Kabupatén Tasikmalaya

Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas
Pikeun artikel kota nu ngaranna sarua, tempo Kota Tasikmalaya.
Kabupatén Tasikmalaya
Gambar:Images.jpeg

Lambang Kabupatén Tasikmalaya

Kampung Naga
Kabupatén Tasikmalaya is located in Jawa
Kabupatén Tasikmalaya
Kabupatén Tasikmalaya
Kabupatén Tasikmalaya (Jawa)
Kabupatén Tasikmalaya is located in Indonésia
Kabupatén Tasikmalaya
Kabupatén Tasikmalaya
Kabupatén Tasikmalaya (Indonésia)

Peta lokasi Kabupatén Tasikmalaya
Motto -
Propinsi Jawa Kulon
Ibukota Singaparna
Lega Wilayah 2.680,48 km²
Kordinat 7°21′38″S 108°06′46″E / 7.3606°S 108.1127°E / -7.3606; 108.1127Koordinat: 7°21′38″S 108°06′46″E / 7.3606°S 108.1127°E / -7.3606; 108.1127
Pangeusi
 · Jumlah
 · Kapadetan
 
1.636.000 (2003)
610 jiwa/km²
Administratif
 · Kacamatan
 · Désa/kal
 
39
-
Dasar hukum -
Tanggal -
Bupati Ade Sugianto
Wakil Bupati Cecep Nurul Yakin
Kode aréa 0265
DAU Rp. -

Ramatloka: tasikmalayakab.go.id

Logo Kabupaten Tasikmalaya

Kabupatén Tasikmalaya (aksara Sunda: ᮊᮘᮥᮕᮒᮦᮔ᮪ ᮒᮞᮤᮊ᮪ᮙᮜᮚ) mangrupa kabupatén di Propinsi Jawa Kulon, Indonésia. Ibukotana Singaparna, kira-kira 380 km beulah kidul wétan Jakarta. Kabupatén ieu wawatesan jeung Kabupatén Majalengka di beulah kalér, Kabupatén Ciamis, Kabupaten Pangandaran jeung Kota Tasikmalaya di beulah wétan, Samudra Hindia di beulah kidul sarta Kabupatén Garut di beulah kulon

Visi jeung Misi[édit | édit sumber]

Visi[1][édit | édit sumber]

Visi anu rék dihontal dina mangsa 2021-2026, dijéntrékeun kana Visi Kabupatén Tasikmalaya, nyaéta:

"Kalayan Sumanget Gotong Royong, Ngajadikeun Kabupatén Tasikmalaya Anu Religius/Islami, Ngabogaan Daya Saing Jeung Raharja"

Nilik kana poténsi, kaayaan, masalah, tantangan jeung kasempetan anu aya di Kabupatén Tasikmalaya, visi pangwangunan daérah dina RPJMD Kabupatén Tasikmalaya Taun 2021-2026 téh mangrupa élaborasi tina visi Bupati jeung Wakil Bupati anu kapilih minangka hasil Pilkada 9 Désémber 2020. Visi éta ngagambarkeun arah pangwangunan atawa kaayaan anu dipikahayang dina mangsa nu bakal datang dina jangka waktu 5 (lima) taun kahareup.

Misi[1][édit | édit sumber]

Nilik kana visi jeung parobahan paradigma tur kaayaan anu baris disanghareupan ka hareupna, dina usaha ngawujudkeun visi pangwangunan Kabupatén Tasikmalaya Taun 2021-2026, misi pangwangunan nyaéta:

  1. Ngaronjatkeun kualitas SDM anu kompetitif, sarta boga kapribadian jeung ahlak anu hade;
  2. Nyiptakeun pamaréntahan anu ngalayanan, bersih jeung profésional;
  3. Ngawujudkeun karaharjaan masarakat ngaliwatan penguatan désa minangka puseur pertumbuhan ékonomi kerakyatan dumasar kana tatanén jeung pariwisata; Jeung
  4. Nyiptakeun iklim investasi anu kondusif dina usaha ngadorong pangwangunan usaha jeung dina nyiptakeun tempat gawé ngaliwatan pangwangunan kerjasama skala lokal, nasional, regional jeung global.

Pamaréntahan[édit | édit sumber]

Jalan di Leuwisari mangsa taun 1922

Kabupatén Tasikmalaya kawengku ku 39 kacamatan, nu dibagi deui kana sajumlah désa jeung kalurahan. Kota Tasikmalaya, baheulana mangrupa bagéan ti wilayah Kabupatén Tasikmalaya, nu kiwari geus ngajadi kota otonom ti ngawitan 21 Juni 2001. Ti harita, sacara bertahap puseur pamaréntahan kabupatén ieu dipindahkeun ka Kacamatan Singaparna. Kacamatan di Kabupatén Tasikmalaya ngawengku:[2]

  1. Cipatujah
  2. Karangnunggal
  3. Cikalong
  4. Pancatengah
  5. Cikatomas
  6. Cibalong
  7. Parungponténg
  8. Bantarkalong
  9. Bojongasih
  10. Culaméga
  11. Bojonggambir
  12. Sodonghilir
  13. Taraju
  14. Salawu
  15. Puspahiang
  16. Tanjungjaya
  17. Sukaraja
  18. Salopa
  19. Jatiwaras
  20. Cinéam
  21. Karangjaya
  22. Manonjaya
  23. Gunungtanjung
  24. Singaparna
  25. Sukaramé
  26. Mangunréja
  27. Cigalontang
  28. Leuwisari
  29. Sariwangi
  30. Padakembang
  31. Sukaratu
  32. Sukahening
  33. Cisayong
  34. Rajapolah
  35. Jamanis
  36. Ciawi
  37. Kadipatén
  38. Pagerageung
  39. Sukaresik

Kacamatan paling leutik di Kabupatén Tasikmalaya nyaéta Kacamatan Sukaresik anu miboga léga 17,8 km2 Sedengkeun kacamatan paling lega nyaéta Kacamatan Cipatujah anu miboga lega 246,67 km2. Lamun kacamatan panghandapna nyaéta Kacamatan Cikalaong anu luhurna 125 metér di luhureun cai laut. Sedengkeun kacamatan anu pangluhurna nyaéta Kacamatan Taraju anu luhurna 880 meter di luhureun cai laut.[3]

Kacamatan Sukaresik, Kabupaten Tasikmalaya

Di handap ieu daptar kacamatan lengkep jeung jumlah desana:[3]

No. Kacamatan Jumlah Désa
1 Cipatujah 15
2 Karangnunggal 14
3 Cikalong 13
4 Pancatengah 11
5 Cikatomas 9
6 Cibalong 6
7 Parungponténg 8
8 Bantarkalong 8
9 Bojongasih 6
10 Culamega 5
11 Bojonggambir 10
12 Sodonghilir 12
13 Taraju 9
14 Salawu 12
15 Puspahiang 8
16 Tanjungjaya 7
17 Sukaraja 8
18 Salopa 9
19 Jatiwaras 11
20 Cineam 10

Daptar Bupati[édit | édit sumber]

Di handap ieu daptar Bupati Tasikmalaya ti taun 1807 nepika ayeuna.

Nomér Ngaran Bupati Foto Periode
1 Raden Anggadipa II (Raden Tumenggung Wiradadaha VIII) - 1807-1837
2 Raden Tumenggung Danudiningra - 1837-1844
3 Raden Tumenggung Wiratanubaya - 1844-1855
4 Raden Tumenggung Wiraadegdana - 1855-1875
5 Raden Tumenggung Wirahadiningrat - 1875-1901
6 Raden Tumenggung Prawirahadingrat - 1901-1908
7 Raden Tumenggung Wiratanuningrat - 1908-1937
8 Raden Tumenggung Wiradipoetra - 1938-1944
9 Raden Tumenggung Aria Soenarya - 1944-1947
10 R. Abas Wilagasomantri - 1948-1951
11 R. Priatna Kusumah
1951-1957
12 R. Ipung Gandapraja - 1957-1958
13 R. Memet Supartadirja - 1958-1966
14 Kolonel Inf. Husen Wangsaatmadja - 1966-1974
15 Drs. H. Kartiwa Suryasaputra - 1974-1976
16 Kolonel Inf. A. Benyamin - 1976-1981
17 Kol. Inf. H. Hudly Bambang Aruman - 1981-1986
18 Kol. Inf. H. Adang Roosman SH - 1986-1991
19 Kol. Inf. H. SuiIjana Wirata Hadisubrata - 1991-1996 jeung 1996-2001
20 Drs. H. Tatang Farhanul Hakim, M.Pd - 2001-2006 jeung 2006-2011
21 H. Uu Ruzhanul Ulum, S.E.
2011-2016 jeung 2016-2018
22 H.Ade Sugianto, S.I.P. (Plt.)
2018-ayeuna (petahana)

Aparatur Sipil Nagara (ASN)[édit | édit sumber]

Jumlah pagawé Aparatur Sipil Nagara anu ngabantuan bupati jeung wakil bupati Tasikmalaya taun aya 12.146 urang anu kabagi kana pagawé lalaki 5.745 urang jeung pagawé awéwé aya 6.401 urang. Tina jumlah éta, pangloban lulusan sarjana/pascasarjana anu jumlahna 9.618 urang. Lamun ditempo tina pangkat/golongan, Pagawé Nagara Sipil (PNS) Kabupatén Tasikmalaya anu golongan I aya 53 urang, golongan II aya 1.010 urang, golongan III aya 5.103 urang jeung golongan IV aya 5.980 urang.[3]

Satuan Kerja Perangkat Daérah (SKPD) Kabupatén Tasikmalaya[édit | édit sumber]

Di handap ieu daptar Satuan Kerja Perangkat Daérah (SKPD) Kabupatén Tasikmalaya reujeung alamatna:

Nomer Ngaran SKPD Alamat jeung Nomer Telepon
1 Sekrétariat Daérah Kabupatén Tasikmalaya Jl.Sukapura Komplek Perkantoran Singaparna Telp (0265) 543000
2 Inspéktorat Daérah Kabupaten Tasikmalaya Jl. Sukapura II Komplek Perkantoran Singaparna Telp.(0265) 2553009 Fax (0265) 2553010
3 Badan Perencanaan Pembangunan, Penelitian Dan Pengembangan Daerah Kabupatén Tasikmalaya Kompléks Perkantoran Sukapura Jl. Sukapura III Singaparna kodé pos 46415 Telp.(0265)543432 Fax.(0265) 543432
4 Badan Pengelola Keuangan dan Pendapatan Daérah Kabupatén Tasikmalaya Jl. Bojongkonéng Bypass Singaparna Telp. (0265) 543504 Fax. (0265) 543505
5 Sekrétariat DPRD Kabupatén Tasikmalaya Komplek Perkantoran Jl. Bojongkonéng bypass Singaparna Kab. Tasikmalaya Telp. (0265) 543004 Fax. (0265) 543006
6 Badan Kepegawaian dan Pengembangan Sumber Daya Manusia Kabupatén Tasikmalaya Jl. Mayor S. L. Tobing No. 56 Tasikmalaya Tel/ Fax (0265) 330171
7 Badan Penanggulangan Bencana Daérah Kabupatén Tasikmalaya Jl. Otto Iskandardinata No.19 Tasikmalaya Tlp/Fax. (0265) 334111
8 Dinas Pendidikan dan Kebudayaan Jl. Dalem Wirawangsa Km 1.2 Telp. 0265 548686 Faxs. (0265) 548686
9 Dinas Kesehatan Kompleks Perkantoran Jl. Bojongkonéng bypass Singaparna Kab. Tasikmalaya telp/ Fax (0265)2553155
10 Dinas Pekerjaan Umum, Tata Ruang, Perumahan Rakyat dan Kawasan Permukiman Dan Lingkungan Hidup Kabupatén Tasikmalaya Jl Mangunreja-Sukaraja Km. 12 Tasikmalaya Telp (0265) 548786
11 Satuan Polisi Pamong Praja Jalan Bojongkonéng By Pass Désa Sukaasih Kecamatan Singaparna - Kabupatén Tasikmalaya Telp.(0265) 543457 Fax.(0265) 543457
12 Dinas Sosial, Pengendalian Penduduk,Keluarga Berencana, Pemberdayaan Perempuan dan Perlindungan Anak Jl. Sukapura Kompléks Pamarentahan Kabupatén Tasikmalaya Telp. (0265)333156
13 Dinas Pariwisata Pemuda dan Olahraga Jl. Perintis Kemerdekaan Km.6 No 283B Telp (0265)330165
14 Dinas Pertanian,Ketahanan Pangan dan Perikanan Jl. Bojongkonéng Komplek Perkantoran Kabupatén Tasikmalaya Kode Pos 46415 Telp/Fax (0265) 330163
15 Dinas Koperasi, Usaha Kecil dan Menengah, Perindustrian dan Perdagangan Jl. Mayor Utarya No. 1 telp./Fax. (0265) 333154
16 Dinas Kependudukan dan Pencatatan Sipil Jl Mayor Utarya No.1 Lt. II, Kota Tasikmalaya Kode Pos 46113 Tlp. (0265) 2353587 Fax. (0265) 2353587
17 Dinas Penanaman Modal dan PTSPT Komplek Perkantoran Pemerintah Kab. Tasikmalaya, Singaparna kodepos 46415 Telp./Fax. (0265)2553101
18 Dinas Perhubungan Komunikasi dan Informatika Jl. Raya Timur No. 254-A Cintaraja Singaparna Kabupatén Tasikmalaya Telp./Fax. (0265) 543114
19 Badan Kesatuan Bangsa Dan Politik Jl. Pemuda No.1, Yudanagara, Kec. Cihideung, Kab. Tasikmalaya, Jawa Barat 46123
20 Rumah Sakit Umum Daerah Singaparna Medika Citrautama Jl. Raya Rancamaya, Singaparna, Cikunten, Singaparna, Tasikmalaya, Jawa Barat 46412 Telp. (0265) 543456 Faxs. (0265) 543437

Déwan Perwakilan Rahayat Daérah (DPRD)[édit | édit sumber]

Jumlah wakil rahayat di DPRD Kabupatén Tasikmalaya periodé 2019-2024 aya 50 urang anu diwengku ku 42 urang lalaki jeung 8 urang awéwé.[3]

Partai Politik Jumlah Korsi
PKB 8
Gerindra 9
PDI-P 6
Golkar 7
PKS 3
PPP 7
PAN 5
Demokrat 5

Sajarah[édit | édit sumber]

Masjid di Singaparna taun 1925-1933

Ngaran Kabupatén Tasikmalaya dimimitian ku ayana Kabupatén Sukapura. Ngaran Tasikmalaya mimiti katembong di taun 1820 sabot aya distrik Tasjikmalaija op Tjitjariang anu saterusna kaasup wilayah Kabupaten Sukapura.[4] . Tisaprak taun 1913 di jaman pamaréntahan bupati R.A.A. Wiratanuningrat putra ti bupati saacanna nyaéta Raden Adipati Wiraadegdaha, Kabupaten Sukapura diganti ngaranna jadi Kabupaten Tasikmalaya.[5] Sukapura aya nu ngartikeun jejerna karaton tina kecap "suka" hartina tihang/asal, sedengkeun "pura" hartina karaton atawa istana. Lamun kecap "Tasikmalaya" aya nu ngahartikeun keusik anu ngalayah. Aya ogé nu ngahartikeun Tasikmalaya tina kecap "tasik" hartina talaga/situ/cai jeung "malaya" hartina jajaran gunung-gunung, kukituna tasikmalaya dihartikeun daérah anu loba gunung siga cai. [4]

Perékonomian[édit | édit sumber]

Total pendapatan Kabupatén Tasikmalaya taun 2021 nyaéta Rp3,592 triliun anu diwangun ku pangasilan asli daerah, dana perimbangan jeung pangasilan séjén anu sah. Réalisasi pangasilan asli daérah Kabupatén Tasikmalaya taun 2021 nepi kana Rp305,581 miliar anu diwangun ku pajeg daérah, rétribusi daérah, hasil pausahaan milik daérah jeung pangasilan asli daérah séjénna. Lamun dana perimbangan ti pamaréntah pusat nepi kana gedéna Rp2,001 triliun, sedengkeun pangasilan lain anu sah gedéna Rp1,1934 triliun anu asalna tina hibah, dana darurat, dana bagi hasil pajeg ti propinsi, dana otonomi, bantuan keduitan jeung dana séjénna.[3]

Lamun ditempo tina belah balanja daérah taun 2021, Kabupatén Tasikmalaya nganggarkeun balanja langsung jeung balanja henteu langsung. Anggaran balanja teu langsung jang pagawé gedéna Rp2,251 triliun, balanja hibah Rp170,518 miliar, sésana balanja bantuan sosial, balanja bagi hasil jeung balanja bantuan kaduitan tur balanja anu teu kasangka. Balanja langsung ngan dipaké kana dua lawang, nyaéta balanja barang jeung jasa Rp725,309 miliar jeung balanja modal Rp594,952 miliar. [3]

PDRB atawa Pendapatan Daerah Regional Bruto di Kabupatén Tasikmalaya taun 2021 nurutkeun kana lapangan usaha dasar harga anu berlaku nyaéta Rp39.285.640, sedengkeun PDRB anu dasarna harga konstan nepi kana angka Rp25.179.480. Laju kanaékan PDRB harga konstan taun 2021 nyaéta 3,43%. Laju kanaékan PDRB harga konstran taun 2021 paling gedé dirojong ku séktor di widang anu ngayakeun listrik jeung gas jeung real estate. [3]

Kamiskinan[édit | édit sumber]

Taun 2021, di Kabupatén Tasikmalaya aya 159,9 rébu jalma miskin kalawan garis kamiskinanna Rp311.848. Hal ieu nembongkeun panurunan anu gedéna 195,61 rébu jalma dibandingkeun taun seméméhna.[3]

Tatanén[édit | édit sumber]

Sawah di Tasikmalaya

Pamakéan lahan di Kabupatén Tasikmalaya lolobana dipaké ku kebon campur (131.579,89 hektar), leuweung (46.024,32 hektar), permukiman (21.006,11 hektar), sésana dipaké lahan sawah, walungan, émpang, balukar, jalan, basisir, jeung situ.[6]

Legana lahan sawah di Kabupatén Tasikmalaya kurang leuwih 43.766 hektar anu lolobana kaasup sawah irigasi teknis (29.323 hektar). Lobana produksi paré tina sawah jeung huma taun 2021 nyaéta 819.450 ton tina lahan 119.933 hektar. Sedengkeun hasil tatanén palawija hususna jagong nepi kana 35.699 ton kalawan lahan anu legana 5.229 hektar. Pepelakan cabé oge ngahasilkeun 180.751 ton, disusul ku pepelakan nu utama saperti buncis, tomat, buah cau, manggu, buah kalapa jeung kopi.[3]

Piaraan sato/ingon-ingon di Kabupatén Tasikmalaya lolobana tina sapi potong jeung domba. Anu séjénna nyaéta hayam pedaging jeung hayam kampung. Sedengkeun ingon-ingon lauk anu loba dihasilkeun nyaéta lauk emas, nila, nilem jeung guramé.[3]

Kacamatan anu paling loba ngahasilkeun paré sawah nyaéta kacamatan Karangnunggal anu lobana 45.584 ton. Sedengkeun kacamatan anu loba ngahasilkeun cabé nyaéta Kacamatan Taraju anu lobana 3.096 ton. Kacamatan Salawu jadi kacamatan anu panglobana ngasilkeun kapol nyaa 2.066.031 ton, sedengkeun Kacamatan Bojonggambir jadi kacamatan anu panglobana ngahasilkeun jahe (553.200 ton).[3]

Industri Leutik[édit | édit sumber]

Jenis industri leutik anu loba di Kabupatén Tasikmalaya mangrupa:[3]

  • industri barang kulit (33 usaha)
  • industri pangolahan kertas (73 usaha)
  • industri kimia farmasi (87 usaha)
  • industri pangolahan karét (12 usaha)
  • industri peralatan (159 usaha)
  • industri bako (10 usaha)
  • industri batik (2 usaha).

Perdagangan[édit | édit sumber]

Data taun 2021 nyebutkeun yén aya 120 mini market atawa swalayan leutik, 57 pasar, 31 pasar semi modern jeung 25 pasar wangunan permanen anu ngadukung séktor perdagangan di Kabupatén Tasikmalaya.

Kawasan Strategis Nasional (KSN) jeung Kawasan Strategis Kabupatén (KSK)[édit | édit sumber]

Kawasan Strategis Nasional (KSN) nyaéta kawasan anu diutamakeun sabab boga pangaruh nu penting pisan di lingkup propinsi, ditempo tina aspék pertahanan jeung kaamanan geostrategis nasional, basis militer jeung wilayah kadaulatan pulo pangluarna. KSN anu aya di Kabupatén Tasikmalaya aya di Pulo Nusa Manuk di Kacamatan Cikalong.[6]

Lamun Kawasan Strategis Kabupatén (KSK) Tasikmalaya diantarana:

KSK Kapentingan ékonomi KSK kapentingan sosial budaya KSK Kapentingan sumber daya alam jeung téknologi
KSK Perkotaan Singaparna; KSK Perkotaan Ciawi; KSK Perkotaan Manonjaya; KSK Perkotaan Karangnunggal; KSK Industri dan Perdagangan Kerajinan Rajapolah; KSK Industri Manufaktur Cisayong dan Sukaratu; KSK Wisata Pantai Karangtawulan;KSK Wisata Alam Gunung Galunggung; KSK Agrobisnis Pasir Batang KSK Kampung Naga; KSK Wisata Ziarah Pamijahan; KSK Pasantren Suryalaya; KSK Pesantren Miftahul Huda; KSK Pesantrén Cipasung; KSK Pasantrén Sukamanah KSK Geothermal Karaha Bodas anu aya di Kacamatan Kadipatén; KSK Batu Mulia Jasper anu aya di Désa Buni Asih Kacamatan Pancatengah; KSK Plasma Nutfah Sirah Cimunjul anu aya di Kacamatan Cipatujah; KSK kawasan pertambangan anu aya di Kacamatan Cipatujah, Kacamatan Cikalong; dan Kacamatan Karangnunggal; KSK Kawasan Basisir anu aya di Kacamatan Cipatujah, Kacamatan Karangnunggal jeung Kecamatan Cikalong.

Géografi[édit | édit sumber]

Kawah Gunung Galunggung taun 2015

Sabagéan gedé wilayah Kabupatén Tasikmalaya mangrupa daérah pagunungan, kalayan puncakna Gunung Galunggung jung Gunung Talagabodas. Tasikmalaya mibanda iklim tropis kalayan suhu rata-rata di dataran handap 20°-34 °C jeung dataran luhur 18°-22 °C. Curah hujan rata-rata 2.072 mm/taun. Kabupatén Tasikmalaya mangrupakeun bagéan ti wilayah Propinsi Jawa Kulon anu aya di antara 7°02' 29" - 7°49' 08" Lintang Kidul sarta 107°54' 10" - 108°25' 52" Bujur W.tan. Samentara éta, total wewengkon Kabupatén Tasikmalaya nyaéta 2.708,82 km², kalawan panjang garis basisir kira-kira 54,5 km jeung fishing ground 306 km².[7] Wewengkon Kabupatén Tasikmalaya miboga kaluhuran antara 0 – 2.500 méter di luhur permukaan laut (dpl). Sacara umum, éta wewengkon bisa dibédakeun dumasar kana luhurna, nya éta: beulah kalér mangrupa wewengkon dataran luhur jeung beulah kidul mangrupa wewengkon dataran handap anu luhurna antara 0 – 100 méter dpl.[8]

Wewengkon Werit Musibah[édit | édit sumber]

Nurutkeun kana kaayaan geografis Kabupatén Tasikmalaya, wewengkon anu werit keuna musibah aya sababaraha wilayah. Badan Nasional Panaggulangan Bencana (BNPB) geus nyiuen kajian supaya nganyahokeun poténsi musibah nu bakal tumiba di Tasikmalaya, di antarana:[6]

  1. Caah
  2. Caah déngdéng
  3. Cuaca ekstrim
  4. Lambak ekstrim jeung abrasi
  5. Lini
  6. Kahuruan di leuweung jeung lahan
  7. Usum Kagaringan
  8. Gunung bitu
  9. Urug
  10. Tsunami

Poténsi musibah tsunami di Kabupatén Tasikmalaya diperkirakeun aya di Kacamatan Cikalong, Cipatujah jeung Karangnunggal anu kaasup kelas "luhur" kalawan lega wilayah bahayana 694,73 hektar.[6]

Démograpi[édit | édit sumber]

Numutkeun kana hasil Proyéksi Sénsus jalma nu nyicingan Kabupatén Tasikmalaya taun 2020 aya lobana 1.883.733 jalma anu kabagi kana 955.175 lalaki jeung 928.558 awéwé. Hasil ieu nunjukkeun yén aya kanaékan gedéna 0,29 persén dibandingkeun taun saméméhna. Lamun numutkeun kana data Dinas Kependudukan jeung Catatan Sipil Kabupaten Tasikmalaya, lobana penduduk taun 2021 di Kabupatén Tasikmalaya aya 1.796.496 jalma anu kabagi kana 913.795 lalaki jeung 882.701 awéwé. [3]

Kapadetan jalma nu nyicingan Kabupatén Tasikmalaya taun 2020 nyaéta nincak 689 jalma/km2. Kacamatan anu paling padet nyaéta Kacamatan Singaparna anu gedéna 2.907 jalma/km2 jeung nu pang leutikna kapadetan aya di Kacamatan Pancatengah nyaéta 245 jalma/km2.[3]

Hidrologi[édit | édit sumber]

Kondisi hidrologi di wewengkong Kabupatén Tasikmalaya digambarkeun dina kayaaan:[6]

Walungan[édit | édit sumber]

Aya 6 daérah di Kabupatén Tasikmalaya anudiliwatan ku walungan gedé nyaéta:

  1. Walungan Cilangla
  2. Walungan Cimedang
  3. Walungan Cisanggiri
  4. Walungan Cipatujah
  5. Walungan Citanduy
  6. Walungan Ciwulan.

Cinyusu[édit | édit sumber]

Cinyusu loba di daérah Kacamatan Leuwisari, Sariwangi, Parungponteng, Puspahiang, Sodonghilir, Pancatengah, Cikalong, Cipatujah, Bantarkalong, Cisayong, Sukahening, Sukaresik dan Pagerageung. Cinyusu ieu digunakeun ku masyarakat pikeun cai nginum.[6]

Situ[édit | édit sumber]

Aya sababaraha hiji situ nu aya di Kabupatén Tasikmalaya nyaéta:[6]

Ngaran Situ Désa-Kacamatan Lega Situ (hektar) Kagunaan
Sanghyang Cibalanarik-Sukaraja 10,25 Irigasi
Cigaleuh Kalapagenep-Cikalong 2,00 Sawah
Cilangla Taraju-Taraju 10,00 Wisata
Galuh Taruna Cibuniasih-Pancatengah 2,00 Sawah
Gede Pancatengah Mekarsari-Pancatengah 1,00 Sawah
Denuh Cikuya-Bantarkalong 1,20 Sawah
Citilu Pasirhaur-Ciawi 0,76 Sawah
Karkil Tobangjaya-Cipatujah 1,75 Pangairan
Oblok Mandalaya-Cikalong 4,50 Sawah
Batu Hawu Cikupa-Karangnunggal 3,00 Sawah
Labuan Bulan Girikencana-Karangnunggal 2,50 Sawah
Asta Girikencana-Karangnunggal 0,50 Sawah/Irigasi
Cigagak Sukapada-Pageurageung 0,25 Sawah
Sarbeni Ciwarak – Jatiwaras 1,00 Sawah/Irigasi
Ciburial Sukapada – Pagerageung 2,00 Sawah
Garunggang Rajadatu – Cineam 2,00 Sawah
Cilameta Ciampanan – Cineam 2,00 Sawah/Irigasi

Klimatologi[édit | édit sumber]

Kacamatan Jamanis, Kabupaten Tasikmalaya
Kacamatan Taraju, Kabupaten Tasikmalaya

Kabupatén Tasikmalaya miboga iklim tropis kalawan rata-rata temperatur 34 darajat celsius sarta kabeueusan 50% di dataran handap. Lamun di dataran luhur, rata-rata temperatur kurang leuwih 18-22 darajat Celsius sarta kabeueusan antara 61%-73%. Curah hujan paling luhur lumangsung di bulan Nopember. Usum ngijih lumangsung antara bulan Oktober, sedengkeun usum halodo lumangsung antara bulan Juni-September. Curah hujan panghandapna antara 2.500-3.000 mm/taun lumangsung di Kacamatan Sukaraja, Cibalong, Salopa, Pagerageung, Ciawi, dan Jamanis. Sedengkeun curah hujan pangluhurna lumangsung di Kacamatan Taraju, Salawu, Cigalontang, Leuwisari, dan Cisayong kalawan curah hujan 4.000 mm/taun.[6]

Transportasi Jeung Komunikasi[édit | édit sumber]

Jalan kareta di Cisayong Tasikmalaya

Kantor pos di Kabupatén Tasikmalaya aya 35 kantor.[3] Lobana tutumpakan darat aya 300.014 kendaraan di taun 2021 anu kabagi jadi 281.055 roda dua jeung 18.959 roda opat. Panjang jalan anu alus di Kabupatén Tasikmalaya aya 686.253 km, jalan kondisi sedeng aya 199.897 km, jalan ruksak sedeng aya 151.445 km, jeung jalan anu ruksak pisan aya 265.714 km. [3]

Angkutan barang panglobana di Kabupatén Tasikmalaya nyaéta treuk barang umum 1.035 unit, mobil box 285 unit, mobil peti kemas 11 unit, jeung mobil tangki 7 unit.[3]

Panjang jalan anu jadi wewengkon kakuasaan pamaréntah Kabupaten Tasikmalaya di taun 2021 aya 656,64 km, jalan propinsi aya 442,92 km jeung jalan nagara aya 203,77 km. Jalan di Kabupatén Tasikmalaya taun 2021 lolobana geus diaspal (1.225,851 km). Sésana jalan karikil, taneuh jeung jalan anu séjénna.[3]

Sasak Cirahong/Citanduy Hiji mangsa 1925
Sasak Cirahong mangsa 2018

Kabupatén Tasikmalaya ogé diliwatan ku jalur kareta api. Sababaraha hiji stasiun nyaéta:

  • Stasiun Ciawi[9]
  • Stasiun Manonjaya[10]
  • Stasiun Rajapolah

Aya sasak karéta anu ngahubungkeun antara wilayah Tasikmalaya jeung Kabupaten Ciamis nyaéta Sasak Cirahong atawa disebut ogé sasak Citanduy hiji. Sasak Cirahong diwangun 19 Agustus 1983 ku pangusaha karéta nagara Hindia Walanda Staatssporwegen (SS). Tihang beusi ieu sasak dibawa langsung ti Eropa ngaliwatan Tanjung Priuk. Panjang sasak Cirahong nyaéta 202 méter aya dihandapeun pangawasan PT Karéta Api Indonésia Daérah Operasional II Bandung. Salian bisa diliwatan karéta, sasak Cirahong ogé bisa diliwatan ku motor, mobil jeung sapedah.[11]

Katenagakerjaan[édit | édit sumber]

Luyu kana hasil survéi Angkatan Kerja Nasional di bulan Agustus 2020, tingkat partisipasi angkatan gawé di Kabupatén Tasikmalaya nyaéta 6,83 persén. Sedengkeun jumlah penduduk anu gawé nurutkeun kana tingkat atikan anu ditamatkeun di tahun 2020 aya 484.281 urang.[3]

Pendidikan[édit | édit sumber]

Luyu jeung hasil survéi sosial ekonomi nasional taun 2021, perséntasé barudak anu umur sakola (7-24 taun) lalaki anu masih sakola di tingkat SD aya 36,61 persén, sedengkeun awéwé aya 35,19 persén. Budak anu geus teu sakola lalaki aya 26,47 persén jeung awéwé aya 28,86 persén.[3]

Jumlah sakola anu aya di Kabupatén Tasikmalaya ti mulai SD nepika SMK taun 2021 nyaéta:[3]

  1. SD/sadarajat aya 1.087 sakola
  2. SMP/sadarajat aya 258 sakola
  3. SMA/sadarajat 68 sakola
  4. SMK/sadarajat 139 sakola

Di handap ieu daptar jumlah sakola ti mimiti Taman Kanak-Kanak nepika Sakola Menengah di Kabupatén Tasikmalaya numutkeun kana data Kementerian Pangatikan jeung Kabudayaan seméster 2022/2023:

Kacamatan Taman Kanak-Kanak (TK) Kelompok Ulin (KB) Taman Panitipan Budak (TPA) Satuan Paud Sajenis (SPS) Puseur Kagiatan Belajar Masyarakat (PKBM) Sanggar Kagiatan Belajar (SKB) Sakola Dasar (SD) Sakola Menengah Kahiji (SMP) Sakola Menengah Luhur (SMA) Sakola Menengah Kajuruan (SMK) Sakolah Luar Biasa (SLB)
Kec. Cigalontang 12 41 0 9 3 0 48 15 7 5 0
Kacamatan Cipatujah 9 49 0 0 1 0 49 11 1 4 1
Kacamatan Karangnunggal 16 42 0 3 4 0 54 12 2 5 0
Kacamatan Cikalong 10 28 0 25 0 0 46 11 3 3 0
Kacamatan Sodonghilir 8 48 0 9 0 0 45 9 2 5 0
Kacamatan Singaparna 22 27 1 10 0 0 29 10 8 7 1
Kacamatan Bojonggambir 11 42 0 4 2 0 37 10 2 3 0
Kacamatan Manonjaya 16 37 0 4 2 0 28 10 2 6 1
Kacamatan Pagerageung 8 45 0 2 1 0 33 6 1 5 1
Kacamatan Ciawi 12 28 0 16 2 0 30 5 1 4 1
Kacamatan Cikatomas 11 31 0 5 1 0 32 8 1 4 0
Kacamatan Cisayong 5 31 1 0 1 0 39 7 1 6 1
Kacamatan Jatiwaras 14 26 0 2 2 0 37 7 1 3 0
Kacamatan Salawu 8 32 0 2 0 0 34 9 3 4 0
Kacamatan Salopa 11 23 0 3 1 0 30 11 4 3 0
Kacamatan Cibalong 9 33 0 2 2 0 27 8 1 3 1
Kacamatan Sukaratu 6 33 0 4 0 0 19 12 3 6 0
Kacamatan Tanjungjaya 5 38 0 1 4 0 21 6 1 5 0
Kacamatan Sariwangi 14 25 0 4 1 0 16 10 3 3 1
Kacamatan Pancatengah 9 19 0 1 0 0 32 11 1 3 0
Kacamatan Mangunreja 12 24 0 2 3 1 20 6 1 3 1
Kacamatan Bantarkalong 3 31 0 1 1 0 23 7 2 4 0
Kacamatan Leuwisari 13 15 0 8 1 0 14 9 1 6 2
Kacamatan Rajapolah 11 20 0 1 2 0 23 6 3 2 0
Kacamatan Padakembang 16 14 0 4 1 0 18 6 2 6 1
Kacamatan Sukaraja 11 16 0 4 1 0 28 3 1 2 0
Kacamatan Parungponteng 3 26 0 1 1 0 25 4 2 3 0
Kacamatan Taraju 4 19 0 6 1 0 27 5 2 0 0
Kacamatan Gunungtanjung 3 27 0 4 1 0 18 5 1 2 1
Kacamatan Cineam 9 21 0 0 1 0 19 7 2 2 1
Kacamatan Culamega 8 24 0 1 1 0 18 6 0 1 0
Kacamatan Puspahiang 5 18 0 3 3 0 23 5 1 1 0
Kacamatan Sukarame 9 11 0 6 0 0 20 6 2 4 1
Kacamatan Kadipaten 4 22 0 0 1 0 20 8 0 3 0
Kacamatan Jamanis 5 12 0 9 1 0 17 5 1 2 1
Kacamatan Sukaresik 4 21 0 2 1 0 21 2 0 2 0
Kacamatan Bojongasih 3 20 0 2 2 0 15 5 2 2 0
Kacamatan Sukahening 8 8 0 2 1 0 15 7 2 2 0
Kacamatan Karangjaya 5 7 0 1 1 0 9 3 0 1 0
Total 352 1.034 2 163 51 1 1.059 293 73 135 16

Sakola Dasar (SD)[édit | édit sumber]

Di handap ieu daptar Sakola Dasar (SD) di Kabupatén Tasikmalaya:

Sakola Luar Biasa (SLB)[édit | édit sumber]

Di handap ieu daptar Sakola Luar Biasa di Kabupatén Tasikmalaya:[12]

NPSN Ngaran SLB Alamat Kalurahan Kacamatan Status
20268130 SLB ABC PGRI MANONJAYA Jl. Tangsi No 14 Manonjaya Manonjaya SWASTA
20268131 SLB AISYIYAH SINGAPARNA Komplek Pendidikan Muhammadiyah Cikedokan Singaparna Singaparna SWASTA
20268132 SLB ABC PGRI CIAWI Jl. KH. Moh. Bagowi No.5 Sukamantri Sukamantri SWASTA
20268133 SLB NEGERI CINEAM Jl Cikondang No. 113 Cineam Cineam NEGERI
20268134 SLB AISYIYAH LEUWISARI Jl Mangunharja No 23 LINGGAWANGI LINGGAWANGI SWASTA
20268136 SLB AL ISHLAH Kp Nanggorak Jayamukti Jayamukti SWASTA
20268137 SLB ABC YKS MANGUNREJA Mangunreja Mangunreja Mangunreja SWASTA
20268138 SLB ABC BAITURROHMAN Jl. Gunung Batara Rancapaku Rancapaku SWASTA
20268139 SLB NEGERI TASIKMALAYA Jl Pesantren No. 135 Tanjungmekar Tanjungmekar NEGERI
20268140 SLB WINAYA BHAKTI Jl Raya Cibalong No 200 Cibalong Cibalong SWASTA
20269970 SLB Al Ichlas Jayaratu Jl. Sariwangi Kp. Pacet Rt/03 Rw/01 Sariwangi Sariwangi SWASTA
69880249 SLB YAYASAN MITRA ISWARA Kp. RANCABOLANG Wargakerta Wargakerta SWASTA
69899563 SLB PLUS ABCD BINA WARGA Jl. Cikoranji RT 05/03 Tanjungkerta Tanjungkerta SWASTA
69969191 SLB NEGERI CIPATUJAH Jln Pamayangsari Kp. Sukajaya Cipatujah Cipatujah NEGERI
69985006 SLB DARUSSALAM Kp. Cirukuy RT01/01 Cisayong Tasikmalaya Sukajadi Sukajadi SWASTA
70001209 SLB Izzul Haq Gunung Tanjung Jl. Raya Gunung Tanjung Kp. Cilandak RT 02 RW 02 Cinunjang Cinunjang SWASTA

Sakola Menengah Pertama (SMP)[édit | édit sumber]

Di handap ieu daptar Sakola Menengah Pertama (SMP) jeung Madrasah Tsanawiyah (MTs) di Kabupatén Tasikmalaya:[13]

Nomer Ngaran SMP/MTs
1 SMP ABSCHOOL JL. PAHLAWAN KHZ MUSTHAFA KOKOL
2 SMP AL AMIN KP.CIBUNIGEULIS
3 SMP AL ISHLAH JALAN BABAKN CIGOROWEK DS. CINTARAJA KECAMATAN SINGAPARNA KABUPATEN TASIKMALAYA
4 SMP AL MADINAH KP. WARUNG CIKOPI RT 05 RW 05
5 SMP AL-AHYAR KP. CIBURUY,
6 SMP AL-BANA KP. CIKADU
7 SMP AL-HUDA CIGALONTANG KP. KERETEUW
8 SMP AL-MADANIYAH CIBULEUD
9 SMP AL-MUKROM JL. RAYA CIAWI BOJONGGAMBIR
10 SMP AL-QOLAM KP. NAGRAK RT 001 RW008
11 SMP AS SHOFA SINDANGKARAMAT
12 SMP AS-SHIDDIQIYAH KP. CITIWU
13 SMP ASYSYAAKIRIIN CINEAM
14 SMP BINA INSANI KP. CIOMAS RT 02 RW 06
15 SMP BUDI PEKERTI KP. JAKSI RT 05 RW 05
16 SMP GUNUNG HIDEUNG JLN. KH. MOCH. IDRIS DESA SUKARAME
17 SMP ISLAM AL-FADLILLAH KP. MENOL RT.005 RW.002
18 SMP ISLAM AL-IKHLAS JL. CIPANAS KOMPLEK MASJID BESAR CIBALONG
19 SMP ISLAM AL-RAHMAH JALAN BABAKANSARI
20 SMP ISLAM BAHRUL ULUM JL. GUNUNG BALONG
21 SMP ISLAM BINA INSAN MANDIRI BANTARKALONG KP. CIJERUK DESA HEGARWANGI
22 SMP ISLAM CIAWANG DS.CIAWANG
23 SMP ISLAM CIKATOMAS JL RAYA CIKATOMAS NO. 216
24 SMP ISLAM CIPAKU JLN. CIPAKU NO. 22
25 SMP ISLAM CIPASUNG JLN.KH.RUHIAT NO 72 CIPASUNG
26 SMP ISLAM CIPICUNG JALAN CIPICUNG
27 SMP ISLAM DARUL HUDA KP. ROKE
28 SMP ISLAM GALUNGGUNG KP. KOKONCONG RT 02 RW 01
29 SMP ISLAM JATIWARAS KP. SINDANGAMIS DESA JATIWARAS
30 SMP ISLAM JAYARATU JL. SARIWANGI KP. NAGROG
31 SMP ISLAM KAWUNGSARI KP. SONGKO
32 SMP ISLAM KHUSNUL KHOTIMAH KP. PETIR
33 SMP ISLAM MANBAUL ULUM KP. JAMANIS
34 SMP ISLAM MANBAUL ULUM MALAGANTI
35 SMP ISLAM MIFTAHUL HUDA KP. NAGRAK
36 SMP ISLAM MISBAHUL FALAH JL.BUNIASIH KM 03
37 SMP ISLAM NURUL ANWAR KP. CIKEUPEUL
38 SMP ISLAM NURUL FITROH KP.CIDUGALEUN
39 SMP ISLAM NURUL HUDA CINEAM JL. KARANGLAYUNG NO. 05 SUKAMAHI
40 SMP ISLAM NURUL HUDA LEGOKRANDU KP. LEGOKRANDU
41 SMP ISLAM NURUL UMMAH AL-FALAH KP. BABAKAN
42 SMP ISLAM NURUL YAQIN JL. CIAKAR
43 SMP ISLAM PANIIS JL PANIIS
44 SMP ISLAM PLUS MANONJAYA JL PASIR PANJANG NO. 51
45 SMP ISLAM PLUS MIFTAHUL HUDA JL. SAYURAN RT 03 RW 04
46 SMP ISLAM RAJAPOLAH JLN. PANEMBONG
47 SMP ISLAM SERBA BAKTI PONDOK PESANTREN SURYALAYA
48 SMP ISLAM TERPADU AL MALIK KP. SINAGAR
49 SMP ISLAM TERPADU AL MUKHTAR KP PADAKARIA
50 SMP ISLAM TERPADU AL-FAARUUQ KP. CIAKAR
51 SMP ISLAM TERPADU DAARUL FALAAH KP. SUKASIRNA
52 SMP ISLAM TERPADU DAARUSSALAAM KP. CIAWITALI
53 SMP ISLAM TERPADU MANARUL HIKAM JL. PAHLAWAN KHZ. MUSTHAFA KP. CISEDA
54 SMP ISLAM TERPADU MINDA JL. CIGADOG-NANGGORAK PENGKOLAN
55 SMP ISLAM TERPADU QOSHRUL MUHAJIRIN KP. BADAKPAEH RT 024 RW 005
56 SMP ISLAM TERPADU WAHANA BHAKTI KP.WANGUNJAYA
57 SMP ISLAM TRIJAYA JL KARANGNUNGGAL
58 SMP ISLAM WIRADISASTRA JL. SUKATANI NO. 9 RT 03 RW 01 KEC. LEUWISARI
59 SMP ISLAM YPP CILENGA KP.CILENGA
60 SMP ISLAM ZEN AHMAD KP. LAMELAUT
61 SMP ISLAMIYAH CIAWI JL PESANTREN SRAHTARJUNINGRAHYU KIARAKUDA
62 SMP IT AL-FAQIH DUSUN CISITU KIDUL 07/05
63 SMP IT ASSALAM NURUL JAZA KP. SIMPANGSARI
64 SMP IT DAARUSSAADAH KP. CURUGHAWU
65 SMP IT MADINATUL ALBAAB KP. KIARALAWANG
66 SMP IT NANGGERANG KP. CIMOMON
67 SMP IT NURUL JANNAH KP. CILANGEN
68 SMP IT PAWITRA KP. CIKASUNGKA RT 03 RW 02
69 SMP IT RIYADUL HIKMAH KP. JAMUPU
70 SMP IT UMMUL QURO JL. RAYA SALOPA-GUNUNGTANJUNG SUKASARI
71 SMP KHZ MUSTHAFA JL PESANTREN KHZ. MUSTHAFA SUKAMANAH
72 SMP MAARIF NU SARIWANGI KP. MAGEUNG
73 SMP MANUK HEULANG KP. JOJOK DS. MANGUNREJA
74 SMP MIFTAHUL ULUM IDRISY KP. CIUYAH
75 SMP MUALLIMIN CIKEMBANG CIMACAN
76 SMP N 1 PADAKEMBANG JL. BANTARPAYUNG
77 SMP N 1 PAGERAGEUNG PAGERAGEUNG
78 SMP N 1 RAJAPOLAH JL KEBON KALAPA NO 48
79 SMP N 1 SUKARAME JL. LAPANG BOLA NO. 117
80 SMP N 2 CIAWI JL KERTAMUKTI
81 SMP N 2 CIGALONTANG JLN.SIRNARAJA
82 SMP N 2 GUNUNGTANJUNG KP NEGLASARI
83 SMP N 2 MANONJAYA JL. GUNUNGTANJUNG MANONJAYA
84 SMP N 2 PAGERAGEUNG JL. SUKAMAJU NO. 27
85 SMP N 2 SALAWU JL TANJUNGSARI KP. LANGKOB
86 SMP N 2 SARIWANGI JL MALAGANTI
87 SMP N 2 SUKARATU JALAN SUKAMANAH
88 SMP N 2 TARAJU JL RAYA DEUDEUL
89 SMP N 3 SUKARATU JL. CICURUG
90 SMP NEGERI 1 MANONJAYA JL TANGSI NO.3
91 SMP NEGERI 1 SALAWU JL SALAWU
92 SMP NEGERI 1 SINGAPARNA JL. PANCAWARNA NO. 29
93 SMP NEGERI 1 SUKARATU KP. SINDANGGALIH
94 SMP NEGERI 2 MANGUNREJA JL BARU
95 SMP NEGERI 2 SALOPA JALAN GUNUNGTASIK
96 SMP NEGERI 3 CIGALONTANG KP PASIRLINA
97 SMP NURSALAM JLN. RAYA CIGALONTANG KM 03
98 SMP NURUL AMANAH JL.TASIK-GARUT KM.31 RANCAK
99 SMP NURUL HIKMAH KP.BALENGBENG
100 SMP NURUL HUDA KP. CIDELEG
101 SMP NURUL HUDA BOJONGGAMBIR KP. SINDANGSARI
102 SMP NURUL QOMAR KP SIRNARASA
103 SMP PESANTREN CINTAWANA KOMPLEK PESANTREN CINTAWANA
104 SMP PGRI 15 SALAWU JL RAYA TASIK - GARUT KM 45
105 SMP PGRI CIKALONG JL. RAYA CIKALONG NO. 157
106 SMP PLUS AL AFSAR JLN.ADIWIASAN NO.08 B
107 SMP PLUS AL-HIKMAH KP. KENDENG RT.03 RW.05
108 SMP PLUS AL-MIQDAR KP. CIHURIP
109 SMP PLUS AL-MUBAROK DS. KARYAMANDALA
110 SMP PLUS AN-NUUR JL. PAHLAWAN KHZ. MUSTHAFA KP. NAGASARI
111 SMP PLUS ASSYIFA KP. SITUPARI
112 SMP PLUS MIFTAHUL ULUM CICADAS - GUNUNG TANJUNG
113 SMP PLUS MUHAMMADIYAH SINGAPARNA JL.MUHAMMADIYAH KP. CIKEDOKAN
114 SMP PLUS QURROTA AYUN JL MANGUNHARJA
115 SMP QURANIC SCIENCE BOARDING SCHOOL DUSUN JAGABAYA
116 SMP RIYADLUT TAUHID JL. PESANTREN SUKASARI
117 SMP TANFIDZUL HANAFIYAH KP. RAWA
118 SMP TERPADU AL-ISTIQOMAH JL. LAPANG SAKTI LODAYA DS. CISAYONG
119 SMP TERPADU AL-MUNIR KP. CINUNJANG
120 SMP TERPADU AT-TADZKIR KP. SINDANGASIH
121 SMP TERPADU BABUSSALAM CALINGCING KIDUL
122 SMP TERPADU CAHAYA ANAK BANGSA KP. WANGUNPASANTREN SINGKUP DS. BARUMEKAR
123 SMP TERPADU DADALI DINILLAH KP. GUNUNG AGRA
124 SMP TERPADU DARUL QOLAM KP. PAJAGAN DESA CIDUGELAN
125 SMP TERPADU DARUSSALAM RAJAPOLAH
126 SMP TERPADU DARUZZAHRA KP. CIPARANTEN
127 SMP TERPADU MANAHIJUL HUDA KP. TEJAMAYA
128 SMP TERPADU NADHIRUL ULUM KP. CIKONDANG
129 SMP TERPADU NUSAKARYA KP. SABELEN
130 SMP TERPADU YAPINDA KP. BATUMASIGIT
131 SMP WIDYA MUKTI KAMPUNG CIPETIR
132 SMP Y 17 CIBALONG JL.RAYA KARANGNUNGGAL NO. 205
133 SMP YAPIDA CISAYONG JL YAPIDA NO 1
134 SMP YAYASAN 17 SUKAKARSA JL. SUKAKARSA KP. BONGAS
135 SMP YPI IJTIMAUL AHADIYAH JL SEMBAHMADU NO.1
136 SMPN 1 BANTARKALONG JL. PEMUDA 2
137 SMPN 1 BOJONGASIH JL. SUKASIRNA NO. 64
138 SMPN 1 BOJONGGAMBIR JL. RAYA BOJONGGAMBIR NO. 56
139 SMPN 1 CIAWI JL. RAYA MALANGBONG NO. 10
140 SMPN 1 CIBALONG JL RAYA KARANGNUNGGAL NO. 49
141 SMPN 1 CIGALONTANG JL. PASIRMALANG
142 SMPN 1 CIKALONG JL. RAYA CIKALONG NO. 70
143 SMPN 1 CIKATOMAS JALAN RAYA CIKATOMAS NO. 125
144 SMPN 1 CINEAM JL. ASRAMA NO. 14
145 SMPN 1 CIPATUJAH JL. PAMAYANGSARI NO. 380
146 SMPN 1 CISAYONG JL. RAYA CISAYONG NO. 104
147 SMPN 1 CULAMEGA JL. CINTABODAS
148 SMPN 1 GUNUNGTANJUNG JL. CISERANG
149 SMPN 1 JAMANIS JL. CONDONG NO. 02
150 SMPN 1 JATIWARAS JL. PAPAYAN - SUKARAJA
151 SMPN 1 KARANGJAYA JL. SIRNAJAYA
152 SMPN 1 KARANGNUNGGAL JL. RAYA KARANGNUNGGAL NO. 262
153 SMPN 1 LEUWISARI JL. SELAREUMA
154 SMPN 1 MANGUNREJA JL. KALAPASEWU NO. 217
155 SMPN 1 PANCATENGAH JL. RAYA PANCATENGAH NO .07
156 SMPN 1 PARUNGPONTENG JL. PARUNGPONTENG
157 SMPN 1 PUSPAHIANG JL. RAYA PUSPAHIANG NO. 05
158 SMPN 1 SALOPA JL. RAYA SALOPA NO. 160
159 SMPN 1 SARIWANGI JL. SARIWANGI NO. 54
160 SMPN 1 SODONGHILIR JL. RAYA BARAT SODONGHILIR
161 SMPN 1 SUKAHENING JL. RAYA SUKAHENING
162 SMPN 1 SUKARAJA JL. RAYA SUKARAJA NO.11
163 SMPN 1 TANJUNGJAYA TANJUNGJAYA
164 SMPN 1 TARAJU JL, ANDIL NO,19
165 SMPN 2 BANTARKALONG JL. WANGUNSARI
166 SMPN 2 BOJONGGAMBIR JL. CAMPAKA NO. 20
167 SMPN 2 CIBALONG JL. PERKEBUNAN WANGUNWATI
168 SMPN 2 CIKALONG JL. RAYA KALAPAGENEP
169 SMPN 2 CIKATOMAS JL. RAYA CIKATOMAS
170 SMPN 2 CINEAM JL. RAYA BANJAR
171 SMPN 2 CIPATUJAH JL. LEBAKSAAT SINDANGKERTA
172 SMPN 2 CISAYONG JL. CIGOROWONG
173 SMPN 2 JATIWARAS JL. DESA MANDALAMEKAR
174 SMPN 2 KARANGNUNGGAL JL. TALAGASARI
175 SMPN 2 PANCATENGAH JL. CIBUNIASIH
176 SMPN 2 PUSPAHIANG JL. MANDALASARI
177 SMPN 2 RAJAPOLAH KP. JETUNG RT/RW.02/02
178 SMPN 2 SINGAPARNA JALAN RAYA PEMDA
179 SMPN 2 SODONGHILIR JL. RAYA MUNCANG
180 SMPN 2 SUKAHENING JL. BANYURASA
181 SMPN 2 SUKARAJA JL. CIKEUSAL
182 SMPN 3 CIAWI JL. MENANGDATAR
183 SMPN 3 CIBALONG JL. RAYA KARANGNUNGGAL
184 SMPN 3 CIKALONG JL. CIKANCRA
185 SMPN 3 CIKATOMAS JL. CIKALONG
186 SMPN 3 CIPATUJAH JL. RAYA CIHERAS CIPATUJAH
187 SMPN 3 CISAYONG JL LANGKOB
188 SMPN 3 JATIWARAS JL. MANDALAMEKAR
189 SMPN 3 KARANGNUNGGAL JL. RAYA CIDADAP
190 SMPN 3 MANONJAYA JL. PANGANGONAN
191 SMPN 3 PANCATENGAH JL. RAYA TAWANG PANCATENGAH KAB. TASIKMALAYA
192 SMPN 3 SALAWU KP. CIOMAS
193 SMPN 3 SODONGHILIR KP. CIWALURAN DESA PARUMASAN
194 SMPN 3 SUKAHENING JL. KUDADEPA
195 SMPN 3 SUKARAJA JL. LIUNGGUNUNG
196 SMPN 4 CIKALONG JL. KUBANGSARI
197 SMPN 4 CIPATUJAH JL. CIKUYA
198 SMPN 4 KARANGNUNGGAL JL. DESA CIKAPINIS
199 SMPN 4 MANONJAYA JL. GUNUNGGEDE PASIRIPIS
200 SMPN 4 PANCATENGAH JL. CAYUR KM. 12
201 SMPN 4 SODONGHILIR JL. RADEN IHROM DANAATMAJA
202 SMPN 5 CIKALONG JL. RAYA CIKALONG
203 SMPN 5 CIPATUJAH JL. RAYA CIPATUJAH
204 SMPN SATU ATAP 1 BANTARKALONG KP. BURUJUL
205 SMPN SATU ATAP 1 BOJONGASIH KP. CIPEDES
206 SMPN SATU ATAP 1 BOJONGGAMBIR KP. CIMENGA
207 SMPN SATU ATAP 1 CIGALONTANG KP NANGTANG
208 SMPN SATU ATAP 1 CIKALONG KP. CILELE
209 SMPN SATU ATAP 1 CIKATOMAS JL. PANYOSOGAN
210 SMPN SATU ATAP 1 CINEAM JL. SINGKUP - CISARUA
211 SMPN SATU ATAP 1 CIPATUJAH KP. SUKAHURIP
212 SMPN SATU ATAP 1 CULAMEGA KP. LEBAKSIUH
213 SMPN SATU ATAP 1 GUNUNGTANJUNG KP. CIDAMAR RT 01 RW 01
214 SMPN SATU ATAP 1 JATIWARAS JL. CIPUTAT
215 SMPN SATU ATAP 1 KARANGJAYA JL. SUKAMAJU
216 SMPN SATU ATAP 1 KARANGNUNGGAL KP. SITUGEDE RT 03 RW 07
217 SMPN SATU ATAP 1 MANGUNREJA KP. BALANDONGAN
218 SMPN SATU ATAP 1 PAGERAGEUNG KP. TEWEL
219 SMPN SATU ATAP 1 PANCATENGAH KP. JAYAMUKTI
220 SMPN SATU ATAP 1 PUSPAHIANG JL. MANDALASARI KP. KALAPANUNGGAL
221 SMPN SATU ATAP 1 SALAWU KP. CICANTEL
222 SMPN SATU ATAP 1 SALOPA KP. JAYAWANGI
223 SMPN SATU ATAP 1 SODONGHILIR JL. GEMBOR
224 SMPN SATU ATAP 1 TARAJU KP. CAMPAKA
225 SMPN SATU ATAP 2 BANTARKALONG JL. BONGAS KP. PANDAWA
226 SMPN SATU ATAP 2 BOJONGASIH KP. CILUMPANG
227 SMPN SATU ATAP 2 BOJONGGAMBIR JL. LEGOKHAUR
228 SMPN SATU ATAP 2 CIGALONTANG JL. H. SUFYAN SUKENDAR
229 SMPN SATU ATAP 2 CIKATOMAS KP. PALAWIJA
230 SMPN SATU ATAP 2 CIPATUJAH JL. TANJUNGSARI
231 SMPN SATU ATAP 2 CULAMEGA KP. BIHBUL
232 SMPN SATU ATAP 2 KARANGJAYA JL. CITAMBAL
233 SMPN SATU ATAP 2 KARANGNUNGGAL JL. RAYA CIDADAP
234 SMPN SATU ATAP 2 PANCATENGAH KP. BIHBUL
235 SMPN SATU ATAP 2 SALOPA KP. DINGDINGARI
236 SMPN SATU ATAP 2 SODONGHILIR KP. NOTOG
237 SMPN SATU ATAP 2 TARAJU JL. INDULARANG 2
238 SMPN SATU ATAP 3 BOJONGGAMBIR KP. CIKAWUNG BB
239 SMPN SATU ATAP 3 CIGALONTANG KP. TATARU
240 SMPN SATU ATAP 3 CIPATUJAH JL. NEGLASARI KP. BUNIAYU
241 SMPN SATU ATAP 3 CULAMEGA KP. DARACANA
242 SMPN SATU ATAP 3 SODONGHILIR KP. CITATAH
243 SMPN SATU ATAP 4 CIPATUJAH KP PANYINGKIRAN RT 03 RW 01
244 SMPN SATU ATAP 4 CULAMEGA KP. CIBATEAR
245 SMPN SATU ATAP 5 CIPATUJAH KP. LEUWIPICUNG
246 SMPN SATU ATAP 5 CULAMEGA JL. BOJONGGAMBIR KP. CIBEUNTEUR
247 SMPS ISLAM DARUL HIKMAH KP. MEKARRAHAYU
248 SMPS ISLAM MAARIF NU LEUWISARI KP. KALIEUNG
249 SMPS ISLAM SYIFAUSSALAAM KP. GUNUNGGADUNG
250 SMPS ISLAM TERPADU AL QOSIMIYYAH KP. ELOS RT. 03 RW. 05
251 SMPS ISLAM TERPADU YASHUDA KP. SUKAHURIP
252 SMPS TERPADU BADRUNA JLN. CIBUNTUT NO.3 NAGRAK SINDANGSARI
253 MTSN BANTAR KALONG JL. RAYA PAMIJAHAN
254 MTSN CIKATOMAS JL. RAYA CIKATOMAS NO. 218
255 MTSN CIPATUJAH JL. RAYA CIPATUJAH RT/RW 13/02
256 MTSN KARANGNUNGGAL JL. PALAHLAR KARANGMEKAR
257 MTSN KARANGNUNGGAL 2 CIDADAP
258 MTSN LEUWISARI KP. CILENGA RT 02 RW 03
259 MTSN MANDALAWANGI JL. RAYA SALOPA KP. TALEGONG ASLI
260 MTSN PAMOYANAN JL. PAGERAGEUNG NO. 29 RT 03 RW 01
261 MTSN SALAWU KP.NANGGERANG
262 MTSN SETIAWANGI CILANGKAP SETIAWANGI
263 MTSN SINGAPARNA KOMP. PST. CINTAWANA
264 MTSN SUKAMANAH JL. PAHLAWAN KHZ. MUSTHAFA SUKAHIDENG
265 MTSN TANJUNGJAYA JL. PASIRJAYA
266 MTSS AL AMANAH KP. PUNCAKMANIS RT/001 RW/001
267 MTSS AL ASAS KP. SINDANGRASA
268 MTSS AL AZIZ SUKARATU KP. SUKARATU RT. 15 RW. 08
269 MTSS AL FADLLIYAH TUBAN
270 MTSS AL FALAH SIMPANG JL. HZ. MUKAROM SIMPANG KEC. BANTARKALONG 46187 KAB. TASIKMALAYA
271 MTSS AL FURQON JL. RAYA BARAT NO 21 A
272 MTSS AL HAMIDIYAH CIPANCUR CIPANCUR RT. 004 / RW.003
273 MTSS AL HASANAH 3 KP.CIPARI
274 MTSS AL HIDAYAH KP. SUKAHURIP RT/RW 11/03
275 MTSS AL HIDAYAH KP. GOROWONG RT/RW. 017/008
276 MTSS AL HIDAYAH BOJONGNANGKA BOJONGNANGKA 019/008
277 MTSS AL HIDAYAH CUKANGKAWUNG JL. ANGGACANDRA NO.17
278 MTSS AL HIDAYAH JAMANIS LANGKOB GIRANG, RT/RW 002/001
279 MTSS AL HIDAYAH SALEBU KP. BOJONG
280 MTSS AL HIDAYAH SATRON KP. SATRON RT.28 RW.05
281 MTSS AL HIDAYAH SINDANGLENGO JL.CICANIR KP. SINDANGLENGO RT.001 RT.001
282 MTSS AL HIKMAH CIPASARA KP. CIPASARA
283 MTSS AL HUDA KAMPUNG PAMEGATAN RT.14/RW.003
284 MTSS AL IHSAN KP. PANYIRAMAN
285 MTSS AL IHSAN DANGDEUR KP. DANGDEUR RT 03 RW 04 DESA CIBANTENG
286 MTSS AL IKHLAS PADAKEMBANG KP. PADAKEMBANG RT/RW 05/02
287 MTSS AL IKHLAS PANGANTEN KP. PANGANTEN RT 02 RW 03
288 MTSS AL IKHLASH CISOMOPOK KP. CISOMPOK RT 02 RW 01
289 MTSS AL ISHLAH KARANG MULYA JL. KERETEG RT 003 RW 006
290 MTSS AL ISLAH PANUGARAN KP. PANUGARAN RT. 01 RW. 01
291 MTSS AL ISLAM JL. PGA NO. 2C RT/RW 09/01 PATROL KULON
292 MTSS AL ISTIQOMAH JL. RAYA CIPATUJAH KP. JEPARA RT. 002 RW. 001
293 MTSS AL MASHBAH CIKELENG JLN. RAYA LEUWISARI NO. 05
294 MTSS AL MUAWANAH JL. INPRES GUNUNGPAYUNG KP. CIHERAS
295 MTSS AL MUAWWANAH JL. CAGAK CILANGKAP
296 MTSS AL MUBAROKAH KP. POJOK
297 MTSS AL MUNIROH KP SUKAHURIP
298 MTSS AL MUQOWAMAH JL. PAHLAWAN KH.Z. MUSTHAFA116 D/H PERIKANAN DARAT KONGSI
299 MTSS AL MURSALIN JLN.GARUT-TASIK KP. CITENGEK
300 MTSS AL RIDWAN TAWANG JL RAYA TAWANG KM 11 KP CIRANCA RT 01 RW 01
301 MTSS AL-ABROR KP.BOJONG RT/RW 17/05
302 MTSS AL-ADZKAR KP. CINIPAH DS. SIRNAPUTRA KEC. CIGALONTANG KAB. TASIKMALAYA
303 MTSS AL-AMANAH KP.CICANDRA RT 003 RW 006
304 MTSS AL-AZHAR KP. GUNUNG KICAU RT.04 RW.01
305 MTSS AL-BAROKAH CIPATUJAH
306 MTSS AL-BAROKAH JL. RAYA KARANGNUNGGAL KM 33, KP. CIRAPIH
307 MTSS AL-FALAH DUSUN KARANGSIRNA RT03/RW01 DESA KARANGLAYUNG
308 MTSS AL-FATAH SEMBAHDAYUN RT.05 RW.04
309 MTSS AL-FURQON KP. CIBIRU
310 MTSS AL-HASANAH.1 JL. RAYA PANCATENGAH NO. 34
311 MTSS AL-HUDAEDAH KP. PANGKALAN RT 03 RW 07
312 MTSS AL-IKHLAS JL. RAYA KARANGNUNGGAL
313 MTSS AL-IKHLAS JL. CIKONDANG NO. 349
314 MTSS AL-IRFAN JL. SAMPALANPAKEL
315 MTSS AL-ISHLAH KP.POJOK RT/W 02/05
316 MTSS AL-ISHLAH JALAN RAYA CIAWI NO 54
317 MTSS AL-ISHLAH 2 KP. CIWATIN 1 RT/RW 014/009
318 MTSS AL-KHOERIYAH KP. BARANGBANG RT 01 RW 04
319 MTSS AL-MUBAROKAH KP.CIBANGSA
320 MTSS AL-MUBAROKAH CIBAROS CINEAM JL. CIKONDANG DUSUN SUKAGALIH RT/RW 30/09
321 MTSS AL-MUKARRIM KP. KIARAKONENG RT 07 RW 03 NEGLASARI
322 MTSS AL-WATHONIYAH CISARONGGE 04/01 DESA CIKADONGDONG
323 MTSS ANNUR SALOPA
324 MTSS ANNUR LEUWI DULANG KP CITAPEN RT.001/RW.001
325 MTSS ANSORIYAH CIREUNDEU RT 002 RW 005
326 MTSS ARROHMAH KP.DESAKOLOT RT.005 RW.001
327 MTSS ASY SYUHADA KP. NAGROG RT 01 RW 01
328 MTSS AT TABIIN CIGADOG KAMPUNG GUNUNG MEDANG
329 MTSS AT THOYYIBIYAH JL.CIBALANARIK KP.GALUMPIT RT.005/02
330 MTSS AZKIYA BOROSOLE KAMPUNG BOROSOLE RT. 01/04
331 MTSS BAITUL HIKMAH KP. HAURKUNING RT.01 RW.01
332 MTSS BUDI SARTIKA KP.GARUNGGANG RT/RW 006/001
333 MTSS BUSTANUL WILDAN JL. MANGUNREJA-SUKARAJA KP.LIO
334 MTSS CIBANTARSARI KP. KOSTASARI
335 MTSS CIDADALI KP.CIMAJAYA DS.CIDADALI KEC.CIKALONG
336 MTSS CIJAMBE KP. CIJAMBE RT.07 RW.27
337 MTSS CIJANGKAR JL. CIJANGKAR PASIRHUNI
338 MTSS CIKASUNGKA KP.NANGGERANG RT.06 RW.01
339 MTSS CIKUYA JL.KP.CIKUYA RT 004 RW 001
340 MTSS CINTAMULYA CINTAMULYA LINGGAJATI
341 MTSS CIPAINGEUN KP. TARUM RT.001 RW.007
342 MTSS CIPASUNG JL. KH RUHIAT KP. CIPASUNG
343 MTSS DAAR EL FIKRI JL. RAYA CIGALONTANG DS. LENGKONGJAYA KEC. CIGALONTANG
344 MTSS DAARUSSALAAM KAMPUNG RANCAKADU RT 07/01
345 MTSS DARUL FALAH CIBUNGUR KP. RANCABAKIR RT. OO1 RW.002
346 MTSS DARUL FALAH CUKANGBUNGUR KP. CUKANG BUNGUR,RT,003/RW,002
347 MTSS DARUL HADIST KP. CIPICUNG RT/RW 006/002 DS. TANJUNGSARI KEC. SALOPA KAB. TASIKMALAYA
348 MTSS DARUL HUDA KP. CIMUNCANG RT 04 RW 04
349 MTSS DARUL HUDA PONTON
350 MTSS DARUL ULUM JL. RAYA PAGERAGEUNG NO.85 RT 02 RW 09
351 MTSS DAYAGUNA CIKALONG
352 MTSS FADRIS KP. PAGENDINGAN
353 MTSS IBADUR-RAHMAN KP. CIHATEUP SUKANAGALIH RAJAPOLAH KABUPATEN TASIKMALAYA
354 MTSS IBNU HAMBAL JL RAYA CIKATOMAS
355 MTSS ISLAMIYAH JL. PESANTREN KIARA KUDA
356 MTSS KARYA BAKTI KP. DERAH DESA KARYABAKTI
357 MTSS KH ZUMRATUL MUTTAQIN GUNUNG PARI NO. 108
358 MTSS KH.A.WAHAB MUHSIN SUKAHIDENG JL. MAKAM PAHLAWAN KHZ. MUSTHOFA SUKAMANAH
359 MTSS KHOERUL FALAH KP. JOMPONG.DESA MERTAJAYA.NO.45 RT. 006 / RW. 002
360 MTSS KHOERUL HUDA JL. PASEH
361 MTSS LEUWISEENG LEUWISEENG RT. 001 RW. 010
362 MTSS LINGGALAKSANA KP. NUSAWANGI RT.004 RW.002
363 MTSS MA RIFA KP. PASANGGRAHAN RT 008 RW 003
364 MTSS MANARUL HUDA KP SUKASIRNA RT.029 RW.003
365 MTSS MANARUL HUDA KP. CIOGA I
366 MTSS MANBAUL ULUM JL. CIAKAR GUNAJAYA
367 MTSS MATHLA UL FALAH WAKAP RT/RW 001/001
368 MTSS MATHLABUSSAADAH JL. CIGALONTONG KM. 06 RT 005 RW 001
369 MTSS MATHLAUL HUDA KP. ANGGALASAN
370 MTSS MATHLAUL ULUM CIMANUK JL.KARANG TAWULAN NO.43 DESA CIMANUK
371 MTSS MIFTAHUDDAROJAT KAMPUNG MUARA RT. 008 RW. 002
372 MTSS MIFTAHUL HUDA KAMPUNG PUGERAN RT 003 RW 001 DESA SUKAMAJU
373 MTSS MIFTAHUL HUDA KP.CIMUNCANG RT/RW002/010
374 MTSS MIFTAHUL ISLAM TAWANGSARI RT.02/03
375 MTSS MIFTAHUL KHOIR KP. CIBURUY PESANTREN DS. SUKASUKUR KEC. CISAYONG KAB. TASIKMALAYA
376 MTSS MIFTAHUL ULUM JL. RYA CIKTOMAS - CIKALONG KP. JATIWANGI, CILUMBA, CIKATOMAS
377 MTSS MIFTAHUL ULUM KHZ ABIDIN GUNUNGBUBUT
378 MTSS MIFTAHUL ULUM KP. SETIAMULYA
379 MTSS MIFTAHUL ULUM KP. LEUWIBUNGUR RT 001 RW 004
380 MTSS MISBAHUL HUDA JL. RAYA CIKALONG NO 27 KP SUKAJAYA
381 MTSS MUAWANAH KP. CIDAHU TONGGOH RT. 002 RW. 008
382 MTSS MUHAMMADIYAH JL. MUHAMMADIYAH CIKEDOKAN SINGAPARNA
383 MTSS MUHAMMADIYAH 2 JL. MANGUNHARJA N0 23
384 MTSS MUHAMMADIYAH 5 JL. RAYA SUKAHENING NO. 104
385 MTSS MUHAMMADIYAH CIPAKU KP. CIPAKU RT 06 RW 03
386 MTSS MUJAHIDIN KP. KIKISIK RT03/06
387 MTSS MUNAWAROTUL HIDAYAH KP. PANYAIRAN
388 MTSS NAMIROH KP.GUNUNGGOLER DS.GUNUNGSARI KEC.SUKARATU KAB. TASIKMALAYA
389 MTSS NANGKALEAH CISINGA/NANGKALEAH
390 MTSS NEGLASARI SANGGARIANG RT.002 RW.006
391 MTSS NURHIDAYAH KP. BALEKAMBANG
392 MTSS NURUL ANWAR KP. CISEMUT RT/RW 013/003
393 MTSS NURUL FALAH KP SINDANGRASA RT 10 RW 02
394 MTSS NURUL HIKMAH KP. UNARA RT.04 RW.02
395 MTSS NURUL HUDA BABAKAN BALONG KP. ADIJAYA
396 MTSS NURUL HUDA KP. LEUWINANGGUNG RT 004 RW 006
397 MTSS NURUL HUDA KP. CIBUNTU RT 039/RW 006
398 MTSS NURUL HUDA KP NGENOL RT 011 RW 005 DESA PUSPAMUKTI
399 MTSS NURUL HUDA KUBANGHURANG KP. KUBANGHURANG RT. 03 RW 03
400 MTSS NURUL IKHLAS JL. MANGUNREJA-SUKARAJA KP.SUKAGALIH RT.010 RW. 004
401 MTSS NURUL IMAN KP. BUNDERAN
402 MTSS NURUL IMAN PARAKANPANJANG
403 MTSS NURUL ISLAM JL. RAYA BUNIASIH NO.27 KP. BABAKAN ASEM RT/RW 010/03
404 MTSS NURUL ULUM KP. RANGGON RT 019 RW 04
405 MTSS NURUSSALAM CIWARAK KP PASIRPARIGI RT/RW 004/005
406 MTSS PASANGGRAHAN JL. PASANGGRAHAN NO. 98
407 MTSS PERSATUAN ISLAM JL. CIBEREKAH NO 60
408 MTSS PERSIS PANYUSUHAN CIAWI JL. H. MOH THOLIB 103
409 MTSS PSA. MIFTAHUL FALAH KP. SINDANGSONO RT/RW 02/02
410 MTSS PSA. NURUL IHSAN KP. CICANGKUDU RT/RW 06/07
411 MTSS PUTERAN JL. RAYA BARAT PUTERAN NO 08
412 MTSS RIYADHUL ULUM JL. PERKEBUNAN WANGUNWATI
413 MTSS RIYADHUSSALAM KP. KIARANONGGENG
414 MTSS RIYADLURROHMAH KP. PARAKANTIGA RT.014 RW.002
415 MTSS ROUDLOTUTTARBIYYAH LEUWIBUDAH
416 MTSS SA AL-FALAH JL. RAYA TAWANG KP. CIBUNTU RT 021/007
417 MTSS SA AL-MUSRYFAH JL. RAYA CIPATUJAH
418 MTSS SA AT-TAUFIQIYAH KP. CITAMPERAS RT. 03 RW. 08
419 MTSS SA FATHUL AL-MUSTAGITSUN KP CIBOGO RT 003 RW 006
420 MTSS SA MIFTAHUL FALAH PERJUANGAN KP. CISITUKALER
421 MTSS SA NURUL FALAH KP CISOKA DS CIKAWUNG
422 MTSS SA SUNDAWENANG JL. PESANTREN NO. 1
423 MTSS SA TARBIYATUL UMMAH KP. SUKASIRNA
424 MTSS SABILUL HUDA JLN GARUT-SINGAPARNA KM.7,5 KP.BARU SINDANGSARI RT.01/RW.01
425 MTSS SALAM MUKROM SIRNAGALIH RT/RW. 06/08
426 MTSS SANGKALI JL. RAYA TAWANG NO. KP. SANGKALI RT. 01 RW. 003
427 MTSS SERBA BAKTI PONDOK PESANTREN SURYALAYA, KAMPUNG GODEBAG RT 001 RW 002
428 MTSS SHIRATUL FALAH KP. LENGKONGJAYA RT.08 RW.02
429 MTSS SINDANG RAJA JL. TONJONG SINDANG RAJA
430 MTSS SINDANGSARI PESANTREN AL-BAROKAH RT.04/01
431 MTSS SIROJUL UMMAH JL.RAYA CIKALONG NO.27
432 MTSS SUBULUSSALAM JL. GURANTENG
433 MTSS TAJUL FALAH JL. RAYA CIKALONG, KP. SINGKIR 1 RT 002 RW 001
434 MTSS TARBIYATUL MUALIMIN KP. BENDUNGAN RT 06 RW 01
435 MTSS THOLABUL HIDAYAH KP. CIRUKEM DESA TOBLONGAN KECAMATAN BOJONGASIH KAB. TASIKMALAYA
436 MTSS TONJONGSARI KP. PAREANG RT/RW 03/02
437 MTSS YAPIN JL. RAYA CIKUBANG NO 39
438 MTSS YAPPENA KP. BABAKANMUNCANG RT.023 RW. 005
439 MTSS YPPA CIBEAS KP. CIBEAS RT 01 RW 01
440 MTSS YPUI AWILEGA JL. AWILEGA
441 MTSSBINA MANDIRI JN. SUKAHENING RT/RW. 003/003 DESA CALINGCING
442 MTSSDAARUDDA`WAH PST. DAARUDDA WAH BOJONGSARI
443 MTSSTAHFIDZ HAMALATUL QUR`AN KP. CIKADU RT 07/02

Sakolah Menengah Atas (SMA)[édit | édit sumber]

Di handap ieu daptar Sakola Menengah Atas (SMA) di Kabupatén Tasikmalaya:[14]

NPSN Ngaran Sakola Alamat Status
1 MA AL ISHLAH JAMANIS Negeri
2 MA AL MUAWANAH TANJUNGJAYA Swasta
3 MA DAAR EL FIKRI KP. CIJERUK Negeri
4 MA DARUL FIKRI CIGALONTANG Negeri
5 MA MATHLAUL ULUM CIKALONG Negeri
6 MAN Bantarkalong Jl.Pemuda II Hegarwangi Negeri
7 MAN Cibalong Jl.Derah Cibungur Parungponteng Negeri
8 MAN Cikalong Jl. Sindanghurip, Cikalong Negeri
9 MAN Cipasung Ponpes Cipasung, Singaparna Negeri
10 MAN Kiarakuda Bbk. karet Pakemitan kidul Cwi Negeri
11 MAN Salopa Talegongasli Mandalawangi Salopa Negeri
12 MAN Sukamanah Sukamanah Sukarapih Sukarame Negeri
13 MAS Nurul Iman Parakan panjang Cigalontang Negeri
14 MAS Al Furqon Cikedokan Cipakat Singaparna Negeri
15 MAS Al Hamidiyah Cipancur Sirnasari Negeri
16 MAS Al Hidayah Gorowong Sirnajaya Sukaraja Negeri
17 MAS Al Ikhlas Padakembang Ds. / Kec. Padakembang Negeri
18 MAS Al Muniroh Sukahurip Sinagar Sukaratu Negeri
19 MAS Al Rahman Ciakar Leuwidulang Negeri
20 MAS Al Rohmah Cipaingeun Sodonghilir Negeri
21 MAS Al- Hasanah I Saninten Tonjong Pancatengah Negeri
22 MAS Al- Islam Jl. Patrol kulon, Manonjaya Negeri
23 MAS Al-Fadliyah Tuban Purwaraharja Bojonggambir Negeri
24 MAS Al-Hikmah Cipasara Salopa Negeri
25 MAS Al-Ikhlas Panganten Cidugaleun Cigalontang Negeri
26 MAS Al-Mursalin Kp. Citenggek Ds. Salawu Negeri
27 MAS An-Nur Cilegi Salopa Negeri
28 MAS Ansoriyah Cireundeu Ciroyom, Bojonggambir Negeri
29 MAS As- Sa'adah Cihambirung Karangsembung Negeri
30 MAS Athoriyah Jl. Raya Cikatomas Negeri
31 MAS Baitul Hikmah Haurkuning Mandalaguna Salopa Negeri
32 MAS Bina Insani Ciomas Karangresik Jamanis Negeri
33 MAS Budi Sartika Cigarunggang Rajadatu Cineam Negeri
34 MAS Bungursari Bungursari Cibeureum Tanjungjaya Negeri
35 MAS Cikasungka Cikasungka Mulyasari Salopa Negeri
36 MAS Darul Abror Cibeureum Cikadu Cisayong Negeri
37 MAS Fathiniyyah Pageningan Jatihurip Cisayong Negeri
38 MAS Galunggung Sindangsono Cigalontang Negeri
39 MAS Ibadurrahman Cihateup Sukanagalin Rajapolah Negeri
40 MAS Khoerul Falah Mertajaya Bojongasih Negeri
41 MAS Manarul Huda Desa Sukasirna Sukarame Negeri
42 MAS Manbaul Ulum Pameungpeuk Gunajaya Manonjaya Negeri
43 MAS Mekarsari Mekarsari Pancatengah Tlp. 581161 Negeri
44 MAS Miftahul Ulum Karyabakti Parungponteng Negeri
45 MAS Mujahidin Kikisik Gunungsari Sukaratu Negeri
46 MAS Nurul Huda Bbk. Balong Cibeber Cikalong Negeri
47 MAS Nurul Huda Kubanghurang Mekarjaya Padakembang Negeri
48 MAS Nurussalam Ciwarak Jatiwaras Negeri
49 MAS Serba Bakti Ponpes Suryalaya, Pagerageung Negeri
50 MAS Tarbiyatul Mu'alimin Bendungan Padakembang Negeri
51 MAS YIA At Taqwa Pmb. Panembong Mangunjaya, Rjp. Negeri
52 MAS YP Cilenga Cilenga Selawangi Sariwangi Negeri
53 MAS YPPA Al Khoeriyah Cibeas Cintaraja Singaparna Negeri
54 MAS YPUI AL Mubarokah Awilega, Cipicung, Culamega Negeri
55 MAS Yapinda Batu masigit Sinagar Sukaratu Negeri
56 SMA AL AZHAR Gunung Kicau Sukakarsa Swasta
57 SMA AL-HIDAYAH PUSPAHIANG JALAN CICANIK Swasta
58 SMA AL-MUCHTAR SINGARANI SINGARANI Swasta
59 SMA DARUL HIDAYAH Desa Cigalontang Kec. Cigalontang Swasta
60 SMA ISLAM AL-HIDAYAH JALAN ANGGA CANDRA NO. 133 Swasta
61 SMA ISLAM CIPASUNG JALAN CIPASUNG Swasta
62 SMA ISLAM CIPICUNG Cipicung Puspamukti Cigalontang Swasta
63 SMA ISLAM YAPPAS AL-BAROKAH Jl.Rancapaku Kec.Padakembang Swasta
64 SMA IT RIYADLUSSHOLIHIN Jl. Cipanas Galunggung Kp. Kubangsalawe Swasta
65 SMA ITTIHADUL UMMAT Cikumpay Cikeusal Swasta
66 SMA KHZ MUSTHAFA JALAN TAMAN PAHLAWAN SUKAMANAH Swasta
67 SMA MUHAMADIYAH RAWA JALAN MANGUNHARJA Swasta
68 SMA MUHAMMADIYAH SINGAPARNA JALAN MUHAMMADIYAH Swasta
69 SMA NEGERI 1 SARIWANGI JALAN CIPAKU Negeri
70 SMA NURUL AMANAH JALAN TASIK-GARUT KM. 31 Swasta
71 SMA PESANTREN CINTAWANA JALAN PESANTREN CINTAWANA Swasta
72 SMA PGRI 43 SINGAPARNA JALAN SUKASENANG CIPAKAT Swasta
73 SMA PGRI CIAWI JALAN KH. MOHAMMAD BAGOWI NO.5 Swasta
74 SMA PGRI SALAWU JALAN RAYA SALAWU NO. 32 Swasta
75 SMA PLUS AL-MUKROM JALAN RAYA BOJONGGAMBIR Swasta
76 SMA PLUS AL-WAHID JALAN KAMPUNG WANASIGRA Swasta
77 SMA PLUS MIFTAHUL ULUM Jl. Cicadas Rt.05/07 Tanjungsari Gunungtanjung Manonjaya Swasta
78 SMA PLUS MUALIMIN PERSIS JALAN CIBEREKAH Swasta
79 SMA PLUS NURUL WAFA Sukarame Swasta
80 SMA SERBA BAKTI JALAN SURYALAYA Swasta
81 SMA TERPADU DARUSSALAM KP. NARUNGGUL Swasta
82 SMA YAB YASIN ARSAL BASA Batumasigit Swasta
83 SMAN 1 CIAWI JALAN PASIRHUNI NO. 10 Negeri
84 SMAN 1 CIGALONTANG Cigalontang Negeri
85 SMAN 1 CIKALONG JALAN RAYA CIKALONG Negeri
86 SMAN 1 CIKATOMAS JALAN RAYA CIKATOMAS 109 Negeri
87 SMAN 1 CINEAM JALAN ASRAMA Negeri
88 SMAN 1 CIPATUJAH JALAN PANTAI SELATAN CIPATUJAH Negeri
89 SMAN 1 JATIWARAS JALAN RAYA PAPAYAN Negeri
90 SMAN 1 KARANGNUNGGAL JALAN RAYA KARANGNUNGGAL Negeri
91 SMAN 1 MANONJAYA JALAN PATROL KULON MANONJAYA Negeri
92 SMAN 1 PAMIJAHAN Cipatujah Negeri
93 SMAN 1 SINGAPARNA JALAN PERIKANAN DARAT Negeri
94 SMAN 1 SODONGHILIR JALAN RAYA TAGOG SODONGHILIR Swasta
95 SMAN 1 TARAJU JALAN RAYA TARAJU Negeri
96 SMAN NURUL 1 MI JL. RAYA KARANGNUNGGAL KM.23 Negeri
97 SMK AL AMIN KP. CIBUNIGEULIS Swasta
98 SMK AL MANSHURIYAH Jl. Nanggerang Swasta
99 SMK AL-FALAH KP. KEBONKALAPA Swasta
100 SMK ASYSYAAKIRIIN JL. TAMBANGDORA NO. 02 Swasta

Paguron Luhur[édit | édit sumber]

Kabupatén Tasikmalaya miboga sajumlah paguron luhur, di antarana Universitas Siliwangi (Unsil), Institut Agama Islam Cipasung (IAIC) Singaparna jeung Institut Agama Islam Latifah Mubarokiyah (IAILM) Suryalaya. Sajaba ti éta, Tasikmalaya kasohor miboga sajumlah pondok pasantren nu sumebar ampir di sakuliah wilayah kabupatén. Salian ti éta ieu sasabaraha paguron luhur anu lainna:[15]

  1. Politéknik Triguna Tasikmalaya
  2. Univeristas Bina Sarana Informatika Kampus Tasikmalaya (UBSI Tasikmalaya)
  3. Universitas Bhakti Kencana Tasikmalaya
  4. Sekolah Tinggi Ilmu Sosial dan Politik Tasikmalaya
  5. STIKes Réspati Tasikmalaya
  6. Universitas Muhammadiyah Tasikmalaya
  7. Universitas Cipasung Tasikmalaya
  8. Sekolah Tinggi Téknologi Cipasung
  9. Politénik LP3I Kampus Tasikmalaya
  10. STMIK DCI
  11. Universitas Perjuangan Tasikmalaya
  12. Universitas Mayasari Bakti
  13. Politéknik Kesehatan Kementrian Keséhatan Tasikmalaya
  14. Institut Agama Islam Tasikmalaya
  15. Sekolah Tinggi Hukum Galunggung Tasikmalaya
  16. STIT Al-Hidayah Tasikmalaya

Kaséhatan[édit | édit sumber]

Data taun 2021, fasilitas kaséhatan di Kabupatén Tasikmalaya dirojong ku hiji rumah sakit, 40 puskésmas, 167 puskésmas pembantu, 54 poliklinik, 2.394 posyandu jeung 82 apoték. Tanaga kaséhatan anu kadata nyaéta:[3]

  • Doktér 99 urang
  • Perawat 762 urang
  • Bidan 991 urang
  • Ahli farmasi 103 urang
  • Ahli gizi 56 urang

Di handap ieu daptar puskésmas anu aya di Kabupatén Tasikmalaya:[16]

Kode Puskésmas Ngaran Puskésmas Alamat
P3206010101 Puskésmas Cipatujah Jl. Raya Cipatujah 123, Kec. Cipatujah
P3206020101 Puskésmas Karang Nunggal Ds. Karangnunggal No. 12, Kec. Karangnunggal
P3206030101 Puskésmas Cikalong Ds. Cikalong, Kec. Cikalong
P3206040201 Puskésmas Pancatengah Jl. Raya Pancatengah, Kec. Panca Tengah
P3206050101 Puskésmas Cikatomas Ds. Cikatomas, Kec. Cikatomas
P3206060201 Puskésmas Cibalong Ds. Cibalong, Kec. Cibalong
P3206061201 Puskésmas Parungponteng Ds. Parungponteng, Kec. Parung Ponteng
P3206070201 Puskésmas Bantarkalong Ds. Simpang, Kec. Bantar Kalong
P3206071101 Puskésmas Bojongasih Ds. Bojongasih, Kec. Bojong Asih
P3206072201 Puskésmas Culamega Ds. Culamega, Kec. Culamega
P3206080201 Puskésmas Bojonggambir Ds. Bojonggambir, Kec. Bojonggambir
P3206090201 Puskésmas Sodonghilir Ds. Sodonghilir, Kec. Sodonghilir
P3206100101 Puskésmas Taraju Jl. Raya Taraju Rt 006/01, Kec. Taraju
P3206110201 Puskésmas Salawu Jl. Raya Salawu 118, Kec. Salawu
P3206111201 Puskésmas Puspahiang Jl. Raya Puspahiang 7, Kec. Puspahiang
P3206120201 Puskésmas Tanjungjaya Ds. Cibalanarik, Kec. Tanjung Jaya
P3206130101 Puskésmas Sukaraja Ds. Sukaraja, Kec. Sukaraja
P3206140201 Puskésmas Salopa Jl. Raya Salopa 226, Kec. Salopa
P3206141201 Puskésmas Jatiwaras Ds. Jatiwaras, Kec. Jatiwaras
P3206150201 Puskésmas Cineam Ds. Cineam, Kec. Cineam
P3206160101 Puskésmas Manonjaya Jl. Perumahan 6, Kec. Manonjaya
P3206161201 Puskésmas Gunungtanjung Ds. Gunungtanjung, Kec. Gunungtanjung
P3206190201 Puskésmas Singaparna Ds. Singaparna, Kec. Singaparna
P3206190102 Puskésmas Tinewati Jl. Raya Singaparna, Kec. Singaparna
P3206191101 Puskésmas Sukarame Ds. Sukarame, Kec. Sukarame
P3206192201 Puskésmas Mangunreja Ds. Mangunreja, Kec. Mangunreja
P3206200101 Puskésmas Cigalontang Ds. Cigalontang, Kec. Cigalontang
P3206210201 Puskésmas Leuwisari Ds. Leuwisari, Kec. Leuwisari
P3206210202 Puskésmas Karangjaya Ds. Sirnajaya, Kec. Leuwisar
P3206211201 Puskésmas Sariwangi Ds. Sariwangi, Kec. Sariwangi
P3206212201 Puskésmas Cisaruni Jl. Kantor Pos, Kec. Padakembang
P3206221101 Puskésmas Sukaratu Ds. Sukaratu, Kec. Sukaratu
P3206230201 Puskésmas Cisayong Ds. Cisayong, Kec. Cisayong
P3206230201 Puskésmas Sukahening Ds. Sukahening, Kec. Sukahening
P3206240101 Puskésmas Rajapolah Ds. Rajapolah, Kec. Rajapolah
P3206250101 Puskésmas Jamanis Ds. Jamanis, Kec. Jamanis
P3206260101 Puskésmas Ciawi Jl. Panumbangan, Kec. Ciawi
P3206261201 Puskésmas Kadipaten Pos Ciawi 46156, Kec. Kadipaten
P3206270201 Puskésmas Pagerageung Tanjaknangsi 18, Kec. Pagerageung
P3206271201 Puskésmas Sukaresik Ds. Sukaresik, Kec. Sukaresik

Pariwisata jeung Karajinan[édit | édit sumber]

Pariwisata di Kabupatén Tasikmalaya digenjot ku sababaraha hiji tempat wisata anu lolobana turis lokal. Jumlah turis anu plesiran ka tempat wisata di Kabupatén Tasikmalaya taun 2021 aya 590.906 urang. Data taun 2021 nyebutkeun yén turis panglobana ngadatangan tempat wisata Waterpark Ampera, disusul KPH Perhutani, Cipanas Galunggung, jeung Pamijahan.[3]

Jumlah warung dahar ogé ningkat tina 153 jadi 170 di taun 2020-2021. Jumlah hotél anu kadata di Kabupatén Tasikmalaya aya 22 hotél kalawan 413 kamar jeung 680 tempat saré. Daérah anu panglobana aya hotél nyaéta Cipatujah miboga 14 hotél tina total 22 hotél di Kabupatén Tasikmalaya.[3] Anu loba di wewengkon Tasikmalaya pagunungan, puncakna Gunung Galunggung jeung Gunung Talagabodas. Tasikmalaya miboga iklim tropis kalayan suhu rata-rata di dataran handap 20° - 34° C jeung di dataran luhur 18° - 22° C. Masarakat Tasikmalaya umumna ngandelkeun séktor pertanian, peternakan jeung perikanan, kitu deui séktor pertambangan, saperti keusik Galunggung anu kualitasna cukup alus pikeun bahan wangunan, industri jeung padagangan. Industri pariwisata di dieu ngembang pesat kitu ogé widang karajinan. Tasikmalaya, katelah dasar ékonomi rahayat jeung usaha leutik jeung sedeng saperti karajinan tina awi, batik jeung payung kertas. Tapi, hanjakal pisan, bareng jeung kawijakan inpestasi masip taun 1990-an, poténsi ékonomi masarakat di wewengkon ieu condong jadi turun, malah teu diperhitungkeun. Poténsi anu tacan pinuh dikembangkeun di Tasik nyaéta industri sulaman anu geus aya di sakuliah dunya, tapi kiwari pamaréntah Kabupatén Tasikmalaya mimiti nyieun balai paméran sulaman para pengrajin Tasik anu aya di Kawalu.[17]

Kampung Naga[édit | édit sumber]

Kampung Naga Taun 2018

Kampung Naga perenahna di Désa Neglasari, Kacamatan Salawu, Kabupatén Tasikmalaya, Propinsi Jawa Kulon. Di Kampung Naga masarakatna masih kénéh kuat nyekel adat-istiadat anu diwariskeun ti karuhun, nyaéta adat-istiadat Sunda. Ngaran Kampung Naga sorangan dibéré alatan désa maranéhanana perenahna di sisi walungan, dina basa Sunda Nagawir atawa sisi gawir. Masarakat kampung Naga sorangan nyebut sajarah kampungna istilah "Obor Pareum". Pareum atawa geus paeh, poek. Jeung obor atawa lampu, ku kituna bisa ditarjamahkeuh paehna kacaangan. Ieu patali jeung sajarah Kampung Naga sorangan. Maranéhna teu apal asal muasal kampung . Henteu aya sajarah anu jelas, iraha jeung saha bae pangadegna jeung naon anu aya di tukangeun nyieun ieu kampung kalayan budaya anu masih kuat.[18]

Kaayaan Kampung Naga

Kampung Naga nembongkeun ka balaréa yén maranéhna masih ngajaga kaarifan lokal jeung budaya karuhun anu geus ngamalir ti baheula. Masarakat Kampung Naga dianggap salah sahiji karuhun Sunda asli. Nurutkeun kapercayaan masarakat Kampung Naga, ngalaksanakeun tradisi warisan ti karuhun hartina ngajénan karuhun. Sagala hal anu henteu asalna tina ajaran karuhun Kampung Naga, sarta naon-naon anu henteu diamalkeun ku karuhunna dianggapna euweuh. Upama hal-hal ieu dilakukeun ku masarakat Kampung Naga, hartina ngalanggar adat, teu ngahormat ka karuhun, pasti bakal nimbulkeun musibah atawa mamala ka saha bae anu upamana ngalakukeun atawa ngalanggar hal anu euweuh ti karuhun.[18]

Gunung Galunggung[édit | édit sumber]

Gunung Galunggung

Ngaran Gunung Galunggung mangrupakeun salah sahiji gunung anu aktip di Jawa Kulon. Lokasina di Kabupatén Tasikmalaya, Gunung Galunggung miboga jangkungna 2.168 méter di luhur permukaan laut. Gunung Galunggung ayeuna jadi salah sahiji tujuan wisata anu panglobana didatangan. Kaéndahan alamna mampuh ngahipnotis panon saha waé nu datang ka ieu wewengkon Gunung Galunggung.[19]

Naek ka Gunung Galunggung kasebut babari, sabab keur balarea anu masih pemula. Kusabab tos aya jalur trekking keur nepi ka daérah puncak, dimana aya kawah anu biasana tujuan utama. Pangurus Gunung Galunggung, geus nyadiakeun dua jalur trekking pikeun nepi ka puncak, nyaéta ku cara naék tangga anu dicét bulao sarta ogé tangga anu dicét konéng. Lamun ngarasa capé, aya sababaraha tempat anu disadiakeun pikeun reureuhan pondok sapanjang jalur naek ka gunung. Perasaan capé, nyeri jeung haus bakal kabayar sabot anjog ka puncak Gunung Galunggung. Cara anu paling pikabungaheun pikeun ngarasakeun kaéndahan Gunung Galunggung nyaéta ku cara ngalakukeun kagiatan kemping, di tempat-tempat anu geus aya. Ngarasakeun hawa gunung anu tiis kalayan pamandangan alam anu endah, mangrupakeun pangalaman anu mustahil dipohokeun. Teu perlu répot-répot mawa tnda, sabab di dieu aya tempat nyewa ténda kumplit jeung alat-alat nu diperlukeun. Éta leuwih alus upama balaréa reserpasi saméméhna.[11]

Basisir Cipatujah[édit | édit sumber]

Galunggung

Ngaran Cipatujah asalna tina ngaran walungan Cipatujah. Sedengkeun kecap Cipatujah sorangan mangrupa basa Sunda anu hartina buhun “patujah-tujah” silih tawuran. Dua walungan ngahiji dimana aliran cai ngahiji ka laut Basisir Kidul. Ngaran ieu walungan nyaéta walungan Cipatujah anu kiwari jadi wates désa di beulah kulon jeung walungan Cipanyérang anu ngabagi wewengkon Désa Ciandum.[20] Obyék wisata pantai Cipatujah Selatan miboga legana kurang leuwih 115 héktar. Jarakna kurang leuwih 74 km ti puseur kota Tasikmalaya. Basisir Selatan Tasikmalaya ngabogaan potensi wisata anu sumebar sapanjang basisir Cipatujah nepi ka Cikalong. Salian atraksi ieu, aya kénéh objék jeung atraksi lianna. Sapanjang basisir aya loba walungan anu cukup badag sangkan pamandangan alam sabudeureunana asri tur berpotensi pikeun dipak jadi obyek wisata. Lokasina cukup strategis minangka salah sahiji tempat wisata anu bisa dipanggihan nalika ngaliwatan jalur Telaga Kidul, sagigireun Basisir Pamayangsari, Basisir Sindangkerta jeung Karangtwulan anu teu kurang éndahna. Basisir Cipatujah jarakna ngan kira-kira 97 Km ti Basisir Pangandaran ngaliwatan jalan anu cukup mulus nyisir basisir kidul, kalayan koordinat anu bisa dijadikeun input dina GPS, nyaéta: S: 07? 34.778 'jeung E 108? 06430'[7]

Basisir Sindangkerta[édit | édit sumber]

Basisir Sindangkerta aya di Désa Sindangkerta, Kacamatan Cipapuh, Kabupatén Tasikmalaya, Jawa Kulon. Waktu liburan di lokasi basisir Tasikmalaya ieu, aksés ka lokasi ayeuna enggeus ngadukung pisan dibandingkeun taun-taun saméméhna. Jalan-jalan eunggeus diropéa pisan, ngajadikeun aksés ka lokasi jadi babari. Lokasi pantai anu aya di wewengkon kidul Tasikmalaya, butuh waktu kira-kira 2-3 jam ti puseur Kota Tasikmalaya lamun perjalanan lancar. Bisa langsung ka Kacamatan Cipapuh, tuluy ka Désa Sindangkerja.[21] Salah sahiji kagiatan utama di Basisir Sindangkerta nyaéta ngojay. Wistawan ogé bisa ulin dina cai, ulin di pasir, nyokot gambar ngalawan pantai salaku latarna, atawa nyokot sapanjang basisir. Nalika cai laut geus surut, wiasatawan bisa leumpang nepi ka wewengkon batu anu datar tur lega. ieu wewengkon karang ogé bisa dijadikeun tempat pamancingan.[8]

Basisir Karang Tawulan[édit | édit sumber]

Sacara administratif alamat/lokasi Pantai Karang Tawulan aya di Désa Cimanuk, Kacamatan Cikalong, Tasikmalaya. Lokasina padeukeut jeung wewengkon Ciamis-Pangandaran. Lokasi karang Tawulan sorangan sabenerna cukup stratégis sarta babari aksésna. Ayeuna jalan di jalur kidul Jawa Kulon geus alus sangkan wisatawan ti kota séjen saperti Bandung, Jakarta, jeung sajabana bakal gampang nepi ka ieu tempat. Daya tarik pantai ieu dina wangun gawir anu rada nonjol ka tengah laut, kalayan pasir basisir anu éndah sarta rada disumputkeun di handap kénca jeung katuhu gawir.[22] Pasilitas di Pantai Karang Tawulan lumayan lengkep. Aya jamban di daérah utama, masjid leutik jeung tempat parkir anu lumayan gede. Masih saeutik pisan wadah sampah umum. Sajaba ti éta, aya pos nempoan sarta sababaraha gazebo atawa saung paranti ngiuhan wisatawan. Hanjakal, acan aya akomodasi di ieu basisir. Sanajan kitu, aya sababaraha panginepan leutik sa sagala jalan kidul tapi jauh ti lokasi. Réstoran anu sayogi di dieu Nyayogikeun nawarkeun rupa-rupa kadaharan ti laut anu seger. Daya tarik utama Pantai Karang Tawulan nyaéta kabentukna gawir anu nyorot rada ka laut kalayan pasir pantai anu éndah. Batu-batu di tengah laut ngajadikeun ieu pantai dipikareueus ku wisatawan. Basisir ieu dipikawanoh ku angin kuat na. Loba tamu nu ulin nepi ka gawir-gawir nu nyusup ka tengah laut. Biasana dipaké pikeun tempat mancing. Sajauh anu katingali, di Basisir Karang Tawulan anu katémbong aya sajumlah karang anu jangkung katarajang ombak laut basisir Kidul.[23]

Basisir Karang Tawulan ombakna luhur. Jadi basisir ieu teu cocog pikeun kagiatan ngojay. Di obyék wisata pantai ieu aya hiji pulo leutik nu disebut Nusa Manuk. Lamun nganjang ka dieu dina soré wisatwan bisa ninggali sakumna ti kumpulan manuk camar mulang ka Nusa Manuk. Nalika isuk-isuk, wisatawan bisa ningali cai laut surut ninggalkeun batu. Bari leumpang ngarasakeun hawa isuk dina batu, wisatawan ogé bisa ningali sababaraha sato laut warni warna leutik diantara batu. Beurang wisatawan bisa ngagolér santai di pondok anu sayogi atawa bisa ogé mancing lobster. Aya loba lobster di basisir ieu. Kaunikan Basisir Karang Tawulan nyaéta wisatawan bisa manggihan kebon jukut jeung saung anu nyinghareup langsung ka laut. Ti dieu wisatawan disuguhkeun ku pintonan éndah basisir ogé atmosipir anu éndah. Ieu patali jeung tatangkalan anu ngurilingan wewengkon basisir sarta masih saeutik pisan padagang nu ngajual barang maranéhanana. Jadi pantai ieu sampurna pikeun anjeun anu hoyong bersantai tina hiruk-pikuk kahirupan di kota.[23]

Makam Syekh Abdul Muhyi, Pamijahan[édit | édit sumber]

Pamijahan anu perenahna di Kabupatén Tasikmalaya, Jawa Kulon beulah kidul, mindeng didatangan ku rombongan jamaah ti sagala rupa daérah. Utamana dina bulan Rajab. Pamijahan mangrupa obyek wisata religi anu aya di Désa Pamijahan Kacamatan Bantarkalong Kabupatén Tasikmalaya. Legana anu jadi obyek wisata téh kurang leuwih 25 héktar. Sacara umum, wisatawan anu ngahaja ka lokasi ieu miboga niat husus, nyaéta zarah, ku kituna obyek wisata ieu kentel pisan ku acara ritual kaagamaan, nya éta Islam.[24]

Syekh Abdul Muhyi Pamijahan dipercaya minangka waliyullah sarta dipikahormat ku masarakat pesantrén. Anjeunna mangrupakeun panyambung jeung pamawa tarékat Syathariyah ka Pulo Jawa. Leuwih dipikawanoh ku ngaran Haji Karang, sabab kungsi diajar jeung khalwat di Gua Karang. Dina gapura makamna anu aya di Pamijahan Tasikmalaya, aya tulisan Sayyiduna Syaikh al-Hajj Waliyullah Radhiyullahu. Abdul Muhyi dibabarkeun taun 1650 di Mataram. Mataram di dieu cenah aya di Lombok, tapi aya ogé anu nyebutna Karajaan Mataram Islam. Ngaran bapana Sembah Lebe Wartakusumah, bangsawan Sunda katurunan Raja Galuh Pajajaran anu harita mangrupa bagian ti Karajaan Mataram Jawa. Indungna namina Radén Ajeng Tangan Ziah, turunan bangsawan Mataram anu nyukcruk deui ka Syaikh Ainui Yaqin (Sunan Giri l).[25]

Sabada budak leutik, Abdul Muhyi kungsi diajar di Ampel Denta pikeun nepikeun rupa-rupa kaélmuan pasantrén. Taun 1669 Maséhi, dina umur 19 taun, Abdul Muhyi ngulampreng ka Mekah, tapi eureun di Acéh. Di Acéh Abdul Muhyi sabenerna papanggih jeung diajar jeung Tengku Syiah Kuala atawa Syaikh Abdur Ra'uf as-Singkili. Abdul Muhyi ngulik rupa-rupa disiplin élmu di Kota Acéh, kaasup jamaah Syathariyah ti jalur Syaikh Abdur Ra'uf. Salaku guru besar Syathariyah, Syaikh Abdur Ra'uf nyobian ngadamaikeun Wuwuf Wunu Arabi jeung tasawuf séjénna anu ngembang di masarakat Islam. Sanggeus sababaraha taun di Acéh, Abdul Muhyi diajak ku guruna pikeun nganjang ka makam hiji jalma nu katelah Wali Qutb, Syaikh Abdul Qadir Jilani di Irak. Perjalanan diteruskeun ka Mekah jeung Madinah pikeun ngalaksanakeun ibadah haji. Abdul Muhyi tuluy diajar di Makkah, tapi henteu langsung ka imah. Di Mekah Abdul Muhyi patepung jeung Syaikh Yusuf al-Maqassari, sarta disangka kuat yén Abdul Muhyi ogé diajar jeung Ahmad al-Qusyasyi, Ibrahim Kurani, jeung Hasan al-Ajami, nyaéta guru ti AbdurRa'uf as-Singkili sorangan. Abdul Muhyi balik ti Mekah ka Ampel Denta taun 1678 sanggeus narima ijazah jadi mursyid tarekat Syathariyah ti guruna. Sawangsulna ti Ampel Denta, bapana nikah ka putri nu namina Ayu Bekta. Sanggeus nikah, Abdul Muhyi pindah jeung kolotna ka Jawa Kulon pikeun nyebarkeun agama Islam, sarta nyoba manggihan hiji guha anu ditémbongkeun ku guruna, Syekh Abdur Ra'uf as-Singkili.[25]

Mimitina Abdul Muhyi jeung kulawargana cicing di Désa Darma Kuningan salila 8 taun (1678-1685) dumasar paménta masarakat. Lantaran tacan manggih tujuan anu rék ditéangan, bari ngalaksanakeun dakwahna, Abdul Muhyi ngajugjug ka Garut Kidul sarta dipénta ku masarakat pikeun cicing di Pameungpeuk, Garut. Perjalanan diteruskeun ka Lebaksiuh deukeuet Batuwarigi. Di ieu rupa-rupa padumukan Abdul Muhyi terus nyebarkeun Islam sopan kalayan haté sufi. Di Lebaksiuh Abdul Muhyi mendakan guha suci sareng wingit. Ieu guha dingaranan Pamijahan, sabab tempatna loba lauk. Guha Pamijahan téh taringgul tur pinuh ku leuweung geledegan, ku lantaran kitu sok disebut Gua Karang. Saprak harita, sok sanajan masih kénéh cicing di Lebaksiuh, Abdul Muhyi leuwih katelah Haji Karang. Ieu guha jadi tempat 'uzlah jeung khalwatna, tapi di tempat panungtungna, anjeunna ngawangun pakampungan anyar jeung pengikutna di kuloneun Kampung Ojong, sarta katelah Safar Wadi. Di tempat ieu anjeunna ngawangun masjid jeung padepokan salaku puseur sumebarna Islam jeung tarekat Syathariyah. Salaku guru Rohani, Abdul Muhyi dipikahormat ku masarakat jeung Karaton Mataram. Kampungna diaku jadi kampung perdikan, hartina boga hak ngatur urusan sorangan sacara mandiri, sanajan aya di wewengkon Mataram. Sanaos aya hubungan sareng Mataram, hubungan sareng karaton Cirebon sareng Banten ogé mekar, kalebet satuju yén sababaraha anakna nikah sareng bangsawan ti Cirebon. Anjeunna ogé ngagaduhan hubungan anu caket sareng Kasultanan Banten, kalebet sareng guru Rohani di Banten, nyaéta Syaikh Yusuf Tajul khalwaiti al-Maqassari, anu janten sobatna nalika anjeunna di Mekah. Waktu Syaikh Yusuf keur perang gerilya di leuweung ngalawan Walanda alatan kaberhasilan Walanda ngabongkar Karaton Banten, Syaikh Yusuf nyumput di tempat Syaikh Abdul Muhyi. Salian ti jadi pendidik, mujahid dina nyebarkeun agama Islam, jalma anu kakoncara mibanda kamampuhan ilmiah, Syekh Abdul Muhyi oge sastrawan. Manéhna nulis buku dina disiplin tarekat Syathariyah. Tokoh ieu maot dina taun 1730 Masehi atawa 1151 H dina yuswa 80 taun. Dimakamkeun di Pamijahan nyaéta di Bantar Kalong Tasikmalaya kidul, kuburanna nepi ka ayeuna jadi makam anu mindeng didatangan ku masarakat NU jeung masarakat Islam umumna.[25]

Kelom Geulis[édit | édit sumber]

Cipatujah

Kelom Geulis asalna tina dua kecap. Kelom asalna tina kecap Walanda "Kelompen" anu hartina sendal kai. Sedengkeun “Geulis” asalna tina basa Sunda anu hartina éndah. Ku cara kitu, kelom geulis bisa diinterpretasikeun salaku sendal geulis. Kelom geulis ti Tasikmalaya ieu masih kénéh dijieun di imah. Hiasan dina wangun ukiran motif kembang. Tapi ayeuna aya oge kelom anu motifna geus ruap-rupa salah sahijina motif batik, ku kituna disebut batik kelom.[26] Kelom Geulis dicokot tina basa Walanda, nyaéta 'kelompen' anu hartina sendal kai. Istilah Kelom Geulis Tasikmalaya sorangan asalna tina basa Sunda anu hartina sendal kayu anu éndah. Sendal kelom biasana dipaké pikeun hajatan atawa acara resmi.[27]

Kelom Geulis Tasikmalaya dijieunna tina mahoni atawa albasia. Kelom Geulis dijieun sacara manual. Sangkan katingali pikaresepeun, kelom dihias. Ornamén kelom umumna hiasan ukiran motip kembang. Ayeuna, aya ogé kelom anu ngagunakeun hiasan koas cat cai jeung ogé hiasan batik, atawa leuwih katelah batik kelom. Salah sahiji produk andalan Kota Tasikmalaya loba dihasilkeun minangka Industri Rumah Tangga. Sentra produksi karajinan Kelom Geulis Tasikmalaya aya di Desa Setiamulya, Mulyasari, Kersanegara, Sukahurip, Sumelap.[27]

Batik Kelom milik Ana Nuryana, nu boga “Koleksi Sagitria” nu aya di Jl. Dadaha No. 6 Tasikmalaya geus ngamimitian usahana ti taun 2000. Ku rupa-rupa inovasi dina hal motif, warna jeung wangun kelom geulis. Kelom geulis salaku hasil karyana diminati pisan teu ukur di Tasikmalaya atawa nasional tapi ogé internasional. Kelom Geulis Tasikmalaya parantos diékspor ka Asia Tenggara, Korea, Jepang, Swédia, Afrika, Panama, Wétan Tengah sareng sabagian Éropa.[27]

Kadaharan Has[édit | édit sumber]

Kupat Tahu Mangunreja[édit | édit sumber]

Salah sahiji kadaharan has di Kabupatén Tasikmalaya nyaéta kupat tahu Mangunreja anu aya di Jalan Raya Garut Tasikmalaya, Kampung Tomblongan, Kacamatan Mangunreja, Kabupatén Tasikmalaya. Kupat tahu Mangureja boga ciri has tina kupatna anu kenyel jeung padet, tur bumbu kacangna henteu pati direndos lemes. Kupat tahu Mangunreja geus aya ti taun 1955, mimiti dijual ku jalma nu ngaranna Usam jeung Ochi. Ayeuna kupat tahu Mangunreja diteruskeun ku incu buyutna. [28]

Sapiring kupat tahu eusina tahu goréng, kupat anu dikeureutan, dibanjur ku bumbu kacang suuk has maké bawang daun, tur dibere kurupuk. Saporsi kupat tahu Mangunreja hargana antara Rp20.000 nepikaRp25.000. Warung kupat tahu ieu henteu muka cabang dimamana.[29]

Tempo Ogé[édit | édit sumber]

Tumbu Luar[édit | édit sumber]

  1. a b "VISI MISI". www.tasikmalayakab.go.id. Diakses tanggal 2023-02-18.  Archived 2023-02-18 di Wayback Machine
  2. "Jumlah Desa Per Kecamatan di Kabupaten Tasikmalaya 2019-2021". Badan Pusat Statistik Kabupaten Tasikmalaya.  Archived 2023-02-10 di Wayback Machine
  3. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x Badan Pusat Statistik (BPS) (2022). Kabupaten Tasikmalaya Dalam Angka. Tasikmalaya: Badan Pusat Statistik (BPS). ISBN 978-602-71069-1-8. 
  4. a b "Yuk Ketahui Sejarah Nama Kota Tasikmalaya, Dahulu Bernama Sukapura". MSN (dalam id-ID). Diakses tanggal 2023-02-17.  Archived 2023-02-17 di Wayback Machine
  5. Rahmat, Aam Amaliah; Lubis, Nina Herlina; Nugrahanto, Widyo (2017-09). "Peranan Bupati R.A.A. Wiratanuningrat dalam Pembangunan Kabupaten Tasikmalaya 1908-1937" (dalam bahasa en). Patanjala 9 (3): 291878. doi:10.30959/patanjala.v9i3.46. ISSN 2085-9937. https://www.neliti.com/publications/291878/. 
  6. a b c d e f g h Pemerintah Kabupaten Tasikmalaya. "RPJMD Kabupaten Tasikmalaya". https://tasikmalayakab.go.id. Pemerintah Kabupaten Tasikmalaya. Diakses tanggal 18-02-2023. 
  7. a b "Letak Geografis". www.tasikmalayakab.go.id. Diakses tanggal 2023-02-11.  Archived 2023-02-11 di Wayback Machine
  8. a b "Potensi Kabupaten Tasikmalaya". Badan Perhubungan Pemerintah Provinsi Jawa Barat.  Archived 2023-02-11 di Wayback Machine
  9. "Heritage - Kereta Api Indonesia". heritage.kai.id. Diakses tanggal 2023-02-21.  Archived 2023-02-21 di Wayback Machine
  10. "Heritage - Kereta Api Indonesia". heritage.kai.id. Diakses tanggal 2023-02-21.  Archived 2023-02-21 di Wayback Machine
  11. a b "Heritage - Kereta Api Indonesia". heritage.kai.id. Diakses tanggal 2023-02-21.  Archived 2023-02-21 di Wayback Machine
  12. PENDIDIKAN, DATA. "Daftar Lengkap Pendidikan Khusus (SLB) di Kab. Tasikmalaya Beserta Alamatnya". DATA PENDIDIKAN. Diakses tanggal 2023-02-23.  Archived 2023-02-23 di Wayback Machine
  13. "SMP di Kabupaten Tasikmalaya". temansekolah.com. Diakses tanggal 2023-02-23.  Archived 2023-02-23 di Wayback Machine
  14. "Data SMA dan SMK Kab. Tasikmalaya | Universitas Muhammadiyah Malang". https://www.umm.ac.id/id/pages/jawa-barat/data-sma-dan-smk-kab-tasikmalaya.html. Diakses tanggal 2023-02-23.  Archived 2023-02-23 di Wayback Machine
  15. "perguruan tinggi di kabupaten tasikmalaya - Pamaluruhan Google". www.google.com. Diakses tanggal 2023-02-10. 
  16. "Home". PMN RS MATA CICENDO (dalam id-id). Diakses tanggal 2023-02-17.  Archived 2023-02-17 di Wayback Machine
  17. "Potensi / objek wisata Kabupaten Tasikmalaya". www.indotravelers.com. Diakses tanggal 2023-02-28.  Archived 2023-02-28 di Wayback Machine
  18. a b "Mengenal Kampung Naga, Desa Asri Di Tasikmalaya". EGINDO (dalam en-US). Diakses tanggal 2023-02-10.  Archived 2023-02-10 di Wayback Machine
  19. Bagaskara, Bima. "Fakta Gunung Galunggung yang Keindahannya Menghipnotis Mata". detikjabar (dalam id-ID). Diakses tanggal 2023-02-10.  Archived 2023-02-10 di Wayback Machine
  20. "Pantai Cipatujah : Harga Tiket, Foto, Lokasi, Fasilitas dan Spot - TempatWisata.pro". Tempat.me (dalam id-ID). Diakses tanggal 2023-02-10.  Archived 2023-02-10 di Wayback Machine
  21. "Pantai Sindangkerta, Wisata Bahari dengan Keindahan Taman Laut yang Begitu Memukau - TempatWisata.pro". Tempat.me (dalam id-ID). Diakses tanggal 2023-02-10.  Archived 2023-02-10 di Wayback Machine
  22. "Pantai Karang Tawulan,Tempat Wisata Di Tasikmalaya Yang Eksotis". www.nativeindonesia.com (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2023-02-10.  Archived 2023-02-10 di Wayback Machine
  23. a b "Pantai Karang Tawulan : Harga Tiket, Foto, Lokasi, Fasilitas dan Spot - TempatWisata.pro". Tempat.me (dalam id-ID). Diakses tanggal 2023-02-28.  Archived 2023-02-28 di Wayback Machine
  24. Mahesa, Zair. "TASIKMALAYA: Pamijahan, Goa Safarwadi, Makam Syekh Abdul Muhyi Favorit Peziarah di Bulan Rajab: ADA AIR ZAMZAM - Desk Jabar". deskjabar.pikiran-rakyat.com (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2023-02-10.  Archived 2023-02-10 di Wayback Machine
  25. a b c "Wisata Religi Makam Syekh Abdul Muhyi di Pamijahan, Sempat Dilanda Banjir Bandang". tribunpriangan.com (dalam id-ID). Diakses tanggal 2023-02-28.  Archived 2023-02-28 di Wayback Machine
  26. Indonesia, C. N. N. "9 Oleh-Oleh Khas Tasikmalaya, Unik dan Legendaris". gaya hidup (dalam id-ID). Diakses tanggal 2023-02-10.  Archived 2023-02-10 di Wayback Machine
  27. a b c "Kelom Geulis".  Archived 2023-02-28 di Wayback Machine
  28. "Kupat Tahu Mangunreja Asli Tasikmalaya Eksis Sejak 1955". Republika Online (dalam Indonesian). Diakses tanggal 2023-02-21.  Archived 2023-02-21 di Wayback Machine
  29. Rahadian, Deden. "Kupat Tahu Mangunreja, Kuliner Legendaris Khas Tasikmalaya". detikjabar (dalam id-ID). Diakses tanggal 2023-02-21.  Archived 2023-02-21 di Wayback Machine