Kadongdong
Kadongdong | |
---|---|
Kedondong | |
Klasifikasi ilmiah | |
Karajaan: | |
(unranked): | |
(unranked): | |
(unranked): | |
Ordo: | |
Kulawarga: | |
Génus: | Spondias
|
Spésiés: | S. dulcis
|
Ngaran binomial | |
Spondias dulcis |
Kadongdong;,Spondias mombin mangrupa pepelakan buah anu asalna ti famili Anacardiaceae.[1][2] Jenis-jenis kadongdong punjul anu poténsial sarta loba dipelak ku para patani di antarana nyaéta kadongdong karimunjawa, kadongdong bangkok, sarta kadongdong kendeng.[1] Kadongdong karimunjawa mangrupa kadongdong anu buahna ukuranana gedé/super.[1] Produksi kadongdong ieu bisa lumangsung sapanjang taun, wangun buahna lonyod kalayan beurat 0,7–1 kg/buah.[1]
Sajarah Singget
[édit | édit sumber]Kadongdong mangrupa pepelakan buah nu mangrupa tangkal dina basa Inggris disebut ambarella, otaheite apple, atawa great hog plum.[1] Keur di Asia Tenggara disebut: kedondong (Indonésia & Malaysia), hevi (Filipina), gway (Myanmar), mokah (Kamboja), kook kvaan (Laos), makak farang (Thailand), sarta co'c (Vietnam).[1] Kadongdong asalna ti Asia Timur sarta Asia Tenggara.[1] Pepelakan ieu geus sumebar ka sakumna wewengkon tropik.[1]
Mangpaat Kadongdong
[édit | édit sumber]Mangpaat buah kadongdong amis kultivar punjul didahar dina kaayaan seger, tapi sawaréh buah nu asak sok dikokolakeun jadi selai, jeli, sarta sari buah.[1] Buah anu dikulub sarta digaringkeun bisa ditunda pikeun sawatara bulan.[1] Buah atahna loba dipaké dina rujak sarta sayur, sarta pikeun dijieun acar (sambel kadongdong).[1] Daun ngorana anu dikukus dijadikeun lalapan.[1] Buah sarta daunna ogé dijadikeun pakan ingon-ingon.[1] Kaina boga warna coklat ngora sarta gampang ngalayang, henteu bisa dipaké kai patukangan, tapi sakapeung dijieun parahu.[1] Dipikawanoh di sagala rupa pelosok dunya sagala rupa mangpaat ubar ti buah, daun, sarta kulit batangna, sarta ti sawatara nagara dilaporkeun ayana pengobatan borok, kulit perih, sarta tatu beuleum.[1] Unggal 100 gram bagian buah anu bisa didahar ngandung 60-85 gram cai, 0,5-0,8 gram protein, 0,3-1,8 gram lemak, 8-10,5 gram sukrosa, 0,85-3,60 gram serat.[1] Daging buahna mangrupa asal vitamin C sarta zat beusi; buah anu tacan asak ngandung pektin kira-kira 10%.[1]
Sentra Pepelakan
[édit | édit sumber]Pepelakan kadongdong loba dipelak di nagara-nagara Asia Tenggara.[1] Salah sahiji nagara anu jadi sentra melak kadongdong nyaéta Filipina anu mibanda hiji jenis kadongdong punjul nyaéta jenis Spondias purpurea L.[1] Di Indonésia wewengkon penghasil kadongdong salah sahiji di antarana nyaéta Karimunjawa (Jepara, Jawa Tengah).[1]
Sarat Tumuwuh
[édit | édit sumber]Iklim
[édit | édit sumber]- Tangkal kadongdong cabang-cabangna rapuh sarta gampang pites ku kituna kaayaan angin anu gancang teuing bisa ngarusak tangkal ieu.[1]
- Curah hujan anu dipikahayang antara 1.000-1.500 mm/taun.[1] Dina usum halodo daun kadongdong murudul sakumnana sarta dina usum hujan baris tumuwuh balik kalayan gancang.[1]
- Tangkal kadongdong merlukeun loba cahaya; tangkal anu kacedeuman ngahasilkeun buah saeutik/malahan teu bisa buahan.[1]
- Suhu anu haneut kira-kira 30 derajat C pohara cocog pikeun pepelakan kadongdong[1]
- Kelembaban hawa kira-kira 14%.[1]
Média Melak
[édit | édit sumber]- Pepelakan kadongdong sanggup tumuwuh alus dina taneuh batu kapur sarta taneuh keusik asam, asal taneuh éta mibanda sistem pengaliran cai anu alus.[1] Taneuh anu alus nyaéta taneuh anu porous, gembur, sarta ngandung bahan organik.[1]
- Derajat Kaasaman taneuh (ph) anu luyu pikeun pepelakan kedondong nyaéta antara 5,5-6,2.[1] Lamun taneuh kadar asamna gedé teuing mangka pikeun naékkeun ph perlu aya pengapuran.[1]
- Pepelakan kadongdong henteu resep dina cai anu ngeyembeng.[1] Tapi tangkal ieu ogé toleran ka kekeringan, dina kaayaan stres dangdaunnanana baris murudul pikeun samentara waé.[1] Sistem pengairan anu alus baris ngarojong tumuwuhna kadongdong ku kituna produksina ngalimpah.[1] Permukaan cai taneuh anu bisa dihontal ku pepelakan kadongdong nyaéta antara 50–200 cm.[1]
- Kelerengan henteu mangaruhan teuing pepelakan kadongdong, tapi pepelakan kadongdong pangalusna dipelak dina wewengkon anu datar kalayan kelerengan antara 0-10 derajat.[1]
Jangkungna Tempat
[édit | édit sumber]Pepelakan kadongdong tumuwuh alus dina dataran pendék anu garing nepi ka jangkungna 700 m dpl.[1]
Khasiat
[édit | édit sumber]Kulit kai kadongdong berkhasiat minangka ubar disentri, sarta daunna pikeun ubar batuk.[3] Pikeun ubar disentri dipaké + 5 gram kulit kai seger kadongdong, dikumbah tuluy dipotong-potong, dikulub kalayan 2 gelas cai salila 25 menit, sanggeus tiis disaring.[3] Hasil saringan diinum sakaligus.[3]
Kandungan Kimia
[édit | édit sumber]Daun, kulit batang sarta kulit akar kadongdong ngandung saponin, flavonoida sarta tanin. [3]
Kadaharan tina bahan Kadongdong
[édit | édit sumber]Dodol
[édit | édit sumber]Lamun biasana buah kadongdong anu asem seger dijadikeun buah pikeun rujak, kiwari kadongdong dikokolakeun jadi panganan anu unik.[4] Dodol anu biasana rasana amis legit, kiwari saeutik rasa asem tapi seger.[4] di Kampung Badag Dayeuh, Rengat, Riau, kadonhdong henteu ngan dijadikeun buah langsung dahar waé, tapi ogé dijadikeun camilan sarta ku-ku has wewengkon kasebut.[4] Ku warga kira-kira, buah kadongdong anu cukup loba hasil panénna dijieun jadi dodol, panganan anu rasana amis legit.[4] Henteu robahna kalayan dodol lolobana, dodol kadongdong ieu ogé dijieun tina bahan-bahan kawas gula, buah kadongdong sarta wijen.[4] Buah kadongdong anu geus asak, dipesék sarta diesotkeun tina sikina.[4] Bumbu wijen nyieun aroma dodol jadi seungit sarta tekstur dodol jadi saeutik garihal alatan siki wijenna.[4] Kelir dodol kadongdong cokelat caang, henteu kawas dodol Betawi anu warnana leuwih poék.[4] Aromana seungit, sarta rasana henteu amis teuing.[4] Pikeun anu henteu resep teuing jeung rasa anu amis, dodol kadongdong ieu bisa dirasaan minangka réncang inum téh.[4] Hanjakalna, dodol kadongdong ieu masih pohara arang kapanggih.[4] Ngan sabot aya pameran kadaharan tradisional wewengkon waé dodol kadongdong ieu bisa kapanggih.[4] Hiji kotak dodol kadongdong ukuranana 400gr, dibandrol saharga Rp 15.000.[4]
Jus
[édit | édit sumber]Jus Kadongdong cocog pikeun ngajaga kaséhatan awak.[5] Kadongdong, ngandung vitamin C pikeun nyegah sariawan sarta mibanda unsur gula dina wangun sukrosa.[5] Unsur gula kasebut, pohara alus pikeun nambahan énérgi sarta ngaronjatkeun vitalitas awak.[5] Kandungan cai sarta serat Kadongdong ogé cukup luhur ku kituna alus pikeun ngalancarkeun pencernaan sarta bisa nyegah dehidrasi.[4] Sajaba ti éta, kadongdong ngandung lemak, karbohidrat, sarta protein anu pendék ku kituna cocog jadi bagian menu diet.[5]
Es Jus Kedondong
Bahan:
- 8 buah kadongdong, cokot dagingna
- 150 gram gula keusik
- 500 ml cai
Cara nyieun:
- Blender lemes daging buah kadongdong kalayan 250 ml cai
- Campurkeun cai asak sarta gula, jerang di luhur seuneu leutik nepi ka gula larut
- Sajikeun jus kadongdong dina gelas saji babarengan, cairan gula, sarta es batu.[6]
Manisan
[édit | édit sumber]Dina dasarna manisan nyaéta buah-buahan anu dikeueum dina campuran cai gula salila sawatara waktu.[7] Nyieun buah jadi manisan mangrupa salah sahiji cara pikeun ngawetkeun buah kasebut tanpa nambahan rupa-rupa bahan kimia minangka zat pengawet.[7] Jenis ti manisan ieu sorangan diwangun ti 2 jenis, nyaéta manisan garing sarta manisan baseuh.<[7] Di handap ieu baris dijelaskeun cara nyieun manisan baseuh anu mangrupa manisan kadongdong.[7] Konci suksés dina nyieun manisan nyaéta dina milihan buah sarta kabérésihan parabot anu dipaké.[7] Pilih buah jeung kualitas anu alus sangkan hasil manisan anu urang jieun leuwih awét.[7] Sajaba ti éta, cék kabérésihan pakakas anu urang paké.[7] Utamana pakakas anu dipaké pikeun ngeueum manisan.[7] Bahan:
- 500 gr buah kadongdong anu geus kolot
- Peusék kulitna sarta belah-belah
- Cai kapur seureuh sacukupna
- 200 gr gula keusik
- 100 ml cai
- Pewarna konéng anu food grade sacukupna
Cara nyieun manisan kadongdong:
- Campur cai kalayan kapur seureuh
- Cicingkeun sakeudeung nepi ka kapur seureuhna ngendap
- Saring sarta cokot caina waé
- Keueum potongan kadongdong dina cai seureuh sarta cicingkeun salila 2 jam
- Tiriskeun potongan kadongdong sarta kumbah bersih
- Kulub gula keusik sarta 100 ml cai , tambahkeun sawatara tetes pewarna konéng
- Dagoan nepi ka ngagolak saterusna angkat ti luhur seuneu
- Asupkeun potongan kadongdong kana rebusan cai gula sarta cicingkeun salila saeutikna 1x24 jam
- Tiriskeun potongan kadongdong sarta poé di handap panonpoé nepi ka garing
- Sanggeus garing, simpen manisan kadongdong dina wadah katutup rapet.[7]
Jangjang Hayam Tumis Daun Kadongdong
[édit | édit sumber]Rasa daun kedondong anu asam seger nambahan napsu dahar urang.[8]
Bahan-bahan/bumbu-bumbu:
- 6 buah jangjang hayam, dipotong 2 bagian
- 2 siung bawang bodas, diiris ipis
- 4 butir bawang beureum, diiris ipis
- 2 buah cabé héjo, dipotong buleud
- 2 buah cabé beureum, dipotong buleud
- 400 ml santan ti 1/4 butir kalapa
- 2 tangkai daun kadongdong
- 1 séndok téh uyah
- 1/4 séndok téh pedes bubuk
- 1/2 séndok téh gula beureum
- 3 buah balimbing wuluh (60 gram), dipotong-potong
- 1 séndok dahar minyak pikeun menumis
Cara Nyieun:
- Panaskeun minyak
- Tumis bawang bodas, bawang beureum, cabé héjo, sarta cabé beureum nepi ka seungit
- Asupkeun hayam
- Aduk nepi ka robah kelir
- Asupkeun santan, daun kadongdong, uyah, pedes bubuk, sarta gula beureum
- Masak nepi ka ngagolak.
- Tambahkan belimbing wuluh
- Masak nepi ka kuah mengental.[8]
Referensi
[édit | édit sumber]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj (id)Kedondong[tumbu nonaktif] (diaksés tanggal 27 Oktober 2011)
- ↑ Haris Mustari, Abdul (2019). Flora dan Fauna Cagar Alam Leuweung SancangHaris Mustari. Jakarta: PT Penerbit IPB Press. p. 98. ISBN 9786024408046. Disungsi2 Pébruari 2023
- ↑ a b c d (id)Kedondong Tanaman Obat[tumbu nonaktif] (diaksés tanggal 27 Oktober 2011)
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n (id)Harum Legit Dodol Kedondong (diaksés tanggal 27 Oktober 2011)
- ↑ a b c d (id)Jus Kedondong Bergizi dan Aman untuk Diet Archived 2011-05-10 di Wayback Machine (diaksés tanggal 27 Oktober 2011)
- ↑ (id)Buah Kedondong[tumbu nonaktif] (diaksés tanggal 27 Oktober 2011)
- ↑ a b c d e f g h i (id)Manisan Kedondong (diaksés tanggal 27 Oktober 2011)
- ↑ a b (id)Sajian Sedap[tumbu nonaktif] (diaksés tanggal 27 Oktober 2011)
Artikel ieu mangrupa taratas, perlu disampurnakeun. Upami sadérék uninga langkung paos perkawis ieu, dihaturan kanggo ngalengkepan. |