ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ ᮘᮊᮥ

Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas
 
ᮞᮥᮔ᮪ᮓ
   
ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ ᮘᮊᮥ
Aksara Sunda Baku
Jenis aksara
Abugida
Basaᮞᮥᮔ᮪ᮓ
Periode
ᮞᮊᮤᮒᮁ ᮃᮘᮓ᮪ ᮊ-
Silsilah
Aksara dulur
ᮘᮜᮤ
ᮘᮒᮊ᮪
ᮘᮚ᮪ᮘᮚᮤᮔ᮪
ᮘᮥᮠᮤᮓ᮪
ᮠᮔᮥᮔᮧ'ᮇ
ᮜᮧᮔ᮪ᮒᮛ
ᮞᮥᮔ᮪ᮓ ᮊᮥᮔ
ᮛᮦᮔ᮪ᮎᮧᮀ
ᮛᮨᮏᮀ
ᮒᮌ᮪ᮘᮔ᮪ᮝ
ISO 15924Sund, 362
Arah panulisanCitakan:ISO 15924 direction
ngaran Unicode
Citakan:ISO 15924 alias
U+1B80–U+1BBF
Topik basa Sunda
Kotak ieu: temposawalaédit
ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ ᮕᮤᮊᮩᮔ᮪ ᮔᮥᮜᮤᮞ᮪ᮊᮩᮔ᮪ ᮍᮛᮔ᮪ ᮘᮍᮥᮔᮔ᮪ ᮓᮤ ᮞᮜᮂ ᮞᮠᮤᮏᮤ ᮕᮌᮥᮛᮧᮔ᮪ ᮜᮥᮠᮥᮁ ᮓᮤ ᮘᮔ᮪ᮓᮥᮀ. Arif Mahmudin

ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓsibuk

ᮞᮏᮛᮂ[édit | édit sumber]

ᮞᮜᮤᮃᮔ᮪ ᮒᮤ ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ ᮊᮥᮔ, ᮊᮃᮓᮘᮔ᮪ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ ᮇᮌᮦ ᮊᮥᮀᮞᮤ ᮝᮔᮧᮂ ᮏᮩᮀ ᮞᮘᮘᮛᮠ ᮞᮤᮞ᮪ᮒᮤᮙ᮪ ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮜᮤᮃᮔ᮪ᮔ, ᮓᮤ ᮃᮔ᮪ᮒᮛᮔ:

ᮞᮎᮛ ᮛᮨᮞ᮪ᮙᮤ, ᮕᮙᮛᮦᮔ᮪ᮒᮂ ᮏᮝ ᮊᮥᮜᮧᮔ᮪ ᮍᮜᮤᮝᮒᮔ᮪ ᮕᮨᮁᮓ ᮒᮅᮔ᮪ |᮲᮰᮰᮳| ᮌᮩᮞ᮪ ᮍᮛᮧᮏᮧᮀ ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ ᮕᮤᮊᮩᮔ᮪ ᮕᮊᮦᮅᮔ᮪ ᮞᮕᮧᮕᮧᮆ.[1]

ᮊᮧᮙ᮪ᮕᮥᮒᮨᮛᮤᮞᮞᮤ[édit | édit sumber]

ᮊᮧᮙ᮪ᮕᮥᮒᮨᮛᮤᮞᮞᮤ ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ ᮔᮜᮤᮊ ᮙᮨᮓᮁᮔ ᮕᮥᮘᮣᮤᮊᮞᮤ ᮛᮨᮞ᮪ᮙᮤ ᮍᮩᮔᮃᮔ᮪ ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ ᮒᮤ ᮕᮙᮛᮦᮔ᮪ᮒᮂ ᮏᮝ ᮊᮥᮜᮧᮔ᮪. ᮎᮧᮔ᮪ᮒᮧ ᮙᮤᮙᮤᮒᮤ ᮑᮆᮒ "ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮕᮊᮥᮃᮔ᮪" ᮓᮤᮔ ᮝᮔ᮪ᮓ ᮇᮒ᮪ᮖ᮪.

ᮞᮜᮤᮃᮔ᮪ ᮒᮤ ᮆᮒ, ᮓᮤᮔ ᮒᮅᮔ᮪ |᮲᮰᮰᮸| ᮌᮩᮞ᮪ ᮙᮨᮓᮜ᮪ ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ ᮅᮔᮤᮎᮧᮓᮨ ᮙᮩᮔᮀ ᮑᮙ᮪ᮕᮥᮁᮔᮊᮩᮔ᮪ ᮒᮤᮔ ᮅᮔᮤᮎᮧᮓᮨ |᮲᮰᮰᮸| ᮃᮔᮥ ᮓᮤᮞᮥᮞᮥᮔ᮪ ᮊᮥ ᮓᮤᮃᮔ᮪ ᮒᮢᮨᮞ᮪ᮔ ᮔᮥᮌᮢᮠ ᮏᮩᮀ ᮊᮥᮞ᮪ᮔᮨᮒ᮪ (|᮲᮰᮰᮵|). ᮅᮔᮤᮎᮧᮓᮨ ᮒᮦᮂ ᮕᮢᮧᮞᮨᮞ᮪ ᮓᮤᮌᮤᮒᮜᮤᮞᮞᮤ ᮃᮔᮥ ᮘᮤᮞ ᮙᮔ᮪ᮒᮥᮃᮔ᮪ ᮊ ᮕᮙᮊᮦ ᮍᮨᮒᮤᮊ᮪ ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ ᮓᮤᮔ ᮊᮧᮙ᮪ᮕᮥᮒᮨᮁ, ᮞᮔᮏᮔ᮪ ᮎᮔ᮪ ᮘᮤᮞ ᮙᮎ ᮔᮞ᮪ᮊᮂ ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ ᮞᮎᮛ ᮇᮒᮧᮙᮒᮤᮞ᮪[2].

ᮞᮥᮞᮥᮔᮔ᮪ ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ[édit | édit sumber]

ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ ᮓᮤᮝᮍᮥᮔ᮪ ᮊᮥ ᮞᮘᮘᮛᮠ ᮊᮧᮙ᮪ᮕᮧᮔᮦᮔ᮪, ᮓᮤ ᮃᮔ᮪ᮒᮛᮔ:

  • ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮍᮜᮌᮨᮔ
  • ᮗᮧᮊᮜ᮪ ᮙᮔ᮪ᮓᮤᮛᮤ
  • ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞ᮪ᮝᮛ
  • ᮒᮔ᮪ᮓ ᮘᮎ
  • ᮃᮀᮊ

ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞ᮪ᮝᮛ[édit | édit sumber]

Répréséntasi grafis
= a = é = i = o
= u = e = eu = reu = leu

ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮍᮜᮌᮨᮔ[édit | édit sumber]

Répréséntasi grafis
= ka = ga = nga = ca = ja = nya
= ta = da = na = pa = ba = ma
= ya = ra = la = wa = sa = ha
= fa = qa = va = xa = za
= kha = sya

ᮛᮛᮀᮊᮦᮔ᮪[édit | édit sumber]

ᮓᮥᮙᮞᮁ ᮊᮔ ᮕᮒᮨᮙ᮪ᮕᮒᮔᮔ, |᮱᮴| ᮛᮛᮀᮊᮦᮔ᮪ ᮓᮤᮘᮌᮤ ᮏᮓᮤ:

  • ᮛᮛᮀᮊᮦᮔ᮪ ᮜᮥᮠᮥᮁ = |᮵| ᮛᮥᮕ
  • ᮛᮛᮀᮊᮦᮔ᮪ ᮠᮔ᮪ᮓᮕ᮪ = |᮲| ᮛᮥᮕ
  • ᮛᮛᮀᮊᮦᮔ᮪ ᮞᮏᮏᮁ = |᮶| ᮛᮥᮕ

ᮃ. ᮛᮛᮀᮊᮦᮔ᮪ ᮜᮥᮠᮥᮁ

panghulu, ngarobah vokal aksara Ngalagena tina [a] jadi [i].

conto: = ka = ki.

pamepet, ngarobah vokal aksara Ngalagena tina [a] jadi [ə].

conto: = ka = ke.

paneuleung, ngarobah vokal aksara Ngalagena tina [a] jadi [ɤ].

conto: = ka = keu.

panglayar, nambahan konsonan [r] dina tungtung engang.

conto: = ka = kar.

panyecek, nambahan konsonan [ŋ] dina tungtung engang.

conto: = ka = kang.

ᮘ᮪. ᮛᮛᮀᮊᮦᮔ᮪ ᮠᮔ᮪ᮓᮕ᮪

᮰ᮬ || pamintel, nyalusupkeun sora [m] kana sora asalna. Sora panungtung bisa dirobah ku rarangkén séjénna. Conto : = ka → ᮊᮬ = kma. ᮰ᮭ || papasangan, nyalusupkeun sora [w] kana sora asalna. Sora panungtung bisa dirobah ku rarangkén séjénna. Conto : = ka → ᮊᮭ = kwa.
°ᮥ panyuku, ngarobah sora aksara Ngalagena /a/ jadi /u/.

Conto: = ka → ᮊᮥ = ku.

°ᮢ panyakra, nyalusupkeun sora /+r/ kana sora asalna. Sora panungtung bisa dirobah ku rarangkén séjénna.

Conto: = ka → ᮊᮢ = kra.

°ᮣ panyiku, nyalusupkeun sora /+l/ kana sora asalna. Sora panungtung bisa dirobah ku rarangkén séjénna.

Conto: = ka → ᮊᮣ = kla.

ᮎ᮪. ᮛᮛᮀᮊᮦᮔ᮪ ᮞᮏᮏᮁ

ᮦ° panéléng, modifies Ngalagena vowel /a/ jadi /é/.

Conto: = ka → ᮊᮦ = ké.

°ᮧ panolong, ngarobah sora aksara Ngalagena /a/ jadi /o/.

Conto: = ka → ᮊᮧ = ko.

°ᮡ pamingkal, nyalusupkeun sora /+y/ kana sora asalna. Sora panungtung bisa dirobah ku rarangkén séjénna.

Conto: = ka → ᮊᮡ = kya.

°ᮂ pangwisad, nambahan sora /+h/ kana sora asalna.

Conto: = ka → ᮊᮂ = kah.

°᮪ patén atawa pamaéh, ngaleungitkeun sora /a/ aksara Ngalagena.

Conto: = ka → ᮊ᮪ = k.

ᮃᮀᮊ[édit | édit sumber]

Répréséntasi grafis
= 1 = 2 = 3 = 4 = 5
= 6 = 7 = 8 = 9 = 0

ᮓᮤᮔ ᮒᮥᮜᮤᮞᮔ᮪, ᮃᮀᮊ ᮓᮤᮝᮒᮨᮞᮔ᮪ ᮊᮥ ᮒᮔ᮪ᮓ ᮕᮤᮕ ᮃᮏᮨᮌ᮪ | ... |.
ᮎᮧᮔ᮪ᮒᮧ: |᮲᮰᮲᮳| = 2023

ᮎᮧᮔ᮪ᮒᮧ ᮓᮤᮕᮊᮦᮔ ᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ[édit | édit sumber]

ᮜᮓᮢᮀ
ᮃᮚ ᮠᮤᮏᮤ ᮛᮥᮕ ᮞᮒᮧ ᮼᮒᮤᮊ᮪,
ᮆᮀᮊᮀ-ᮆᮀᮊᮀ,ᮆᮀᮊᮀ-ᮆᮀᮊᮀ,
ᮞᮧᮊ᮪ ᮜᮥᮜᮥᮙ᮪ᮕᮒᮔ᮪ ᮓᮤ ᮎᮄ,
ᮃᮛᮤ ᮘᮍᮥᮔ᮪ ᮃᮛᮦᮊ᮪ ᮞᮛᮥᮕ ᮕᮤᮊᮦᮔ᮪ ᮜᮔ᮪ᮎᮂ.

ᮛᮦᮖᮦᮛᮦᮔ᮪ᮞᮤ[édit | édit sumber]

  1. Dangiang Aksara Sunda, teuleuman filsafat Abah Surya ngeunaan aksara Sunda di Sundanét.com
  2. Ruhaliah (2012).Transliterasi, Edisi, dan Terjemahan:Aksara Sunda Kuna, Buda, Cacarakan, dan Pegon. Bandung: Departemen Pendidikan Bahasa Daerah UPI Bandung

ᮒᮥᮙ᮪ᮘᮥ ᮜᮥᮃᮁ[édit | édit sumber]