Lompat ke isi

Ékosistem

Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas
(dialihkeun ti Ekosistem)
Karang koral mangrupa ékosistem laut pangproduktifna.[1]
Ékosistem leuweung hujan beunghar biodiversitasna. Ieu gambar nyaéta Walungan Gambia di Taman Nasional Niokolo-Koba nu aya di Sénégal.

Ékosistem nyaéta sistim ékologi anu kawangun ku alatan ayana hubungan timbal balik anu teu bisa dipisahkeun antara mahluk hirup jeung lingkungan.[rujukan?] Ékosistem ogé bisa dianggap salaku susunan unit nu lengkep sarta sajero antara unsur lingkungan nu silih pangaruhan[2].

Ékosistem nyaéta gabungan tina unit biosistem nu ngalibatkeun hubungan interaksi bulak balik antara organisme jeung lingkungan fisik ku kituna aliran énérgi ka arah struktur biotik husus anu nyababkeun lumangsungna siklus matéri antara organisme jeung anorganisme.[rujukan?] Panon poé nyaéta sumber sakumna énergi dina ékosistem.[2]

Dina hiji ékosistem, komunitas organisme mekar babarengan jeung lingkungan fisik.[rujukan?] Organisme bakal adaptasi jeung lingkungan fisik jeung organisme sabalikna ogé bisa mangaruhan lingkungan fisik anu digunakeun pikeun tujuan hirup.[rujukan?] Ayana hiji spésiés dina hiji ékosistem ditangtukeun ku tingkat kasadiaan jeung kaayaan sahiji faktor kimia jeung fisik nu kudu aya dina lingkup nu masih bisa ditolerir ku spésiés éta sorangan, tah éta nu disebut hukum toléransi.[rujukan?] Di handap ieu komponén nu ngabentuk ékosistem jeung tipe ekosistem.[2]

Komponen nu ngabentuk ekosistem

[édit | édit sumber]

Abiotik

[édit | édit sumber]
 Artikel utama: Abiotik.

Abiotik atawa komponén nu teu hirup nyaéta komponén fisik jeung kimia médium atawa substrat jadi tempat pikeun hirup atawa lingkungan di mana cicing.[rujukan?] lolobana komponén abiotik geus variasi dina waktu jeung ruang.[rujukan?] Komponén abiotik dina bentuk bahan organik, sanyawa anorganik, ogé faktor nu mangaruhan sebaran organisme, di antarana:[2]

  1. Suhu:Prosés biologis ogé dipangaruhan ku suhu.[rujukan?] Mamalia jeung manuk bakal butuh énérgi pikeun bisa ngatur suhu jero awak.[rujukan?]
  2. Cai:Kasadiaan cai ogé bisa mangaruhan sebaran organisme.[rujukan?] Organisme kapanggih di tanah gurun adaptasi jeung kasadiaan cai di tanah gurun.[rujukan?]
  3. Uyah:Konsentrasi uyah ogé mangaruhan kasaimbangan cai di organisme ngaliwatan osmosis.[rujukan?] Sababaraha organisme terestrial bisa adaptasi di lingkungan jeung eusi uyah luhur.[rujukan?]
  4. Cahaya panonpoe:Inténsitas jeung kualitas cahya panonpoé bisa mangaruhan prosés fotosintésis.[rujukan?] Cai bisa nyerep cahaya jadi anu kajadian di lingkungan akuatik, fotosintésis lumangsung kira beungeut nu bisa ditempuh ku cahya panonpoé.[rujukan?] Di tanah gurun, inténsitas cahaya bisa nyieun kanaékan anu kacida gedéna di suhu, ieu bisa ngabalukarkeun sato jeung tutuwuhan depresi.[rujukan?]
  5. Taneuh jeung batu:Karakteristik taneuh anu di antarana, struktur fisik , komposisi mineral, jeung limit pH sumebarna organisme nu dumasar kana eusi sumber kadaharan dina taneuh.[rujukan?]
  6. Iklim:Iklim nyaéta kaayaan cuaca di hiji wewengkon atawa daérah dina jangka panjang.[rujukan?] Iklim makro antarana iklim global, lokal, jeung regional.[rujukan?] Iklim mikro antarana iklim di hiji wewengkon dicicingan ku sababaraha masarakat nu tangtu.[rujukan?]
 Artikel utama: Biotik.

Biotik nyaéta hiji istilah nu dipaké pikeun ngagambarkeun hiji organisme.[rujukan?] Komponén biotik nu mangrupa sahiji komponén ekosistem sagigireun komponén abiotik.[rujukan?] Dumasar kalungguhan jeung fungsi mahluk hirup sorangan dibagi jadi dua, nyaéta hétérotrofik atawa konsumén jeung dekomposer atawa pengurai:[2]

1. Hétérotrofik / konsumen

Komponén hétérotrofik ngawengku organisme nu ngamangpaatkeun bahan organik nu geus disadiakeun ku organisme séjén salaku sumber dahareun. [rujukan?]Komponén hétérotrofik disebut pamakéna makro atawa fagotrof alatan ukuran leutik sahiji kadaharan didahar.[rujukan?] Grup hétérotrofik digolongkeun manusa, sato, mikroba jeung fungi.[rujukan?]

2. Pangurai (pengurai)

Pangurai nyaéta organisme nu narik bahan organik nu diturunkeun tina organisme nu geus paéh.[rujukan?] Pengurai disebut pamakéna makro atawa sapotrof.[rujukan?] Hal ieu sabab dahareun nu dikonsumsi ukuranana leuwih gedé.[rujukan?] Organisme pengurai nyerep sababaraha hasil tina dékomposisi sarta ngaleupaskeun bahan basajan nu bahanna bisa dipaké deui ku produsén teh.[rujukan?] Digolongkeun kana pengurai kelas pengurai nu baktéri jeung fungi.[rujukan?] Aya tilu tipe dékomposisi, nyaéta:
  • Aérobik: oksigén salaku akséptor éléktron atawa oksidan
  • Anaérobik: oksigén teu kalibet jeung akséptor éléktron bahan organik atawa oksidan
  • Férméntasi: material tacan organik anaérobik nu geus dioksidasi ogé akséptor éléktron.[rujukan?] Komponén jadi tempat jeung interaksi ngawangun ekosistem ngahiji kalawan rutin.[rujukan?]

Satuan mahluk hirup dina ékosistem

[édit | édit sumber]
  • Individu mangrupa organisme hirup, contona manuk.[rujukan?]
  • Populasi nyaéta susunan mahluk hirup anu cicing dina kurun waktu nu tangtu sarta bisa baranahan, misalna populasi sireum.[rujukan?]
  • Masarakat nyaéta kumpulan populasi nu nempatan wewengkon sarua dina hiji wanci nu lila pisan.[rujukan?]
  • Ékosistem nyaéta kumpulan muantap masarakat saméméhna mimilukeun interaksi antara mahluk hirup.[3]

Tipe-tipe ékosistem

[édit | édit sumber]

Ékosistem akuatik (perairan)

[édit | édit sumber]

Ékosistem akuatik ngawengku ékosistem (cai) tawar jeung ékosistem laut.[rujukan?] Conto ékosistem tawar di antarana balong, walungan, situ, ranca, nipah péat.[rujukan?] Sementara éta, ékosistem laut, contona bakau, ranca payau, muhara, basisir keusik, basisir taringgul, laut déét jeung laut jero.[rujukan?]

Ékosistem tawar

[édit | édit sumber]

Ékosistem tawar umumna miboga ciri di handap ieu:

  1. Salinitas (eusi uyah) nyaéta saeutik, umumna leuwih handap ti batan konséntrasi uyah organisme sél plasma nu cicing di dinya.[rujukan?]
  2. Kaayaan lingkungan kapangaruhan ku iklim jeung cuaca.[rujukan?]
  3. Variasi dina suhu antara bagian luhur jeung dasar saeutik pisan, rélatif sarua.[rujukan?]
  4. Pénétrasi cahaya dina cai kurang[4].

Ékosistem laut

[édit | édit sumber]

Ékosistem laut miboga ciri-ciri saperti di handap:

  1. Boga salinitas luhur, nu leuwih luhur nu leuwih deukeut ka katulistiwa.[rujukan?]
  2. Mineral NaCl ngadominasi ékosistem laut nepi ka ngahontal 75%.[rujukan?]
  3. Iklim jeung cuaca teu mangaruhan ékosistem laut.[rujukan?]
  4. Aya variasi dina béda suhu antara suhu permukaan jeung jero.[4]

Ékosistem darat (terestrial)

[édit | édit sumber]

Ékosistem terestrial nu boga tipe struktur vegetasi dominan dina skala nu lega disebut biomes.[rujukan?] Biome Deployment kapangaruhan ku iklim, géografi, latitude jeung luhurna lokasi permukaan laut.[rujukan?] Dumasar posisi géografis, iklim, latitude jeung luhurna lokasi permukaan laut biome dibédakeun saperti kieu.[4]

Bioma nu aya di beulahan dunya perenahna kira 20° -30° lintang kalér jeung lintang kidul, atawa di wewengkon tropis nu wawatesan jeung bioma padang jukut. Karakteristik bioma gurun nyaéta kieu.[rujukan?]

  1. Curah hujan leutik, 25 cm per taun.[rujukan?]
  2. Radiasi panon poé panas pisan, évaporasi luhur, jeung suhu beurang bisa tepikeun ka 40 °C nalika usum panas.[rujukan?]
  3. Béda suhu antara beurang jeung peuting kacida gedéna.[rujukan?]

Bioma padang jukut

[édit | édit sumber]

Bioma padang jukut sumebar ti wewengkon tropis nepi ka sub-tropis.[rujukan?] Karakteristik bioma padang pasir nyaéta kieu.[rujukan?]

  1. Curah hujan 25–50 cm per taun kalayan hujan nu henteu teratur.[rujukan?]
  2. Végetasi didominasi ku jukut. Jukut bioma tegalan hirup dina kaayaan nu rélatif baseuh. Ukuranana bisa tepikeun ka tilu méter, contona bluestem jeung jujukutan jukut India. Jukut anu tumuwuh dina daratan jukut bioma garing ukuranana pondok, contona grana jeung jukut munding.[rujukan?]
  3. Satona nyaéta bison, zébra, kangguru, singa, maung, anjing liar, oray rodentia, simeut jeung manuk.[rujukan?]

Bioma leuweung gugur

[édit | édit sumber]

Sacara umum, aya kira-kira wewengkon subtropis nu teu ukur ngalaman usum panas jeung usum tiis.[rujukan?] Leuweung gugur aya ogé rupa gunung di wewengkon tropis. Karakteristik bioma leuweung gugur nyaéta kieu:

  1. Curah hujan sedeng, nu 75 –150 cm per taun.[rujukan?]
  2. Ngalaman opat usum, panas, gugur, tiis jeung semi.[rujukan?]
  3. Tutuwuhana lamun geus cukup kolot daunna muguran.[rujukan?]
  4. Végetasina nyaéta tangkal mapel, ek, beech, katut elm.[rujukan?]
  5. Sato nu nyicingan umumna aya kijang, biruang, rakun, bajing, jeung manuk caladi.[rujukan?]

Leuweung hujan tropis

[édit | édit sumber]

Ieu bioma kapanggih di wewengkon katulistiwa kalawan suhu luhur kira-kira 25 °C. Karakteristik leuweung hujan tropis nyaéta kieu:

  1. Curah hujan bioma leuweung hujan tropis anu cukup luhur, kira-kira 200–225 cm per taun.[rujukan?]
  2. Tutuwuhanna jangkung jeung subur ngabentuk payung nu nyababkeun lanté leuweung jadi poék jeung beueus.[rujukan?]
  3. Tutuwuhan hasna nyaéta liana jeung épifit. Conto liana nyaéta hoé sedengkeun conto épifit nyaéta angkrék.[rujukan?]
  4. Végetasi didominasi ku tutuwuhan nu aktip dina fotosintésis, saperti jati, meranti, tutuwuhan nu daunna siga jarum, sarta keruing.[rujukan?]
  5. Sato ieu didominasi ku sagala rupa monyét, céléng, manuk, ucing leuweung, bajing jeung maung.[rujukan?]

Bioma taiga

[édit | édit sumber]

Ieu bioma aya di wewengkon kalér leuweung gugur subtropis jeung gunung tropis.[rujukan?] Karakteristik bioma taiga nyaéta kieu:

  1. Curah hujan anu kira 35 cm per taun.[rujukan?]
  2. Bioma nu biasana diwangun ku ukur hiji spésiés tangkal, nu daunna siga jarum (contona pines).[rujukan?]
  3. Période tuwuhna flora dina usum panas antara 3 nepi ka 6 bulan.[rujukan?]
  4. Suhu dina usum handap pisan, sarta ngalaman usum nu lila.[rujukan?]
  5. Spésiés végetasi (picca), alder (alaus), birch (berula) jeung junipce (juniperus).[rujukan?]
  6. Sato kaasup uncal, biruang hideung, ajag jeung morten.[rujukan?]

Bioma tundra

[édit | édit sumber]

Ieu bioma tuwuh di beulahan bumi béh kalér dina bunderan kutub kalér nu disebut tundra Arktik sedengkeun di punclut gunung Alpine mah disebutna tundra. Karakteristik bioma tundra nyaéta kieu:

  1. Curah hujan anu kira-kira 10 cm per taun.[rujukan?]
  2. Iklim kutub, iklim jeung usum tiis nu lila tur poék, usum semi nu panjang tur caang terus.[rujukan?]
  3. Tangkal anu jangkung, komo lamun aya rungkun nu kandel.[rujukan?]
  4. Normal kembangan tutuwuhan taunan jeung warna keuna dina jangka tumuwuh pondok.[rujukan?]
  5. Vegetasi Spaghnum, lichens (lumut kerak) jeung shrubs (perdu).[rujukan?]
  6. Sato muskox, uncal, kelenci, ajag, uncal jeung domba.[rujukan?]

Ekosistem jieunan

[édit | édit sumber]

Ekosistem jieunan nyaéta hiji ékosistem anu dijieun ku manusa keur kaperluan maranéhanana.[rujukan?]

Hiji ékosistem jieunan dina bentuk panahan wangunan atawa penimbun cai pikeun sagala rupa kaperluan, saperti irigasi, generasi daya.[4]

Leuweung industri

[édit | édit sumber]

Leuweung anu ngahaja dipelak ku rupa tutuwuhan industri.[rujukan?] Rupa umum pepelakan anu dipelak jati, pinus, mahoni, rasamala, jeung résin.[rujukan?]

Hiji ékosistem jieunan kayaning ékosistem pertanian, saperti béas kairigasi, sawah tadah hujan, béas surjan, ranca, béas, sawah pasang surut, pakebonan (entéh, kopi, minyak palem, jeung karét), balong, jeung sawah[4].