Muammar Khadafi

Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas
Kolonel Muammar Khadafi
معمر محمد أبو منيار القذافي
Muammar Khadafi nalika nyaluuhan rapat puncak Uni Afrika ka-12 di Addis Ababa kaping 2 Fébruari 2009
Pamingpin sarta anu Nungtun Révolusi
Masa jabatan
1 Séptémber 1969 – 20 Oktober 2011[lower-alpha 1]
Présidén
Perdana Mentri
Saméméhna Jabatan dibentuk
Sanggeusna Mustafa Abdul Jalil (Pupuhu Déwan Transisi Nasional)
Pupuhu Déwan Komando Révolusionér Libya
Masa jabatan
1 September 1969 – 2 Maret 1977
Perdana Mentri Mahmud Sulayman al-Maghribi
Abdessalam Jalloud
Abdul Ati al-Obeidi
Saméméhna Idris (Raja)
Sanggeusna Manéhna sorangan (Sekretaris Jenderal Muktamar Umum Rakyat)
Sekretaris Jenderal Muktamar Umum Rakyat
Masa jabatan
2 Maret 1977 – 2 Maret 1979
Perdana Mentri Abdul Ati al-Obeidi
Saméméhna Anjeunna sorangan (Pupuhu Déwan Komando Révolusionér)
Sanggeusna Abdul Ati al-Obeidi
Perdana Menteri Libya
Masa jabatan
16 Januari 1970 – 16 Juli 1972
Saméméhna Mahmud Sulayman al-Maghribi
Sanggeusna Abdessalam Jalloud
Ketua Uni Afrika
Masa jabatan
2 Februari 2009 – 31 Januari 2010
Saméméhna Jakaya Kikwete
Sanggeusna Bingu wa Mutharika
Katerangan lian
Gumelar Muammar Muhammad Abu Minyar al-Khadafi
c. 1940–1943
Qasr Abu Hadi, Libya Italia
Pupus 20 Oktober 2011 (usia 68–71)
Surt, Libya
Partéy pulitik Persatuan Sosialis Arab (1971–77)
Independen (1977–2011)
Pameget/istri Fatiha al-Nuri (1969–70)
Safia el-Brasai (1970–2011)
Murangkalih
Alma mater Universitas Libya
Akademi Universitas Militer Benghazi
Agama Islam Sunni
Tanda tangan
Pangabdian militér
Kasatiaan  Kerajaan Libya (1961–69)
 Republik Arab Libya (1969–77)
 Jamahiriyah Arab Libya (1977–2011)
Layanan/cabang Angkatan Darat Libya
Lila ngabdi 1961–2011
Réngking Kolonel
Komando Angkatan Bersenjata Libya
Patempuran/perang Kudeta Libya 1969
Perang Libya-Mesir
Konflik Chad-Libya
Perang Uganda–Tanzania
Pengeboman Libya oleh Amerika Serikat 1986
Perang Saudara Libya

Muammar Muhammad Abu Minyar Khadafi atawa Gaddafi (basa Arab: معمر القذافي Mu`ammar al-Qadzdzāfī) nyaéta saurang Inohong anu gumelar dina ping 7 Juni 1942 di Sirte, Libya. Mangsa leutik, Gaddafi hirup dina ténda Badui di lapangan gurun Libya. Manéhna asalna ti kulawargi suku al-Qadhafah. Wanci kalahiranna, Libya aya dina kaayaan dijajah kénéh ku Italia. Salila leuwih ti 40 taun, saprak 1969 dugi 2011, Libya aya dina pamaréntahan manéhna nu sohor ku saurang diktator. Muammar Gaddafi anu meunang kakawasaan na ngaliwatan jalan kudéta dina ahirna digulingkeun ku golongan pemberontak dugi ditelasan sanggeus kungsi hirup dina panyumputan salila sababaraha sasih.[5]

Khadafi boga karir di militér, manéhna ngadegkeun hiji organisasi révolusionér anu saterusna ngaléngsérkeun pamaréntahan Raja Idris salila kajadian kudéta Libya 1969. Sanggeus undak ka tampuk kakawasaan, Khadafi ngarobah Libya jadi hiji républik anu diperéntah ku Déwan Komando Révolusioner. Manéhna maréntah ngaliwatan dékrit, ngusir urang Italia, sarta nutupan pangkalan-pangkalan militér bangsa Kulon. Manéhna ogé ngahangkeutkeun hubunganana jeung pamaréntahan-pamaréntahan nasionalis Arab, hususna pamaréntahan Gamal Abdel Nasser di Mesir. Manéhna milu marjoangkeun dina ngahijikeun nagara-nagara Arab, nanging usaha ieu henteu hasil. Sajaba ti éta, manéhna nyaéta ngagem modérnisme Islam anu ngokolakeun hukum saréat sarta ngarojong "sosialisme Islam".[6]

Manéhna nyieun nasionalisasi industri minyak bumi sarta ngagunakeun kauntunganna pikeun nguatkeun militer, méré dana ka golongan-golongan révolusi di jabi nagara sarta nyieun program-program sosial anu mentingkeun pangwangunan padumukan, layanan kaséhatan, sarta atikan. Dina warsih 1973, manéhna ngarojong "Révolusi Rakyat" kalawan nyieun Muktamar Asasi Rakyat anu minangka sistem demokrasi langsung, nanging manéhna angger kénéh ngadalikeun dina prakna nyokot kaputusan anu dianggap perlu. Dina warsih anu sarua, manéhna mimiti yodorkeun Teori Internasional Ketiga anu dipedar di jero Buku Hijau.[6]

Khadafi jadi matak robah kaayaan Libya pikeun hiji nagara sosialis anu disebut Jamahiriyah atawa nagara rahayat dina warsih 1977. Sakitu manéhna geus henteu nyekel kalungguhan resmi di pamaréntahan, manéhna nyokot lalakon simbolis minangka "Pamingpin Revolusi" sarta robah kaayaan panglima pangluhurna militer. Manéhna sorangan bisa ngadalikeun pulitik Libya ngaliwatan Komite-Komite Révolusioner. Dina dasawarsa 1970-an sarta 1980-an, Libya kaasup dina konflik perbatasan kalawan Mesir sarta Chad anu lekasan kalawan kaéléh. Dina mangsa kasebat, Libya ogé ngarojong golongaan-golongan militan séjén sarta jadi dalang pengeboman Lockerbie di langit Skotlandia, nu matak Libya robah kaayaan di dunya internasional.[6]

Hubungan Khadafi jeung Amérika Sarikat (AS), Britania Raya, sarta Israél beuki goréng tepi ka AS ngirim pengeboman ti udara sarta Perserikatan Bangsa-Bangsa méré hukuman ékonomi. Saprak warsih 1999, Khadafi mimiti ngajauhan idéologi sosialisme Arab sarta nyieun privatisasi ékonomi, goméan hubungan jeung nagara-nagara Barat, sarta Pan-Afrikanisme. Manéhna ogé kantos robah kaayaan jadi pupuhu Uni Afrika ti warsih 2009 dugi 2010. Nanging, salila kajadian kebangkitan dunya Arab dina warsih 2011, bitu demonstrasi di Libya wétan anu neuteup calikong sarta tingkat pangangguran anu gedé. Kaayaan teras goréng tepi ka kajadian Perang sadulur di Libya, sarta NATO saterusna ngalakukeun campur tangan militér anu mihak Dewan Transisi Nasional (DTN) anu mana anti-Khadafi.[6]

Dicutattina tina[édit | édit sumber]

  1. Salah ngutip: Tag <ref> tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernama BBC2011
  2. Salah ngutip: Tag <ref> tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernama INDtncofficialgov
  3. Staff (23 Agustus 2011). "Libya Live Blog: Tuesday, 23 Agustus 2011 – 16:19". Al Jazeera. Dijangkau 23 Agustus 2011.
  4. Salah ngutip: Tag <ref> tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernama taipeitimmes20110826
  5. Media, Kompas Cyber. "Biografi Tokoh Dunia: Muammar Gaddafi, Diktator Libya yang Digulingkan". KOMPAS.com (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2023-05-26. 
  6. a b c d (dalam bahasa id) Muammar Khadafi. 2022-07-10. https://id.wikipedia.org/w/index.php?title=Muammar_Khadafi&oldid=21360521. 


Salah ngutip: Ditemukan tag <ref> untuk kelompok bernama "lower-alpha", tapi tidak ditemukan tag <references group="lower-alpha"/> yang berkaitan