Gabus

Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas

Gabus
Channa striata, after Bleeker, 1879
Status konservasi
Klasifikasi ilmiah edit
Missing taxonomy template (fix): Channa
Spésiés:
Ngaran binomial
Template:Taxonomy/ChannaChanna striata
(Bloch, 1793)
Distribution of Channa striata.[2]

Madagascar reports are misidentifications of C. maculata[3][4]

Sinonim[5]
  • Ophicephalus striatus Bloch, 1793
  • Channa stiata (Bloch, 1793)
  • Ophiocephalus wrahl Lacépède, 1801
  • Ophiocephalus chena Hamilton, 1822
  • Ophicephalus planiceps Cuvier, 1831
  • Ophiocephalus vagus Peters, 1868
  • Ophiocephalus philippinus Peters, 1868

Gabus; Channa striatus nyaéta hiji lauk anu asalna tina kulawarga channidae.[6]

Channa striatus loba kapanggih hirup di susukan atawa situ di Sulawesi, Kapuloan Sunda, Maluku. Saméméhna teu dipikanyaho ti Irian Jaya, Nugini, tapi dikumpulkeun dina aliran deukeut Bintuni di Semenanjung Vogelkop.[6]

Di alam bébas lauk gabus beuratna bisa nepi ka 2.5 kg kalawan panjang 50 cm, ieu kungsi kapanggih di susukan di India kahakananna sabangsaning lauk leutik, hurang, cacing, bancét, jeung sajabana.[6]

Di daérah Sumatra ieu lauk jadi bahan utama pikeun kadaharan jeung bahan nyieun kurupuk, pémpék, lauk asin, jeung sajabana.[7]

Habitat[édit | édit sumber]

Lauk gabus loba kapanggih di Indonésia, utamana di susukan, rawa, dam, di Sumatra, Jawa jeung Kalimantan. Di dunya, distribusi lauk gabus nepi ka Malaysia, Kamboja, India, Myanmar, Bangladésh, Laos, Viétnam, Thailand.[7]

Lauk gabus bisa hirup dina cai kiruh tur garing sabab boga alat eungapan/ngarénghap anu disebut labirin.[7] Lauk gabus mangrupakeun lauk anu teritorial. Lauk gabus mijah dina usum hujan ti Oktober nepi ka Désémber: Sacara husus, genus Channa nyaéta lauk anu bisa hirup di cai kalawan ciri pH asam 7-8, jerona 1-2 m suhu 23. -27 ° C, oksigén leyur rélatif kurang, sarta CO, jangkung.[7] Dumasar kana kelir cai, lauk ieu ogé bisa adaptasi jeung lingkungan anu eusina humus luhur tina gambut.[7]


Ngaran daérah[édit | édit sumber]

Channa striatus sok disebut ogé aruan, haruan (Melayu jeung Banjar); kokolan (Batawi); kitu deui bayong, bogo, slipperygan, kutukan (Jawa).[7] Aya sababaraha jenis lauk gabus ilahar kapanggih di Indonésia. Anu kahiji nyaéta Channa striata mindeng kapanggih sarta ngabogaan ukuran awak anu teu badag teuing. Kadua nyaéta Channa micropeltes atawa mindeng disebut "gabus toman" Jinis gabus ieu ageung kalayan panjangna dugi ka I m sareng beurat 5 kg.[7] Inpormasi anu sanésna (Said, 2006) nyatakeun yén aya sababaraha Jinis séjén Channa di lebak Walungan Musi, nyaéta serandang (Channa pleurophthalmus), sarko (Channa lucius), persuasi (Channa cyanospilos), jeung jalai. (Channa marulioides). Sanajan kitu, ayana jarang kapanggih.[7]

Ciri mandiri[édit | édit sumber]

Awakna manjang semu buleud; huluna gepéng (kawas oray); cécépét buntutna buleud. Kelir tonggong jeng awakna poék sarta borontok kombinasi kelir hideung nepi ka semu konéng, palebah beuteungna bodas; sungutna rubak bisa calawak kalayan huntuna rangéténg.[6]

Kandungan kimia[édit | édit sumber]

Ekstrak lauk gabus mibanda asam lemak saperti EPH, DHA, asam palmitat, asam oleat, jeung asam stearat.[8]

Mangpaat ubar[édit | édit sumber]

Sagigireun dimangpaatkeun pikeun lauk pauk, lauk gabus geus ditalungtik ku dababaraha nagara pikeun ubar. [9]Hiji formulasi tina ékstrak lauk gabus anu kabuktian mujarab pikeun nurunkeun kadar gula getih ku cara ngahijikeun sareng ékstrak lauk gabus (Channa striata) anu ngagaduhan kagiatan nyageurkeun tatu gangren dina pasén diabétes sareng tatu saatos operasi, dipiharep janten hiji antidiabétik. [8] Kabuktian ékstrak lauk gabus ieu bisa ngurangan kadar gula getih nepika 86,00%, leuwih gedé ti glibenclamide ku 76% nu dipaké salaku kontrol positif.[8] Kandungan albumin dina lauk gabus mibanda kagunaan pikeun nyingkahan sitokin proinflamasi tayalian TNFα dan IFNγ, bisa ngubaran hipoalbumin utama ka jalma anu ngarandapan inflamasi panyakit nahun (kronis) kayaning gagal ginjal sarta kurang asupan protéin.[8]


Dicutat tina[édit | édit sumber]

  1. Chaudhry, S.; de Alwis Goonatilake, S.; Fernado, M.; Kotagama, O. (2019). "Channa striata". IUCN Red List of Threatened Species (IUCN) 2019: e.T166563A60591113. doi:10.2305/IUCN.UK.2019-3.RLTS.T166563A60591113.en. https://www.iucnredlist.org/species/166563/60591113. Diakses pada 19 November 2021. 
  2. Courtenay Jr.; Walter R.; James D. Williams. "Snakeheads (Pisces, Channidae): A biological synopsis and risk assessment". U.S. Geological Survey. 
  3. Salah ngutip: Tag <ref> tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernama FlUsgs
  4. Salah ngutip: Tag <ref> tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernama bishopm2004
  5. Froese, Rainer and Pauly, Daniel, eds. (2019). "Channa striata" in FishBase. August 2019 version.
  6. a b c d Phen, Toel Bun Thang, Eric Baran, Leng Sy Vann, Chheng (2004). Biological reviews of important Cambodian fish species, based on fishbase 2004 Volume 1Phen, Toel Bun Thang, Eric Baran, Leng Sy Vann. Jakarta: WorldFish. p. 3. ISBN 9789832346487.  Disungsi15 Mei 2024
  7. a b c d e f g h Iriana Kusmini, Rudhy Gustiano, Vitas Atmadi Prakoso, MH Fariduddin Ath-thar, Irin (2016). BUDIDAYA IKAN GABUSIriana Kusmini, Rudhy Gustiano, Vitas Atmadi Prakoso, MH Fariduddin Ath-thar. London: Penebar Swadaya Grup. p. 16. ISBN 9789790026322.  Disungsi15 Mei 2024
  8. a b c d Andi Suhendi, Muhtadi, (2010). Pengembangan Obat Herbal Antidiabetes dan Antiinflamasi Berbahan Dasar Ikan Gabus (Channa striata)Andi Suhendi. Jakarta: Muhammadiyah University Press. p. 3. ISBN 9786023614660.  Disungsi15 Mei 2024
  9. Hoang Duy, Tran Trong Dao, Ivan Zelinka, Sang Bong Kim, Tran Thanh Phuong, Vo (2017). AETA 2017 - Recent Advances in Electrical Engineering and Related Sciences: Theory and ApplicationHoang Duy, Tran Trong Dao, Ivan Zelinka, Sang Bong Kim, Tran Thanh Phuong. London: Springer. p. 16. ISBN 9783319698144.  Disungsi15 Mei 2024