Lompat ke isi

Finlandia: Béda antarrépisi

Édit tutumbu
Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas
Jelajahi riwayat secara interaktif
← Éditan saméméhnaÉditan salajengna →
Konten dihapus Konten ditambahkan
Visual (béta)Téks wiki
Tidak ada ringkasan suntingan
Tag: Éditan sélular Éditan wéb HP
Hasnanf (obrolan | kontribusi)
77 suntingan
Tag: Dikembalikan Édit visual
Baris ka-1: Baris ka-1:
{{Cite book|title=Upheaval|last=Diamond|first=Jared|publisher=Kepustakaan Populer Gramedia|year=2022|isbn=978-602-481-849-4|location=Jakarta|pages=55-96}}
{{Infobox Country
|native_name = ''Suomen tasavalta''<br />Republiken Finland
|conventional_long_name = Républik Finlandia
|image_flag = Flag_of_Finland.svg
|image_coat = Coat of arms of Finland.svg
|image_map = EU-Finland.svg
|national_anthem = ''[[Maamme]]{{spaces|2}}<small>([[Basa Finlandia]])</small><br />''[[Maamme#Vårt land|Vårt land]]{{spaces|2}}<small>([[Basa Swédia]])''<br />"Lemah urang"</small>
|map_caption = {{map caption|location_color=héjo kolot|region=[[Éropa]]|region_color=kulawu kolot|subregion=[[Uni Éropa]]|subregion_color=héjo|legend=EU-Finland.svg}}
|official_languages = [[Basa Finlandia]], [[Basa Swédia]]
|regional_languages = [[Basa Suomi]]
|demonym = [[Urang Finlandia|Finns, Finnish]]
|capital = [[Hélsinki]]
|latd=60 |latm=10 |latNS=N |longd=024 |longm=56 |longEW=E
|largest_city = ibu kota
|religion = [[Lutheranisme|Lutheran]]
|government_type = [[Républik Parleménter]]<ref>{{en}}Formerly a semi-presidential republic, it's now a parliamentary republic according to David Arter, First Chair of Politics at Aberdeen University, who in his "Scandinavian Politics Today" (Manchester University Press, revised 2008), quotes Jaakko Nousiainen in "From semi-presidentialism to parliamentary government" in Scandinavian Political Studies 24 (2) p95–109 as follows: "There are hardly any grounds for the epithet 'semi-presidential'." Arter's own conclusions are only slightly more nuanced: "The adoption of a new constitution on 1 March 2000 meant that Finland was no longer a case of semi-presidential government other than in the minimalist sense of a situation where a popularly elected fixed-term president exists alongside a prime minister and cabinet who are responsible to parliament (Elgie 2004: 317)". According to the Finnish Constitution, the President has no possibility to rule the government without the ministerial approval, and does not have the power to dissolve the parliament under his or her own desire. Finland is actually represented by its Prime Minister, and not by its President, in the Council of the Heads of State and Government of the European Union.</ref>
|leader_title1 = [[Daptar présidén Finlandia|Présidén]]
|leader_title2 = [[Daptar perdana menteri Finlandia|Perdana menteri]]
|leader_title3 = ''Perdana Menteri katunjuk''
|leader_name1 = [[Alexander Stubb]]
|leader_name2 = [[Petteri Orpo]]
|leader_name3 = ''[[Jussi Halla-aho]]''
|accessionEUdate = 1 Januari [[1995]]
|area_rank = ka-64
|area_magnitude = 1 E11
|area_km2 = 338,424
|area_sq_mi = 130,596 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|percent_water = 10
|population_estimate = 5,374,781
|population_estimate_rank = ka-112
|population_estimate_year = 2010
|population_census = 5,180,000
|population_census_year = 2000
|population_density_km2 = 16
|population_density_sq_mi = 40 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|population_density_rank = ke-201
|GDP_PPP = $185.979 billion<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2011&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=172&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=52&pr.y=4|title=Finland|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2011-04-21}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111011210351/http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2011&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=172&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=52&pr.y=4 |date=2011-10-11 }}</ref>
|GDP_PPP_rank =
|GDP_PPP_year = 2010
|GDP_PPP_per_capita = $34,585<ref name=imf2/>
|GDP_PPP_per_capita_rank =
|GDP_nominal = $239.232 billion<ref name=imf2/>
|GDP_nominal_rank =
|GDP_nominal_year = 2010
|GDP_nominal_per_capita = $44,488<ref name=imf2/>
|GDP_nominal_per_capita_rank =
|sovereignty_type = [[Sajarah Finlandia|Kamerdékaan]]
|sovereignty_note =
|established_event1 = [[Kaadipatian Ageung Finlandia|Otonomi]] <br /><small>ti [[Sajarah Swédia (1772–1809)#léhna Finlandia|Swédia]]''</small>
|established_event2 = [[Déklarasi kamerdékaan Finlandia|Déklarasi]]<br /><small>ti [[Républik Federatif Sosialis Soviét Rusia|Bolshevik Rusia]]</small>
|established_event3 = Diakuan
|established_date1 = ''29 Maret 1809''
|established_date2 = 6 Désémber 1917
|established_date3 = 4 Januari 1918
|HDI = {{increase}}&nbsp;0.871<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf|title=Human Development Report 2010|year=2010|publisher=United Nations|accessdate=5 November 2010}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101121150504/http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf |date=21 November 2010 }} and {{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table2.pdf|title=Human Development Index trends, 1980–2010|year=2010|publisher=United Nations|accessdate=7 November 2010}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120401190207/http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table2.pdf |date=1 April 2012 }}</ref>
|HDI_rank = ka-16
|HDI_year = 2010
|HDI_category = <span style="color:#090;">luhur&nbsp;pisan</span>
|FSI = 18.5
|FSI_year = 2007
|FSI_rank = ka-176
|FSI_category = <span style="color:#090;">Bisa nahan</span>
|Gini = 26.9
|Gini_year = 2000
|Gini_category = <span style="color:#090;">handap</span>
|currency = [[Euro]] ([[Tanda Euro|€]])¹
|currency_code = EUR
|country_code =
|time_zone = [[Wanci Éropa Wétan|EET]]
|utc_offset = +2
|time_zone_DST = [[Wanci Usum Panas Éropa Wétan|EEST]]
|utc_offset_DST = +3
|date_format = d.b.tttt
|drives_on = tengen
|cctld = [[.fi]], [[.ax]] ²
|calling_code = [[Nomor Télépon di Finlandia|358]]
|footnote1 = Saméméh 2002: [[Markka Finlandia]]
|footnote2 = [[.eu]] ogé dianggo
}}
'''Républik Finlandia''' ([[basa Finlandia]]: '''Suomen tasavalta''', [[Basa Swédia]]: '''Républiken Finland''') mangrupa hiji nagara [[Skandinavia]] nu kaasup ogé nagara [[Nordik]]. Nagara ieu aya di [[Eropa Kalér]] jeung mangrupa anggota [[Uni Eropa]]. Finlandia tepung wates jeung [[Swédia]], [[Norwégia]], jeung [[Rusia]] upami wates lautna nyaéta [[Laut Baltik]] di barat daya, [[Teluk Finlandia]] di [[kidul]], jeung [[Teluk Bothnia]] di [[kulon]]. Ibu kota nagara ieu nyaéta [[Hélsinki]].
'''Républik Finlandia''' ([[basa Finlandia]]: '''Suomen tasavalta''', [[Basa Swédia]]: '''Républiken Finland''') mangrupa hiji nagara [[Skandinavia]] nu kaasup ogé nagara [[Nordik]]. Nagara ieu aya di [[Eropa Kalér]] jeung mangrupa anggota [[Uni Eropa]]. Finlandia tepung wates jeung [[Swédia]], [[Norwégia]], jeung [[Rusia]] upami wates lautna nyaéta [[Laut Baltik]] di barat daya, [[Teluk Finlandia]] di [[kidul]], jeung [[Teluk Bothnia]] di [[kulon]]. Ibu kota nagara ieu nyaéta [[Hélsinki]].


== Sajarah ==
== Sajarah ==
{{utama|Sajarah Finlandia}}
{{utama|Sajarah Finlandia}}
Sajarah Finlandia anu kacatet dimimitian ti taun 1100 M, nu mana kapibogaan nagara ieu masih diparebutkeun antara [[Swédia]] jeung [[Rusia]].<ref name=":0">{{Cite book|title=Upheaval|last=Diamond|first=Jared|publisher=Kepustakaan Populer Gramedia|year=2022|isbn=978-602-481-849-4|location=Jakarta|pages=55-96}}</ref> Ti taun [[1154]], nagara ieu geus mangrupa bagian Karajaan [[Swédia]].
Ti taun [[1154]], nagara ieu geus mangrupa bagian Karajaan [[Swédia]]. Dina [[abad ka-18]], nagara ieu geus dikawasaa ku tentara [[Rusia]] dua kali. Dina taun [[1808]], Finlandia geus ditalukan tentara Kaisar [[Aleksandr I]] sarta minangka kadipatén ageung otonom dina [[Kakaisaran Rusia]] nepi ka ahir taun [[1917]].


Dina [[abad ka-18]], nagara ieu geus dikawasa ku tentara [[Rusia]] dua kali. Dina taun [[1808]], Finlandia geus ditalukan tentara Kaisar [[Aleksandr I]] sarta minangka kadipatén ageung otonom dina [[Kakaisaran Rusia]] nepi ka ahir taun [[1917]]. Di handap kawasa [[Kakaisaran Rusia]], wilayah otonom Finlandia bisa miboga parlemen jeung mata uang sorangan, sarta Kakaisaran Rusia henteu maksakeun kudu maké [[basa Rusia]]. Sanajan kitu, ti saprak [[Nikolai II]] jadi [[tsar]], Finlandia dipimpin ku gubernur [[Bobrikov]] anu ngabalukarkeun kakuasaanna jadi oprésip. Ku sabab éta, ngadeukeutan ka ahir Perang Dunia I, [[6 Désémber]] [[1917]], sababaraha [[bulan]] saenggeus [[Révolusi Bolshévik]] di [[Rusia]], Finlandia ngadéklarasikeun kamerdékaanna.<ref name=":0" /> Sanajan kitu, nagara ieu miboga kamerdékaan nu resmi dina [[3 Januari]] [[1918]].
⚫
Dina [[6 Désémber]], [[1917]], sababaraha [[bulan]] saenggeus [[Révolusi Bolshévik]] di Rusia, Finlandia geus ngadéklarasian kamerdékaanna. Sanajan kitu, nagara ieu miboga kamerdékaan nu resmi dina [[3 Januari]] [[1918]] jeung paséa ngeunaan wawatesan geus diréngsékeun saenggeus [[Pajangjian Tartu]] ditandatanganan dina [[1920]]. Tapi, ancaman [[Uni Soviét]] heunteu eunggeus di ditu hungkul. Wanci [[Perang Dunya II]], Finlandia geus nolak Uni Soviét dua kali: kahiji dina [[Perang Usum Tiis]] antara [[1939]]–[[1940]] jeung Perang Sambungan antara [[1941]]–[[1944]]. Dina 1944, Finlandia sakali deui ditarajang, ayeuna ku pihak [[Jérman]] dina [[Perang Laplandia]] 1944-[[1945]], di mana tentara Finlandia hasil nundung tentara Jérman ti beulah [[kalér]] Finlandia. Sanggeus perang, pamaréntah Finlandia geus miboga pajangjian jeung tatanggana nyaéta [[Uni Soviét]], antara [[1947]]-[[1948]] sarta masihan sababaraha wewengkonna ([[Karélia]], [[Salla]], jeung [[Petsamo]]) ka nagara éta.

Kamerdékaan Finlandia tuluy ngakibatkeun [[Perang Saudara Finlandia]], antara [[Golongan Bodas]], nyaéta prajurit Finlandia anu dilatih jeung dibantuan ku [[Jérman]] anu mendarat di Finlandia, ngalawan [[Golongan Beureum]], nyaéta urang [[komunis]] Finlandia jeung prajurit [[Rusia]] anu masih ditugaskeun di Finlandia. [[Mei 1918]], [[Golongan Bodas]] meunang dina éta perang. Jumlah korban ti [[Golongan Beureum]] aya 8.000 jalma anu tiwas katémbak, jeung 20.000 séjénna tiwas akibat kalaparan nalika ditahan di kamp-kamp konséntrasi.<ref name=":0" />

Ti taun 1920-an nepi ka 1930-an, Finlandia masih kénéh aya di handap ancaman Rusia nu harita geus jadi Uni Soviet. Dua nagara éta miboga idéologi anu pasalingsingan. Finlandia mangrupa nagara démokrasi kapitalis liberal, sedengkeun Uni Soviet mangrupa nagara diktator komunis anu réprésip. Rasa kasieunan yén Uni Soviét bakal ngarebut deui wewengkon Finlandia jadi ancaman jeung téror jang padumuk jeung pamaréntah Finlandia.<ref name=":0" />

⚫
Ancaman [[Uni Soviét]] heunteu eunggeus di ditu hungkul. Wanci [[Perang Dunya II]], Finlandia geus nolak Uni Soviét dua kali: kahiji dina [[Perang Usum Tiis]] antara [[1939]]–[[1940]] jeung Perang Sambungan antara [[1941]]–[[1944]]. Dina 1944, Finlandia sakali deui ditarajang, ayeuna ku pihak [[Jérman]] dina [[Perang Laplandia]] 1944-[[1945]], di mana tentara Finlandia hasil nundung tentara Jérman ti beulah [[kalér]] Finlandia. Sanggeus perang, pamaréntah Finlandia geus miboga pajangjian jeung tatanggana nyaéta [[Uni Soviét]], antara [[1947]]-[[1948]] sarta masihan sababaraha wewengkonna ([[Karélia]], [[Salla]], jeung [[Petsamo]]) ka nagara éta.


Saenggeus perang, Finlandia aya dina kaayaan nu bahaya salaku nagara panyangga antara kawasa ageung komunis [[Uni Soviét]] jeung nagara démokratis nu lian di Éropa. Ku kituna, dina taun 1948, nagara ieu kapaksa nandatanganan pajangjian Finlandia–Soviét nyaéta Pajangjian Sosobatan, Kerja sama, jeung silih nguntungkeun, nu kawanoh ogé salaku [[Pajangjian YYA]]. Pajangjian ieu penting pikeun mastikeun lumangsungna Finlandia salaku hiji nagara [[kapitalis]] démokratis. Dumasarna mah dina pajangjian ieu, Finlandia kedah minangka nagara nétral wanci [[Perang Tiis]] jeung ngabendung tarajangan nanaon wéh ka Uni Soviét liwat Finlandia.
Saenggeus perang, Finlandia aya dina kaayaan nu bahaya salaku nagara panyangga antara kawasa ageung komunis [[Uni Soviét]] jeung nagara démokratis nu lian di Éropa. Ku kituna, dina taun 1948, nagara ieu kapaksa nandatanganan pajangjian Finlandia–Soviét nyaéta Pajangjian Sosobatan, Kerja sama, jeung silih nguntungkeun, nu kawanoh ogé salaku [[Pajangjian YYA]]. Pajangjian ieu penting pikeun mastikeun lumangsungna Finlandia salaku hiji nagara [[kapitalis]] démokratis. Dumasarna mah dina pajangjian ieu, Finlandia kedah minangka nagara nétral wanci [[Perang Tiis]] jeung ngabendung tarajangan nanaon wéh ka Uni Soviét liwat Finlandia.

Révisi nurutkeun 30 April 2024 16.57

Diamond, Jared (2022). Upheaval. Jakarta: Kepustakaan Populer Gramedia. pp. 55–96. ISBN 978-602-481-849-4.  Républik Finlandia (basa Finlandia: Suomen tasavalta, Basa Swédia: Républiken Finland) mangrupa hiji nagara Skandinavia nu kaasup ogé nagara Nordik. Nagara ieu aya di Eropa Kalér jeung mangrupa anggota Uni Eropa. Finlandia tepung wates jeung Swédia, Norwégia, jeung Rusia upami wates lautna nyaéta Laut Baltik di barat daya, Teluk Finlandia di kidul, jeung Teluk Bothnia di kulon. Ibu kota nagara ieu nyaéta Hélsinki.

Sajarah

  Artikel utama: Sajarah Finlandia.

Sajarah Finlandia anu kacatet dimimitian ti taun 1100 M, nu mana kapibogaan nagara ieu masih diparebutkeun antara Swédia jeung Rusia.[1] Ti taun 1154, nagara ieu geus mangrupa bagian Karajaan Swédia.

Dina abad ka-18, nagara ieu geus dikawasa ku tentara Rusia dua kali. Dina taun 1808, Finlandia geus ditalukan tentara Kaisar Aleksandr I sarta minangka kadipatén ageung otonom dina Kakaisaran Rusia nepi ka ahir taun 1917. Di handap kawasa Kakaisaran Rusia, wilayah otonom Finlandia bisa miboga parlemen jeung mata uang sorangan, sarta Kakaisaran Rusia henteu maksakeun kudu maké basa Rusia. Sanajan kitu, ti saprak Nikolai II jadi tsar, Finlandia dipimpin ku gubernur Bobrikov anu ngabalukarkeun kakuasaanna jadi oprésip. Ku sabab éta, ngadeukeutan ka ahir Perang Dunia I, 6 Désémber 1917, sababaraha bulan saenggeus Révolusi Bolshévik di Rusia, Finlandia ngadéklarasikeun kamerdékaanna.[1] Sanajan kitu, nagara ieu miboga kamerdékaan nu resmi dina 3 Januari 1918.

Kamerdékaan Finlandia tuluy ngakibatkeun Perang Saudara Finlandia, antara Golongan Bodas, nyaéta prajurit Finlandia anu dilatih jeung dibantuan ku Jérman anu mendarat di Finlandia, ngalawan Golongan Beureum, nyaéta urang komunis Finlandia jeung prajurit Rusia anu masih ditugaskeun di Finlandia. Mei 1918, Golongan Bodas meunang dina éta perang. Jumlah korban ti Golongan Beureum aya 8.000 jalma anu tiwas katémbak, jeung 20.000 séjénna tiwas akibat kalaparan nalika ditahan di kamp-kamp konséntrasi.[1]

Ti taun 1920-an nepi ka 1930-an, Finlandia masih kénéh aya di handap ancaman Rusia nu harita geus jadi Uni Soviet. Dua nagara éta miboga idéologi anu pasalingsingan. Finlandia mangrupa nagara démokrasi kapitalis liberal, sedengkeun Uni Soviet mangrupa nagara diktator komunis anu réprésip. Rasa kasieunan yén Uni Soviét bakal ngarebut deui wewengkon Finlandia jadi ancaman jeung téror jang padumuk jeung pamaréntah Finlandia.[1]

Ancaman Uni Soviét heunteu eunggeus di ditu hungkul. Wanci Perang Dunya II, Finlandia geus nolak Uni Soviét dua kali: kahiji dina Perang Usum Tiis antara 1939–1940 jeung Perang Sambungan antara 1941–1944. Dina 1944, Finlandia sakali deui ditarajang, ayeuna ku pihak Jérman dina Perang Laplandia 1944-1945, di mana tentara Finlandia hasil nundung tentara Jérman ti beulah kalér Finlandia. Sanggeus perang, pamaréntah Finlandia geus miboga pajangjian jeung tatanggana nyaéta Uni Soviét, antara 1947-1948 sarta masihan sababaraha wewengkonna (Karélia, Salla, jeung Petsamo) ka nagara éta.

Saenggeus perang, Finlandia aya dina kaayaan nu bahaya salaku nagara panyangga antara kawasa ageung komunis Uni Soviét jeung nagara démokratis nu lian di Éropa. Ku kituna, dina taun 1948, nagara ieu kapaksa nandatanganan pajangjian Finlandia–Soviét nyaéta Pajangjian Sosobatan, Kerja sama, jeung silih nguntungkeun, nu kawanoh ogé salaku Pajangjian YYA. Pajangjian ieu penting pikeun mastikeun lumangsungna Finlandia salaku hiji nagara kapitalis démokratis. Dumasarna mah dina pajangjian ieu, Finlandia kedah minangka nagara nétral wanci Perang Tiis jeung ngabendung tarajangan nanaon wéh ka Uni Soviét liwat Finlandia.

Étimologi

Asal ngaran Finlandia (Suomi dina basa Finlandia) teu terang, tapi, meureun kognatna nyaéta kecap proto-Baltik zeme hartina "taneuh". Dumasar kana téori nu lian, ngaran ieu diturunan ti suomaa atawa suoniemi.

Éksonim Finlandia mirip jeung ngaran patempatan Skandinavia Finnmark, Finnveden jeung ratusan toponim lian nu awalna "Fin(n)" di Swédia jeung Norwégia. Sababaraha ngaran éta geus jelas diturunan ti finnr, kecap Jérmanik pikeun tukang ngumbara/pamanggih jeung saterasna kira-kira hartina "paninggaran-pangumpul" nomadik atawa patani tuar duruk. Teu kauninga kumaha, naha, jeung iraha "Finnr" mimiti ngaharti "Finlandia Asli".

Salah sahiji dokumén kahiji nu nyebutkeun "taneuh bangsa Finn" nyaéta 2 batu rune. Aya 1 di Söderby, Swédia, jeung prasasti finlont (U 582) jeung 1 di Gotland, pulo bogaan Swédia di Laut Baltik, kalawan prasasti finlandi (G 319) nu asalna ti abad ka-11.[2]

Géografi

Päijänne.
Peta Finlandia
  Artikel utama: Géografi Finlandia.

Finlandia mangrupa hiji nagara kalawan rébuan dano jeung pulo; 187.888 dano jeung 179.584 pulo. Salah sahiji danona, Saimaa, nyaéta nu ka-5 panglegana di Éropa. Wangun taneuh di Finlandia kalobaannana datar kalawan sababaraha pasir jeung titik pangluhurna, Haltitunturi dina 1.328 m, aya di tungtung kalér Laplandia. Salian ti loba danona, daratanna ogé didominasi ku leuweung pinus (kira-kira 68% ti lega daratan) jeung saeutik taneuh subur.

Raloba kapuloan nu aya dina bagian kidul-kulon nagri, bagian ti kapuloan Åland, jeung sapanjang basisir kidul di Teluk Finlandia. Finlandia mangrupa salah sahiji ti saeutik nagara di dunya nu tetep "numuwuh". Ku lantaran pangangkatan isostatik nu geus aya ti Jaman és pangtungtungna, lega wewengkon nagara ieu ogé tumuwuh kira-kira 7 kilométer persegi saban taun.

Iklim di Finlandia bagian kidul mangrupa iklim nengah kalér. Di bagian kalér Finlandia, utamana di Laplandia, kalobaannana iklim subarktik. Sabagian wewengkon Finlandia aya dina Lingkaran Arktik.

Démografi

  Artikel utama: Démografi Finlandia.

Padumuk Finlandia mayoritasna mangrupa Séké Finn jeung aya sababaraha minoritas Swédia Finlandia janten basa resmina nyaéta basa Finlandia jeung Swédia. Basa minoritas nu séjén nyaéta basa Rusia jeung basa Éstonia. Populasi Finlandia kalobaannana museur di wewengkon kidul nagri.

Politik

Parlemén Finlandia di Hélsinki.
  Artikel utama: Politik Finlandia.

Finlandia nganggo sistem semi-présidénsial jeung parlemén. Présidén Finlandia kagungan tanggung jawab kana kawijakan luar nagri. Upami kakawasaan éksekutif dilaksanakeun ku kabinétna, Valtioneuvosto atawa Statsrådet, nu diwangun ti perdana menteri jeung menteri pikeun rupa-rupa départemén.

Parlemén Finlandia, nu disebut Eduskunta atawa Riksdag, miboga anggota 200 urang jeung mangrupa otoritas législatif pangluhurna di nagara éta. Parlemén ieu bisa ngarobih Konstitusi Finlandia jeung ngéléhan hak véto présidén. Législasi bisa diusulkeun ku kabinét atawa ti anggota Eduskunta nu dipilih pikeun opat taun kalawan réprésentasi proporsional.

Ékonomi

  Artikel utama: Ékonomi Finlandia.

Finlandia mangrupa nagara industri, miboga ékonomi pasar bébas, jeung produksi per kapita kira-kira sami sareng Britania Raya, Perancis, Jérman, jeung Itali. Standar hidup di Finlandia luhur. Séktor konci ékonomi nyaéta produksi, utamina di widang télékomunikasi. Dagang miboga peran penting nu ampir sapertilu PDBna. Finlandia mimiti nganggo Euro dina 1 Januari 1999.

Propinsi

  Artikel utama: Propinsi Finlandia.
Propinsi-propinsi Finlandia
Propinsi-propinsi Finlandia

Ayeuna, Finlandia miboga 6 propinsi administratif (lääni, jamak; läänit), nyaéta:

  1. Finlandia Kidul
  2. Finlandia Kulon
  3. Finlandia Wétan
  4. Oulu
  5. Laplandia
  6. Åland

Kapuloan Åland miboga tingkatan otonomi sorangan. Dumasar kana pajangjian internasional jeung hukum Finlandia, pamaréntahan régional Åland ngurus sababaraha masalah nu kaasup ka otoritas propinsi di Finlandia Daratan.

Pamaréntahan lokal diorganisasi saterasna ku 432 kotamadya Finlandia. Ti 1977, euweuh bébédaan administratif antara "town", kota, jeung kotamadya nu séjén. Salian kotamadya, Finlandia ogé kabagi kana 20 wewengkon.

Basa

Finlandia miboga dua basa resmi nu utama, nyaéta basa Finlandia jeung basa Swedia. Basa resmi nu séjén nyaéta Suomi, basa Romani, jeung basa Isyarah Finlandia. Basa asing lian nu penting nyaéta basa Rusia jeung basa Éstonia.

Basa nu umum dipaké nyaéta basa Finlandia (92% ti populasina) sarta basa Swédia (6% ti populasina). Panganggoan basa asing ayeuna nyaéta basa Inggris (63%), basa Swédia (41%), basa Jérman (18%), jeung basa Perancis (3%).

Réferénsi

  1. ↑ a b c d Diamond, Jared (2022). Upheaval. Jakarta: Kepustakaan Populer Gramedia. pp. 55–96. ISBN 978-602-481-849-4. 
  2. ↑ (en) "National Archives Service, Finland". Diakses tanggal 2007-01-22.  Archived 2007-02-27 di Wayback Machine

Tempo ogé

Tumbu luar


Artikel ngeunaan géografi ieu mangrupa taratas, perlu disampurnakeun. Upami sadérék uninga langkung paos perkawis ieu, dihaturan kanggo ngalengkepan.
Dicomot ti "https://su.wikipedia.org/w/index.php?title=Finlandia&oldid=666811"