002283

Kangker bayah mangrupa panyakit kangker anu asalna tina organ bayah. Anu kakeunaan ieu kangker téh biasana jalma anu mindeng ngaroko.^[1] Jalma anu teu ngaroko ogé bisa kakeunaan ieu panyakit kalayang faktor résiko tina gaya hirup, lingkungan jeung génétika. Tina gaya hirup nyaéta jadi ngaroko pasif jeung kadaharan. Mindeng pisan cicing atawa gaul di lingkungan jalma anu mindeng ngaroko jadi ancaman anu daria kakeunaan panyakit kangker bayah. Lian ti éta, konsumsi dahareun anu kurang séhat ogé jadi faktor panangtu. Mindeng ngadahar sayur jeung bungbuahan jadi kabiasan anu hadé keur ngurangan zat karsinogén tina haseup roko, hartina bisa mantuan nu jadi ngaroko aktif jeung pasif sangkan teu keuna ieu kangker. Patali jeung faktor lingkungan gas radon miboga peran aktif ngabalukarkeun kangker bayah. Ieu gas teu boga warna jeung bau kawangun sacara alami tina maluguranana zat radioaktif saperti uranium. Gas radon asalna tina jero taneuh, ngulibek dina bangunan imah anu can jadi atawa babatuan anu miboga radioaktif luhur. Gas radon anu dileupaskeun bakal asup ka jero imah tina lolongkrang bangunan imah. Ku kituna, jalma anu cicing dina ruangan handapeun taneuh atawa di imah lanté handap bisa kakeunaan gas radon anu ngabahayakeun. Faktor génétika mah biasana aya riwayat kulawargana anu kakeunaan kangker bayah boh anu sok ngaroko atawa tara ngaroko.^[2]

Wanda

Kangker bayah karsinoma sél leutik, ieu kangker tumerap ka jalma anu mindeng pisan ngaroko dina sapopoéna kalayan bisa nyaliara kana sakabéh organ awak dina waktu anu sakeudeung. Ngan, ieu kangker jarang tumerap ka manusa lamun dibandingkeun jeung wanda anu lian. Ku kituna, sakali kakeunaan téh lolobana bakal langsung aya dina tingkatan anu parna pisan ti prosés diagnosis mula jeung hésé nyalametkeunana atawa stadium ahir.
Kangker bayah karsinoma lain sél leutik, ieu kangker sél-sélna leuwih badag tibatan wanda anu mimiti kalayan loba tumerap ka manusa anu sok ngaroko atawa anu tara ngaroko. Keur prosés ngubaranana bisa rada lila, sabab nyaliarana teu sagancang kangker karsinoma sél leutik. Wanda sél kangker karsinoma lain sél leutik ngawengku adenocarcinoma, squamous cell carcinoma, jeung large cell carcinoma.^[1]

Gejala

Nyeri dina sabudeureun dada.
Batuk anu beuki lila beuki parna.
Pasualan sistem pernafasan.
Aya getih dina reuhak waktu kaluar sanggeus batuk anu asalna tina bayah.
Sora jadi serak.
Karasa kurang énak lamun ngeleg.
Beurat awak beuki lila beuki nyirorot.
Gancang ngarasa capé sanggeus ngalakukeun kagiatan atawa dina kaayaan rinéh.
Radang jeung mepetna saluran bayah.
Bareuhna kelenjar getah bening dina dada sabudeureun bayah.
Lamun ieu panyakit ngalaman komplikasi bisa karasa gejala eungap lamun ambekan, nyeri sakuliah awak anu kaliwat saking dina stadium ahir, aya cacai dina dada (efusi pleura), jeung kangker anu geus nyaliara kana organ awak anu lian (metastasis).^[1]

Diagnosis

Rontgen dada, nyaéta diagnosis utama keur muguhkeun panyakit kangker bayah. Tumor dina bayah bakal katémbong dina sinar x kalawan warna bodas kulawu.
CT Scan, dilakukeun sanggeus x-ray. CT Scan ngagunakeun sinar x dina komputer keur meunangkeun gambar babagian awak anu jéntré. Lian ti éta, pamariksaan séjén ogé dibutuhkeun kawas MRI jeung PET Scan.
Biopsi jeung bronkoskopi, nyaéta prosedur keur nempo saluran pernafasan belah jero jeung nyokot conto sél keur pamariksaan (biopsi). Lian ti éta, bisa nyocot jaringan kelenjar getah bening keur nangtukeun naha tumor atawa sél kangker bayah.^[3]

Rujukan

↑ ^a ^b ^c Hapsari, Anissa. "Kanker Paru: Gejala, Penyebab dan Cara Mengobati". Hello Sehat (dalam id-ID). 16-01-2020. Diakses tanggal 2021-05-19.
↑ Aulia. "Alasan-Alasan Mereka yang Bukan Perokok Bisa Terkena Kanker Paru-Paru". Direktorat P2PTM (dalam Indonesian). 07-12-2016. Diakses tanggal 2021-05-20. Archived 2021-05-20 di Wayback Machine
↑ Priandarini, Lucia. "Kanker Paru | Tanda dan Gejala, Penyebab, Cara Mengobati, Cara Mencegah". SehatQ (dalam Indonesian). 10-03-2021. Diakses tanggal 2021-05-20. Archived 2021-05-20 di Wayback Machine

[:0-1] Hapsari, Anissa. "Kanker Paru: Gejala, Penyebab dan Cara Mengobati". Hello Sehat (dalam id-ID). 16-01-2020. Diakses tanggal 2021-05-19.

[2] Aulia. "Alasan-Alasan Mereka yang Bukan Perokok Bisa Terkena Kanker Paru-Paru". Direktorat P2PTM (dalam Indonesian). 07-12-2016. Diakses tanggal 2021-05-20. Archived 2021-05-20 di Wayback Machine

[3] Priandarini, Lucia. "Kanker Paru | Tanda dan Gejala, Penyebab, Cara Mengobati, Cara Mencegah". SehatQ (dalam Indonesian). 10-03-2021. Diakses tanggal 2021-05-20. Archived 2021-05-20 di Wayback Machine

[1]

[2]

[3]